Iran's nuclear ambitions: implications for Middle East Security.

Program atomowy Islamskiej Republiki Iranu w ostatnich latach stał się jednym z najważniejszych problemów współczesnej polityki międzynarodowej, będącym głównym tematem zaciekłych polemik na forum Zgromadzenia Ogólnego i Rady Bezpieczeństwa ONZ oraz przedmiotem zakulisowych negocjacji wielkich mocarstw. Wieloletnie dążenia Islamskiej Republiki Iranu do osiągnięcia statusu mocarstwa w regionie Bliskiego Wschodu wynikają m.in z położenia geostrategicznego tego państwa, jego potencjału ekonomiczno–militarnego a także z etosu starożytnej Persji. Co więcej, Islamska Republika Iranu funkcjonuje w wysoce niekorzystnym otoczeniu międzynarodowym a do głównych zagrożeń bezpieczeństwa narodowego Irańczyków należy wrogie sąsiedztwo krajów arabskich i Izraela, niedalekie sąsiedztwo państw upadających i upadłych a także obecność sił militarnych Stanów Zjednoczonych w regionie Bliskiego Wschodu. Na niestabilną sytuację w regionie wpływa ponadto narastający konflikt między sunnitami a szyitami, umacniane się islamskiego fundamentalizmu i powiązanego z nim zjawiska terroryzmu a także rosnące, nieokiełzane ambicje mocarstw światowych, pragnących uzyskać wpływy w tej strategicznej części świata. Chociaż władze w Teheranie deklarują oficjalny charakter irańskiego programu nuklearnego, to brak przejrzystych deklaracji władz państwowych Islamskiej Republiki Iranu, niejasne procesy decyzyjne w kwestiach kooperacji nad światowym programem nierozprzestrzeniania broni masowego rażenia, zaawansowane prace nad rozbudową arsenału rakiet balistycznych i manewrujących oraz otwarte głoszenie aspiracji mocarstwowych w regionie Bliskiego Wschodu pozwalają twierdzić, iż Teheran stopniowo dąży do wzmacniania swojej pozycji geopolitycznej, konsekwentnie budując mocarstwową pozycję na Bliskim Wschodzie. Efektem światowego niepokoju są nakładane na Iran sankcje, zarówno przez ONZ czy Unię Europejską, jak także w ramach prawa wewnętrznego Stanów Zjednoczonych, co z wymierny sposób odbija się irańskim sektorze bankowym czy energetycznym. Na przestrzeni ostatnich dekad reżim ajatollahów został odcięty od nowoczesnych technologii, zagranicznych inwestycji w sektor energetyczny czy wojskowy a Islamska Republika Iranu straciła główny rynek zbytu (państwa UE), wywołując tym spadek PKB i pogrążenie Iranu w gospodarczym chaosie. Jedno jest natomiast pewne – ewentualna nuklearyzacja Iranu wpłynie realnie nie tylko na wzrost znaczenia tego kraju w regionie Bliskiego Wschodu, lecz także w skali globalnej, przynosząc państwom ościennym zagrożenie militarne – nie tylko ze względu na posiadanie przez Teheran broni jądrowej, lecz z ryzyka podjęcia prewencyjnej akcji militarnej pod auspicjami Izraela i Stanów Zjednoczonych.

The nuclear program of the Islamic Republic of Iran has become in recent years one of the most important problems of contemporary international politics, which is the main topic of fierce polemics in the General Assembly and the UN Security Council and the subject of behind-the-scenes negotiations of great powers. The Islamic Republic of Iran operates in a highly unfavorable international environment and the main threats to the Iranian national security are: the hostile neighborhood of Arab countries and Israel, the near neighborhood of failing and fallen states, and the presence of US military forces in the Middle East region. The unstable situation in the region is also influenced by the growing conflict between Sunni and Shias, the Islamic fundamentalism and the terrorism, as well as the growing, uncontrollable ambitions of world powers wishing to gain influence in this strategic part of the world. The effect of world concern is imposed on Iran by sanctions, both by the United Nations or the European Union, as well as under the internal law of the United States, which measurably affects the Iranian banking or energy sector. Over the last decades, the Ayatollah regime has been cut off from modern technologies, foreign investments in the energy and military sector. The Islamic Republic of Iran lost its main market (EU countries), causing a drop in GDP and the plunging of Iran into economic chaos. One thing is certain - the possible nuclearization of Iran will have a real impact not only on the growth of the country's importance in the Middle East, but also on a global scale, bringing military threats to neighboring countries - not only because of Tehran's nuclear weapons, but the risk of taking preventive (military) action under the auspices of Israel and the United States.