Devilish décolletage. Constructs of femininity in the art of Tadeusz Styka

Głównym celem niniejszej pracy jest omówienie portretów kobiecych autorstwa Tadeusza Styki z perspektywy teorii feministycznych, badających między innymi takie zjawiska jak kreowanie konstruktów kulturowych w systemie patriarchatu czy istnienie męskiego widza w sztuce zachodnioeuropejskiej. Za pomocą metod współczesnych naukowców i naukowczyń twórczość artysty została zanalizowana przede wszystkim jako świadectwo postrzegania płci w pierwszej połowie XX wieku. Na podstawie zebranego materiału badawczego, na który składają się obrazy z lat około 1918-1945, czyli najistotniejszego okresu w karierze artysty, omówione zostało kreowanie przez niego wizerunków kobiet, a także, kontrastowo - mężczyzn. Analiza tych dzieł umożliwiła dostrzeżenie i rozpracowanie konstruktów piękna, seksualności oraz kobiecości. Odpowiednie cechy przedstawionych modelek wskazują na istnienie ściśle określonych wymogów odnośnie wyglądu kobiecego ciała, urody, ich podejścia do erotyki oraz roli w społeczeństwie i rodzinie. Istotną częścią pracy jest też spojrzenie na sztukę Tadeusza Styki w kontekście kultury popularnej II Rzeczpospolitej. Dostrzeżenie wzajemnych zależności i powiązań oraz analiza krytyki artystycznej wobec twórczości portrecisty pozwoliły na wysunięcie kolejnych istotnych wniosków, dotyczących między innymi opresyjnego charakteru patriarchalnego systemu. Dzięki skorzystaniu z materiałów źródłowych w postaci artykułów i publikacji ukazany został stosunek współczesnych Styce autorów do jego sztuki jak i wizerunków kobiet w ogóle. Istotnym celem pracy jest również przybliżenie postaci Tadeusza Styki. Na uwagę zasługuje zarówno jego twórczość jak i życie prywatne, pełne interesujących wątków. Niniejsza publikacja przypomina o karierze artysty o międzynarodowej sławie, który od niemal siedemdziesięciu lat popada w zapomnienie.

The aim of this study is a discussion of women's portraits by Tadeusz Styka using feminist theories, examining, among others, phenomena such as the creation of cultural constructs in the system of patriarchy or the existence of the male gaze in Western European art. Using methods of contemporary scholars, the artist’s work has been analysed primarily as a testimony to perceptions of gender in the first half of the 20th century. Discussion of creation of female and, in contrast, male portraits, is based on the collected material, which are paintings from around 1918-1945 - the most important period in artist’s career. The analysis of these works made it possible to notice and explore the constructs of beauty, sexuality, and femininity. The presented features of women in the paintings confirm the existence of an established female appearance, beauty, erotica and their role in society and the family. An important part of the study is also a view of the art of Tadeusz Styka in the context of the popular culture of the interwar period in Poland. Noticing dependencies and connections and analysing art criticism towards the works of painter made it possible to draw crucial conclusions. The attitude of authors towards Styka’s art and images of woman in culture was shown thanks to the use of articles and publications. An important aim of the work is also to present the figure of Tadeusz Styka. His work and private life, full of interesting stories, are worth attention. The publication reminds of a career of a world-famous artist, whose story and art are falling into oblivion for almost seventy years.