The genus Hysterangium in Poland: species diversity, ecology and distribution

Grzyby podziemne (hypogeiczne) są gatunkami tworzącymi gasteroidalne owocniki, które powstają i dojrzewają w glebie. Podobne cechy morfologiczne i ekologiczne grzybów hypogeicznych rozwinęły się niezależnie w niespokrewnionych liniach ewolucyjnych zarówno wśród Ascomycota, jak i Basidiomycota. Rodzaj Hysterangium został po raz pierwszy opisany przez Carlo Vittadiniego w 1831 roku. W 1899 roku Eduard Fischer utworzył rodzinę Hysterangiace, którą początkowo umieszczano w rzędach Hymenogastrales lub Phallales, a obecnie Hysterangiales. Rząd ten umieszczany jest w podklasie Phallomycetidae. Rozmieszczenie Hysternagium wskazuje, że jest to dość stary takson lub ma wyjątkowo duże zdolności rozprzestrzeniania się. Rodzaj Hysterangium najprawdopodobniej miał trzy główne centra ewolucji: Północną Amerykę (wraz z Meksykiem), Zachodnią Europę i Australię. Obecnie wyróżnia się 38 gatunków Hysterangium. Celem pracy było zebranie informacji na temat występowania i ekologii gatunków Hystarangium w Polsce, sporządzenie listy stanowisk oraz map ich rozmieszczenia w naszym kraju, na podstawie danych opublikowanych oraz źródeł internetowych. Mapy rozmieszczenia sporządzono w siatce ATPOL. Zebrano również informacje na temat ekologii gatunków Hysterangium.Na terenie Polski stwierdzono do tej pory występowanie 8 gatunków Hysterangium: H. clathroides, H. coriaceum, H. crassum, H, hessei H. nephriticum H. pompholyx H. separabile i H. stoloniferum, przy czym 3 gatunki: H. crassum, H. nefriticum i H. pompholyx odnotowano po raz pierwszy dopiero po roku 2007. Pierwsze dane na temat występowania Hysterangium na ziemiach polskich pochodzą z końca XIX wieku, i dotyczą stanowiska H. clathroides. Znanych jest zaledwie 16 stanowisk Hystarangium. Najwięcej znanych stanowisk (współczesnych i historycznych) posiada H. clathroides (5), najmniej H. coriaceum, H. crassum i H. pompholyx (po jednym). Grzyby z rodzaju Hystarangium tworzą ektomykoryzę. W Polsce znajdywano je w towarzystwie takich drzew jak: jodła (H. clathroides, H. crassum, H. nephriticum), dąb (H. clathroides, H. coriaceum, H. hessei), grab (H. clathroides), sosna (H. crassum, H. pompholyx), modrzew (H. crassum), buk (H. nephriticum), świerk (H. separabile) i leszczyna (H. stoloniferum).

Hypogeous fungi are species that form gasteroid fruitbodies, which are produced and reach maturity within the soil. Similar morphological and ecological traits of hypogeous fungi had developed independently in unrelated lineages both among Ascomycota and Basdiomycota.The genus Hysternagium was circumscribed by Carlo Vittadini in 1831. In 1899 Eduard Fischer created Hysterangiaceae family, which was initially included in orders Hymenogastrales or Phallales, and currently in order Hysterangiales. This order is placed in subclass Phallomycetidae. The distribution of Hysterangium indicates that it can be a relatively old taxon or it has an exceptional ability to spread. Genus Hysterangium probably had three main centers of evolution: North America (with Mexico), Western Europe and Australia. At present 38 Hysterangium species are described.The thesis’ purpose was to gather information about the occurrence and ecology of Hysterangium species in Poland, make a list of known localities and create maps of their distribution in the country, based on published data and Internet sources. The maps were done in ATPOL grid. The information about ecology of Hysterangium species was also collected.So far 8 Hysterangium species have been found in Poland: H. clathroides, H. coriaceum, H. crassum, H, hessei H. nephriticum H. pompholyx H. separabile and H. stoloniferum. First data regarding the occurrence of Hysterangium in Poland come from the 19th century and refer to H. clathroides, while 3 species: H. crassum, H. nefriticum and H. pompholyx were recorded for the first time after 2007. Only 16 localities of Hysterangium are currently known in Poland. The most localities, both contemporary and historical, has Hysterangium clathroides (5), while H. coriaceum, H. crassum and H. pompholyx have the least (one per species). Hysterangium are ectomycorrhizal fungi. They were found in Poland in the vicinity of: fir (H. clathroides, H. crassum, H. nephriticum), oak (H. clathroides, H. coriaceum, H. hessei), hornbeam (H. clathroides), pine (H. crassum, H. pompholyx), larch (H. crassum), beech (H. nephriticum), spruce (H. separabile) and hazel (H. stoloniferum).