Tchaikovsky's opera Queen of Spades as an interpretation of Aleksandr Pushkin's short story

Celem pracy jest analiza wątku romantycznego w operze Piotra Czajkowskiego Dama pikowa i porównanie libretta do opowieści Aleksandra Puszkina pod tym samym tytułem. Zestawienie scen wspólnych dla obu tekstów pozwala zaobserwować zmiany wynikające z pierwszoplanowej roli historii miłosnej w dziele operowym. Przekształceniom ulegają wzajemne relacje bohaterów, ich motywacje i okoliczności towarzyszące zmaganiom z losem; inaczej przebiega także finał. Autorka stawia tezę, że opera Czajkowskiego jest interpretacją opowieści Puszkina, a zatem – obecność wątku romantycznego w libretcie znajduje uzasadnienie w tekście wyjściowym. Praca przedstawia zaobserwowane w utworze literackim przesłanki przemawiające za innowacją kompozytora: znaczące imiona bohaterów, polemikę Puszkina z konwencją sentymentalną i lakoniczny język Damy pikowej. Przywołane elementy nie pozwalają wykluczyć szczerości uczuć Germana i Lizawiety Iwanowny, a tym samym dopuszczają interpretację Czajkowskiego.

The aim of the paper is to analyse the romantic plot in Pyotr Tchaikovsky's opera The Queen of Spades and to compare libretto to Aleksandr Pushkin's short story. The comparison of scenes common to both texts makes it possible to observe the changes resulting from the leading role of the love story in the opera. The mutual relations of the characters, their motivations and circumstances accompanying their struggle with fate are transformed; the finale also takes a different course. The author's thesis is that Tchaikovsky's opera is an interpretation of Pushkin's story, and therefore - the presence of a romantic plot in the libretto is justified by the original text. The thesis presents the premises observed in the literary work that support the composer's innovation: the significant names of the characters, Pushkin's polemic against the sentimental convention and the laconic language of The Queen of Spades. The elements mentioned do not allow to rule out the sincerity of the feelings of German and Lizaveta Ivanovna, and thus allow for Tchaikovsky's interpretation.