The importance of educational experiences for moral reasoning, values, and empathy. Comparison of students of humanities and technical faculties

Badanie miało na celu sprawdzenie, czy istnieją różnice pomiędzy studentami kierunków humanistycznych oraz kierunków technicznych pod względem rozumowania moralnego, preferowanych wartości oraz nasilenia empatii. Sprawdzono również, czy wymiary te ulegają zmianie w trakcie trwania edukacji akademickiej. Grupa badana objęła 232 studentów kierunków humanistycznych oraz technicznych, podejmujących studia na pierwszym oraz trzecim roku studiów pierwszego stopnia. Badani wypełniali Test Rozumienia Problemów (DIT), Portretowy Kwestionariusz Wartości (PVQ) oraz Skalę Wrażliwości Empatycznej (IRI) w pierwszym semestrze nauki (studenci pierwszego roku) oraz szóstym semestrze nauki (studenci trzeciego roku). Wyniki wykazały, istotne różnice pomiędzy studentami kierunków humanistycznych oraz technicznych pod względem nasilenia rozumowania postkonwencjonalnego. Nie zaobserwowano natomiast różnic pomiędzy rozumowaniem moralnym a stażem edukacyjnym. Istotne okazały się różnice w preferowanych wartościach. Studenci kierunków humanistycznych cechowali się wyższym nasileniem wartości związanych z wymiarem Przekraczanie Ja, a studenci kierunków technicznych wyższym nasileniem wartości związanych z wymiarem Zachowawczość. W przypadku porównań stażu edukacyjnego istotne zmiany zaobserwowano jedynie dla wymiaru Otwartość na Zmiany. Zależność pomiędzy kierunkiem podejmowanych studiów a nasileniem poziomu empatii zaobserwowano jedynie dla studentów trzeciego roku, dla skali Przyjmowanie perspektywy. Powyższe wyniki zostały wyjaśnione w oparciu o teorię rozwoju moralnego Kohlberga, teorię wartości Schwartza oraz teorię empatii Davisa, jak i wcześniejsze badania przeprowadzone w dziedzinie.

The aim of the study was to examine differences between humanities and technical students in moral reasoning, preferred values, and empathy intensity, and whether these dimensions change during higher education. The sample consisted of 232 students from humanities and technical degrees, enrolled in the first and third years of their undergraduate education. Participants completed the DIT, PVQ, IRI in the first semester (first-year students) and sixth semester (third-year students). Results revealed significant differences in postconventional reasoning between the two degrees, but no differences related to educational tenure. Humanities students preferred Self-Transcendence values, while technical students preferred Conservation values. Changes over time were observed only in Openness to Change. The relationship between the field of study and empathy was found only in third-year students on the Perspective Taking scale. The findings were discussed based on Kohlberg’s moral development theory, Schwartz’s value theory and Davis’s empathy theory, along with previous research within the topic.