Economic criminality and its perpetrator

Przestępczość gospodarcza nie jest pojęciem jednoznacznym. Liczne jej definicje oraz typologie sformułowane na przestrzeni lat nie doprowadziły do ustalenia konkretnego zakresu przedmiotowego terminu. Żadne z ujęć omawianego zjawiska nie jest jednak błędne, zaś przyjęcie konkretnej definicji bądź typologii zależy przede wszystkim od zakresu prowadzanych analiz. Trudności definicyjne są szczególnie widoczne przy próbie określenia czynów, które można by uznać za przestępstwa gospodarcze. Niewątpliwie jednak pamiętać należy, iż niezależnie od przyjętego ujęcia omawiana grupa przestępstw jest bardzo liczna, zaś rozmiary regulacji legislacyjnej w tymże obszarze nieustająco ulegają rozszerzeniu. Mnogość penalizowanych czynów w zakresie obrotu gospodarczego znajduje odzwierciedlenie w skali tego zjawiska. Statystyki policyjne wskazują na znaczący udział tychże czynów w ogólnych rozmiarach przestępczości stwierdzonej. Odsetek ten nieustająco przy tym wzrasta, co ma związek przede wszystkim ze zmniejszającą się ilością stwierdzanych przestępstw przy właściwie stałych rozmiarach przestępczości gospodarczej stwierdzonej. Na duży udział omawianego typu czynów w ogólnym obrazie przestępczości wskazują również dane zawarte w statystykach sądowych. W takich okolicznościach niewątpliwie warto przeanalizować kim jest sprawca przedmiotowych czynów i czy różni się w sposób znaczący od sprawców pozostałych przestępstw. Przestępcą w Polsce jest zazwyczaj młody mężczyzna uprzednio niekarany. Dane zawarte w ogólnych statystykach wskazują zaś, iż przestępca gospodarczy jest osobą starszą niż przeciętny sprawca czynów zabronionych. Zazwyczaj ma on ukończony co najmniej 30 rok życia. Dane odnoszące się do płci i uprzedniej karalności pokrywają się zaś co do zasady z informacjami dotyczącymi ogólnej sylwetki przestępcy. Odnotowuje się jedynie większy udział kobiet wśród wszystkich skazanych oraz mniejszą ilość osób uprzednio karanych, niemniej jednak wciąż typowy sprawca jest skazanym po raz pierwszy mężczyzną. W literaturze podkreślany jest ponadto nad wyraz duży udział osób o ustabilizowanym życiu prywatnym wśród przestępców gospodarczych w stosunku do sprawców innych przestępstw. Przeprowadzone badania aktowe na grupie skazanych za przestępstwa oszustwa kredytowego z art. 297 § 1 k.k. oraz za przestępstwa fałszowania środków płatniczych i papierów wartościowych z art. 310 § 1 k.k. nie potwierdziły w całości tychże danych. Rzeczywiście, przestępcą gospodarczym był zazwyczaj mężczyzna, jednakże nie można w sposób jednoznaczny stwierdzić, iż udział kobiet był nadzwyczaj wysoki w stosunku do ogółu sprawców popełnionych czynów, gdyż odsetek ten w sposób znaczący różnił się w odniesieniu do obu typów czynów zabronionych. Badani skazani byli przy tym osobami raczej młodymi o nieustabilizowanym życiu rodzinnym i statusie majątkowym. Niemniej jednak cieszyli się dobrą opinią wśród sąsiadów i najbliższych im osób. Zgromadzone dane również i tu nie pozostawały spójne pomiędzy obiema badanymi grupami skazanych. Współczesny sprawca przestępstwa gospodarczego nie zawsze więc różni się od typowego polskiego przestępcy. Zdecydowanie dominujący wpływ na takie zjawisko ma obszerna regulacja prawna czynów zaliczanych do przestępczości gospodarczej, co w efekcie prowadzi do dużego wewnętrznego zróżnicowania sylwetek sprawców różnych typów tychże przestępstw, a tym samym znacznie utrudnia wyodrębnienie jednej ich sylwetki.

Economic criminality is not an unequivocal concept. Numerous of its definitions and typologies that have been created over the years do not lead to define definite range of this term. None of these concepts of discussed phenomenon is wrong and adoption of the specific definition or typology mostly depends on the range of conducted analysis. Problems with definitions are especially visible at the attempt to identify the crimes which can be recognized as economic ones. Undoubtedly, it should be remembered that, beside the accepted concept, the amount of economic crimes is very big and the size of this legal regulation is still growing. The plurality of the offenses directed against the business trading reflects in the scope of this phenomenon. Police's statistics show how significant the participation of these crimes in the general size of the confirmed criminality is. This percentage is constantly growing what is mainly related to the fall of the number of confirmed crimes and the almost constant size of the confirmed economic criminality. The great participation of discussed kind of offenses in general view of the criminality in Poland is also visible in judicial statistics. In these circumstances it is worth analyzing who the perpetrator of the economic crime is and if he or she is significantly different from the typical criminal. The perpetrator of a crime in Poland usually is a young man, who has never been forensically punished before. The general statistics data indicates that the economic criminal is generally an older person than the average perpetrator of a crime. He or she is usually above 30 years old. The data referring to the gender of the economic offenders and their criminal record is generally similar to the profile of the typical polish criminal. Although there is bigger women participation in the amount of whole sentenced people and smaller participation of people who have a criminal record, the typical economic offender is still a man without a criminal record. In the literature it is also emphasized a very high percentage of people with stable private life among the economic criminals. The case studies that were performed on a group of people who were convicted of a credit fraud from an article 297 § 1 Polish Penal Code and convicted of a money counterfeiting from an article 310 § 1 Polish Penal Code did not fully confirm these data. Indeed, the economic offender was usually a man, but it is not possible to unequivocally state that the women participation was exceedingly big, because this percentage significantly differs for the both analyzed types of crime. The examined convicted were also rather young people, who did not have stable family life or property status. Nevertheless, they had good reputation among their neighbors and their next to kin. Furthermore, the collected data were not consistent between these both studied groups. The contemporary perpetrator of an economic crime is not always different from the typical polish offender. Undoubtedly, the dominant influence on this phenomenon has the extensive legal regulation of actions classified as the economic crimes. As a result, it leads to a large internal differentiation of the profiles of the perpetrators of various types of these crimes which makes it difficult to isolate one of their profile.