Dante' deamons in the context of the sixth book of Vergil's Aeneid

Zainteresowaniem niniejszej pracy pt. Demony dantejskie w kontekście VI księgi Eneidy, są dwa wielkie dzieła literatury światowej: Eneida Wergiliusza oraz Komedia Dantego Alighieri. Analizie zostają poddane trzy wielkie postaci pojawiające się w obu dziełach: Charon, Minos oraz Cerber. Jako swój pierwszy cel praca ta ukazuje, w jaki sposób ulega zmianie status wergiliańskich postaci mitologicznych poprzez sprowadzenie ich do rzędu demonów w chrześcijańskiej wizji Inferno. Po drugie, co nie mniej ważne, wskazuje na ogromny ładunek nowości symbolicznej, która możliwa jest do odczytania poprzez analizę scen zaprezentowanych w obu poematach. Prowadzi to do zrozumienia, jak bardzo różnią się od siebie świat klasycznego pogaństwa oraz chrześcijańskiego średniowiecza.Pierwszy rozdział pt. Stosunek Dantego do dziedzictwa klasycznego stara się ustalić odpowiednią perspektywę w patrzeniu na problem, o którym mowa w tytule. Analiza fragmentów IV pieśni Inferno wskazuje, iż Dante jest pełen szacunku dla wielkich dokonań świata klasycznego i zdaję sobie sprawę z zależności nowej epoki od minionej. Z drugiej strony, wyraża on swój potępiający sąd dla mitologicznego politeizmu oraz mistycznego materializmu, który był cechą esencjalną starożytnej religii. Pierwszą postacią, która poddana jest analizie jest Przewoźnik przez rzekę Acheront, Charon. Spokojny i roztaczający wokół siebie pewną arię godności Charon wergiliański staje się krzyczącym demonem, pierwszym na kartach Komedii. Jego rady i zalecenia, jakie kieruje pod adresem Dantego są dowodem na niezrozumienie przez niego chrześcijańskiej koncepcji descensus ad inferos. Spotkanie Wergiliusza z Dantem w I pieśni Inferno potwierdza tylko, że jest ona niezrozumiała i nie do zaakceptowania dla człowieka starożytności. W trzecim rozdziale poddana jest analizie postać Minosa. Jego monstrualny ogon oraz sposób, w jaki zwraca się do spotkanych wędrowców nad wyraz jasno wskazują na jego demoniczną naturę. Starałem się ukazać, że sprawiedliwość, którą wymierza potępionym ma sens tylko w rzeczywistości pogańskiej. Znajdujemy się jednak w świecie chrześcijańskim, w którym sprawiedliwość jest przede wszystkim ewangeliczna. Jest ona całkowicie obca analizowanemu demonowi, jego sąd jest całkowicie powierzchowny i w swojej istocie błędny.Ostatni rozdział analizuje fragmenty spotkania wędrowców przez zaświaty z Cerberem. Skupiłem się szczególnie na porównaniu gestu Sybilli i Wergiliusza, który ma na celu pokonanie piekielnego strażnika. Racjonalność gestu Przewodniczki Eneasza i irracjonalność Przewodnika dantejskiego kazała mi zwrócić się do biblijnej księgi Genesis, w celu lepszego zrozumienia symbolizmu tej sceny. Analiza fragmentów pozwala stwierdzić symboliczną bliskość Cerbera dantejskiego i węża z ogrodu Eden, a także samego Lucyfera. Można przypuszczać, że to właśnie biblijne passusy stanowiły dla Dantego inspirację w kreacji tej postaci.Niniejsza praca jest małym przyczynkiem w lepszym zrozumieniu różnic pomiędzy światem klasycznym a średniowiecznym. Dzieła Wergiliusza i Dantego z pewnością nadają się do tego, jak żadne inne w literaturze obu epok.

This dissertation is dedicated to the role of deamos in Dante's Inferno deamons in comparison to Vergil's Aeneid. On the one hand its aim is to illustate the great influance of the sixth book of Aeneid on the creation of those characters, on the other – using them as an example – to show the incompatibility of the ancient world of paganism and medieval christianisty.The analized characters include Charon – ferryman of the souls, Minos – the judge of the condemned and Cerberus – the guard resembling a hound.Charon, possesive of the largest number of virgilian traits, becomes the deamon in the christian hell, who does not comprehend why Dante undertakes the road through underworld. Descencus ad inferos, which is vital for christian thought, is entirly incomprehensible for the people of the past era.Minos, who is a solemn judge of the dead in Vergil's Aeneid, becomes the monstrosity endowed with colossal tail in the Commedy. The justice he inflicts on the souls is in no way connected with evangelical justice. He hands down only judgment of conviction which is superficial and delivered by his devilish attribute.The last chapter is an analysis of fragments of travelers' trough the underworld meetings with Cerberus. The focus is mainly on the comparison of Sybil and Vergil's gesture aimed at defeating the infernal guard. The rationality of Aeneas' guide gesture and the irrationality of Dantean guide made me turn to the Book of Genesis in order to better understand the symbolism of that scene. By analysing the fragments it is possible to affirm the symbolical closeness of Dantean Cerberus to the serpent from the Garden of Eden, and Lucifer himself. It can be assumed that the biblical passages were an inspiration for Dante in creating the figure.This dissertation is a small contribution to a better understanding of differences between classical and medieval worlds. Virgil and Dante's works are undoubtedly the best suited works of literature of both eras to achieve that.