Mountain Rescuers' Work: A Study of Selected Cases

Celem pracy licencjackiej jest przeanalizowanie systemów ratownictwa górskiego na terenie Polski. Od końca XIX wieku na terenie aktualnie należącym do Polski zaczął rozwijać ruch turystyczny w górach. Konsekwencją tego były również pierwsze wypadki. W celu udzielania pomocy w sposób zorganizowany osobom uczestniczącym w tych wypadkach, założono w 1909 roku Tatrzańskie Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe (TOPR), a później w 1952 roku Górskie Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe (GOPR), które aktualnie podzielone jest na 7 grup regionalnych. Obecnie GOPR i TOPR obejmują swoim obszarem działania wszystkie części Polski o podwyższonym ryzyku wypadków w turystyce górskiej. Obie te organizacje na przestrzeni lat wielokrotnie unowocześniały swoje sposoby działania. Pracę i organizację jednostek ratownictwa górskiego w Polsce określa art. 2 pkt. 9 Ustawy z dnia 18 sierpnia 2011 r. o bezpieczeństwie i ratownictwie w górach i na zorganizowanych terenach narciarskich. Bardzo ważne dla prowadzenia odpowiedniej profilaktyki zagrożeń górskich jest prowadzenie przez TOPR statystyk, które pozwalają zwrócić uwagę na najbardziej problematyczne miejsca i najczęstsze zagrożenia; a także wydawane przez także TOPR i GOPR komunikaty lawinowe dotyczące miejsc, w których możliwe jest schodzenie lawin, które zagrażają zdrowiu i życiu ludzi. Historia wypadków w polskich górach jest obszerna i stanowi ważne ostrzeżenie dla licznie odwiedzających polskie góry turystów. Do największych tragedii można zaliczyć wypadek Mieczysława Karłowicza w 1909 roku, który doprowadził do powstania TOPR-u; lawinę pod Rysami w 2003 roku, która pochłonęła 8 ofiar i burzę nad Tatrami w 2019 roku. Ratownictwo górskie w Polsce oprócz wypadków związanych z ruchem pieszym zajmuje się także wypadkami narciarskimi i speleologicznymi. Czynniki klimatyczne i geomorfologiczne najbardziej warunkują występowanie lawin. Bezpieczeństwo lawinowe opiera się głównie na sprawdzaniu komunikatów lawinowych i aktualnych warunków, a także na korzystaniu z odpowiedniego sprzętu lawinowego, co jednak nie zawsze może przynieść rezultaty.

The aim of the bachelor's thesis is to analyse mountain rescue systems in Poland. From the end of the 19th century, in the area currently belonging to Poland tourist traffic in the mountains began to develop. The first accidents were also a consequence of this. In order to provide assistance in an organized way to victims of these accidents, the Tatra Volunteer Rescue Service (TOPR) was established in 1909, and later in 1952 the Mountain Volunteer Rescue Service (GOPR), which is currently divided into 7 regional groups. Currently, GOPR and TOPR cover all parts of Poland with an increased risk of accidents in mountain tourism. Both of these organizations have modernized their ways of operating many times over the years. The work and organization of mountain rescue units in Poland is defined by article 2 point 9 of the Act of 18 August 2011 on safety and rescue in the mountains and organized ski areas. It is very important for conducting appropriate mountain hazard prevention to keep statistics by TOPR, which allow identifying the most problematic areas and the most common hazards; as well as issuing avalanche bulletins by both TOPR and GOPR regarding places where avalanches that threaten people's health and lives may occur. The history of accidents in the Polish mountains is extensive and serves as an important warning for the many tourists visiting the Polish mountains. The greatest tragedies include the accident of Mieczysław Karłowicz in 1909, which led to the creation of TOPR; an avalanche near Rysy in 2003, which claimed 8 victims, and a storm over the Tatra Mountains in 2019. Mountain rescue in Poland in addition to accidents related to hiking also deals with skiing and speleological accidents. Climatic and geomorphological factors determine the occurrence of avalanches the most. Avalanche safety is mainly based on checking avalanche reports and current conditions, as well as using appropriate avalanche equipment, which, however, may not always bring results.