Taiwan as an element of geopolitical game between People's Republic of China and United States over a period from 2000 to 2017

Sytuacja Tajwanu od ponad siedmiu dekad pozostaje problematyczną kwestią dla środowiska międzynarodowego, a także wyjątkowym zjawiskiem w skali światowej. Szczególną rolę w kontekście statusu wyspy odgrywają relacje w trójkącie ChRL-USA-Republika Chińska i to na nich skupia się niniejsza praca, w której podjęto próbę analizy tychże stosunków i mechanizmów zachodzących w ich ramach. W tym celu niezbędne jest zwrócenie uwagi na specyfikę sytuacji Tajwanu (zagadnienie etniczności, historię wyspy, przemiany gospodarcze i polityczne oraz demokratyzację). Kluczowe jest także zbadanie zależności w relacjach pomiędzy wspomnianymi podmiotami przed rokiem 2000 i zmian, które w nich zaszły w efekcie przetasowań, które miały miejsce na arenie międzynarodowej oraz wewnątrz samych podmiotów ze szczególnym wyróżnieniem stosunków pomiędzy USA a podmiotami chińskimi przed 1945 rokiem i wobec proklamowania Republiki Chińskiej, kryzysów w Cieśninie Tajwańskiej, stosunków gospodarczych w trójkącie oraz relacji politycznych w kontekście zmian gabinetów. Dopiero wtedy możliwe było przejście do sedna pracy, a więc relacji pomiędzy ChRL, Republiką Chińską i USA po 2000 roku, co należało rozpocząć od zarysowanie zmiany w pozycji międzynarodowej i sytuacji wewnętrznej w ramach Chińskiej Republiki Ludowej oraz rozwoju relacji ponad Cieśniną. W tej części pracy ukazana została ewolucja relacji bilateralnych pomiędzy opisywanymi podmiotami - podzielana na segmenty w oparciu o istotne dla wzajemnych relacji wydarzenia takie jak kryzys gospodarczy, rozpoczęcie prezydentury Baracka Obamy, a następnie Donalda Trumpa, dojście do władzy Xi Jinpinga czy kolejne roszady na stanowisku głowy państwa Republiki Chińskiej związane z naprzemiennymi zwycięstwami w wyborach Kuomintangu oraz DPP. Nie można pominąć również kontekstu globalnego (dynamiczny wzrost ChRL i zmiana w optyce międzynarodowej) oraz regionalnego (rywalizacja pomiędzy ChRL i USA, organizacje międzynarodowe, problemy bezpieczeństwa). Dopiero analiza i implementacja wszystkich tych czynników daje relatywnie pełny obraz zagadnienia.

Issue of Taiwan has been a huge problem for the international community for about 70 years and an unusual phenomenon in a global scale. An important role in the situation of Island is played by relations in the triangular between PRC, ROC and the USA Those relations are the core of the work, in which the attempt to analyse those relations and their mechanisms has been taken. To achieve this goal it's necessary to pay attention to the specific situation of Taiwan (issue of ethnicity, history of island, economic and political development, democratic transition). Research of relations between mentioned entities before the year of 2000 is also crucial, including both internal affairs and international relations. Most of all it's needed to highlight relations between the USA and Chinese entities before the year of 1945 and the influence of proclamation of Republic of China, the crisis in Taiwan Strait, economic relations in the triangle and political relations in the context of cabinet changes. Only having done this, it's possible to move to the main point of the work, which is relations between PRC, ROC and the USA after the year 2000. It's necessary to start this part with defining the change of international perception of the People's Republic of China and the growth of cross-strait relations. Evolution of bilateral relations between entities has been shown in this part of the work, being divided into parts based on crucial events like economic crisis, the start of the presidency of Barack Obama and then Donald Trump, the start of the leadership of Xi Jinping and changes in the position of President of Republic of China. It was important to also include a global context (dynamic raise of PRC and the change in international perception) and regional context (rivalry between PRC and USA, international organisations, security issues). Only analyzing and implementing all of those components could give a relatively full picture of the problem.