Nowohucka Public Library (1967-2009) and its educational and regional activities

Nowohucka Public Library has provided services to the residents of Nowa Huta for nearly sixty years. Nowa Huta, in the view of Stalinist propaganda, was seen as the leading city of socialism in Poland. So far, however, there has been no work that would look on the library activities through the prism of its location in a working-class neighborhood. The works on the Library of Nowa Huta rarely draw attention to the educational and cultural role it has played in the stratified social group. The author, analyzing the literature on the history of Nowa Huta and internal documents of the library itself, outlines the important role it has played in the sociological and cultural aspects. The researcher also supports the thesis with her personal observations since Nowa Huta is her birthplace. As a result, a picture of the library as a very important factor for the development of cultural district emerges. Librarians’ hard work is outlined along with their interesting ideas how to organize time for young people, for whom contact with the library and its activities is often the only possibility of closer contact with culture. The educational activities of the institution turn out to be extremely complex, with emphasis on fighting pathologies, which, especially during the political changes after 1989, became a significant social problem in the estates of Nowa Huta.

Nowohucka Biblioteka Publiczna od blisko sześćdziesięciu lat świadczy usługi mieszkańcom Nowej Huty. Dotychczas jednak nie pojawiły się prace, które patrzyłyby na jej działalność przez pryzmat historycznej i socjologicznej specyfiki robotniczej dzielnicy, która w założeniu stalinowskiej propagandy, miała być wiodącym miastem socjalistycznym. Pisząc o Nowohuckiej Bibliotece rzadko zwraca się uwagę na oświatowo-kulturalną rolę jaką postawiło przed nią funkcjonowanie w rozwarstwionej grupie społecznej, cierpiącej na brak wspólnych korzeni oraz dotkliwe luki w edukacji. Autorka, analizując publikacje dotyczące dziejów Nowej Huty i wewnętrzne dokumenty samej biblioteki, zarysowuje ważną rolę jaką odgrywała i odgrywa placówka w aspekcie socjologicznym, a także kulturalnym. Swoje badania podpiera obserwacjami własnego środowiska życia ponieważ od urodzenia jest mieszkanką Nowej Huty. W rezultacie z pracy wyłania się obraz biblioteki jako bardzo istotnego czynnika rozwoju kulturalnego dzielnicy. Zostają zarysowane starania pracowników przy uatrakcyjnianiu księgozbioru oraz ciekawe pomysły na organizację czasu młodych ludzi, dla których niejednokrotnie jest to jedyna możliwość bliższego kontaktu z kulturą. Spojrzenie na Nowohucką Bibliotekę Publiczną w kontekście specyfiki robotniczej dzielnicy, pozwala nie tylko dogłębniej poznać istotę jej funkcjonowania, ale także zrozumieć dramaty i konflikty jakie towarzyszyły narodzinom Nowej Huty. Kulturalno-oświatowa działalność placówki okazuje się być wyjątkowo rozbudowana, kładąca nacisk między innymi na walkę z patologiami, które, zwłaszcza w okresie przemian ustrojowych po 1989 roku, dały o sobie głośno znać na nowohuckich osiedlach.