Reguła temperatura-wielkość (ang. TSR – Temperature Size Rule) jest dobrze poznanym zjawiskiem opisującym odpowiedź wzrostową organizmów ektotermicznych na zmieniające się temperatury. TSR przewiduje ujemną korelację między wielkością ciała a wzrostem temperatury. Niemniej jednak, istnieją granice plastycznej odpowiedzi wielkości ciała. W konsekwencji TSR może być stosowany tylko w określonym optymalnym zakresie termicznym, który jest ograniczony przez minimalną i optymalną temperaturę do których organizm wykazuje dostosowanie. W tej pracy badałem optymalny zakres termiczny dla dziewięciu partenogenetycznych populacji eksperymentalnych Lecane inermis (Rotifera, Monogononta). Każda populacja miała znane preferencje termiczne, jako specjaliści preferowały zimno lub ciepło, natomiast jako generaliści wykazywały stałe dostosowanie do szerokiego zakresu temperatur. Każda populacja L. inermis była wystawiona na działanie sześciu reżimów termicznych od 10°C do 35°C. Miarą odpowiedzi na zadane temperatury był rozmiar ciała. Dodatkowo oszacowano tempo wzrostu populacji jako dostosowanie w celu ustalenia optymalnego dla danej populacji zakresu termicznego i umożliwienia interpretacji znaczenia ewentualnych różnic we wzorcach TSR. Wyniki potwierdziły przewidywania, że populacje preferujące chłodniejsze warunki wykazywały zakresy TSR przesunięte w kierunku niższych temperatur, podczas gdy populacje preferujące cieplejsze warunki osiągały zakresy TSR przesunięte w kierunku wyższych temperatur. Wyniki wskazują, że ważne jest uwzględnienie preferencji termicznych przy planowaniu badań nad plastycznością fenotypową organizmów na zmieniające się środowisko. Nawet blisko spokrewnione organizmy mogą różnić się zakresami termicznymi, w których są w stanie plastycznie reagować na środowisko.

The temperature-size rule (TSR) is a well-established phenomenon to describe the growth response of ectotherms to changing temperatures. The TSR predicts a negative correlation between body size to increasing temperature. Nevertheless, there are limits to plastic body size response. In consequence, the TSR could only be applied within a specific optimal thermal range which is determined by the minimum and optimum temperatures for performance directly referred to fitness. In this study I examined the optimal thermal range for nine parthenogenetic experimental populations of Lecane inermis (Rotifera, Monogononta). Each population had known thermal preference, being either generalist or specialist; cold- or warm-preferring. Each population of L. inermis was exposed to six thermal regimes from 10°C to 35°C. The response trait was body size. Additionally, population growth rate was estimated as a fitness measure to establish the population-specific optimal thermal range and to enable the interpretation of the significance of possible differences in TSR patterns. The results confirmed predictions that the populations preferring cooler conditions exhibited ranges of TSR shifted to lower temperatures, whereas the populations preferring warmer conditions achieved ranges of TSR shifted to higher temperatures. Results show that it is important to take thermal preferences into account while planning the studies on the organismal plastic response to changing environment. Even closely related organisms may differ in the thermal ranges within which they are able to plastically respond to the environment.