"Granice ewolucji mózgu"

licenciate
dc.abstract.enThe human brain is one of the most complex structures known in the animal world. The causes of the origin and direction of future evolution of such advanced organ is still an open and debated question. What we know for sure is that our brain, and particularly the cerebral cortex, grew significantly in size during the course of evolution. In primate brains, the number of neurons increased disproportionally in comparison to other mammalian orders. An analysis of the problem of physical limits of brain evolution must take into account energetic restrictions, which are the main clue of expensive tissue hypothesis. It assumes that to deliver sufficient amount of energy to the expanded brain, the size of other metabolically expensive organs have to be reduced. The expensive brain hypothesis suggests a different view. It assumes that the enlargement of the brain size causes an increase in the whole energy budget or reduction of the quantity of energy dedicated for such vital functions as digestion, locomotion or reproduction. The energy trade-off hypothesis shares similar assumptions. The brain produces a lot of heat which, if not removed, would cause overheating and even death. The efficiency of cooling of brain tissue may be an important factor limiting brain upgrowth. Another limiting factor may be related to the efficiency of internal communication within the brain, which can decrease as the size of the cerebral cortex increases. All of this hypothesis and findings indicate that there are factors limiting brain evolution. But because of brain's complexity and specificity, it is hard to predict the future evolution of this precious organ.pl
dc.abstract.plLudzki mózg to najbardziej złożona struktura w świecie zwierząt. Przyczyny oraz mechanizmy jego ewolucji i rozwoju są nierozwiązanym problemami, które są badane przez wielu naukowców. Wiemy, że u naczelnych w trakcie ewolucji zwiększała się masa mózgu oraz rozrostowi uległa kora mózgowa. Znacznemu zwiększeniu, w stosunku do innych zwierząt, uległa również liczba neuronów. Najbardziej oczywistym pomiarem jaki możemy wykonać, oceniając wielkość mózgu jest zważenie go i określenie jego objętości. Tak zmierzona wielkość absolutna rzadko jest stosowana przy porównaniach pomiędzy różnymi gatunkami zwierząt i częściej stosuje się miary relatywne, a w szczególności współczynnik encefalizacji. Analizując ograniczenia w rozwoju mózgu uwzględnić trzeba limity energetyczne, o których mówi teoria kosztownej tkanki. Zakłada ona, że dostarczenie odpowiedniej ilości energii do dużego mózgu u naczelnych wymagało zredukowania masy innych kosztownych metabolicznie organów, głównie jelit. Na nieco inny aspekt wskazuje teoria kosztownego mózgu. Według niej powstanie rozbudowanego mózgu wiąże się ze zwiększeniem całkowitego budżetu energetycznego organizmu lub z ograniczeniem zużycia energii przez inne funkcje życiowe, o czym mówi również teoria kompromisu energii. Tak rozwinięty mózg, zużywając duże nakłady energii w konsekwencji produkuje znaczne ilości ciepła, które muszą być sprawnie usuwane, by zapobiec przegrzaniu. Stanowi to czynnik ograniczający rozwój mózgu. Na skutek zwiększenia rozmiarów kory mózgowej powstają również utrudnienia związane z przesyłaniem informacji oraz tworzeniem połączeń pomiędzy neuronami. Wszystkie wymienione teorie oraz wyniki badań wskazują, że istnieje wiele czynników hamujący ewolucję mózgu. Jednak ze względu na złożoność i specyfikę tego cennego organu trudno jednoznacznie przewidzieć jego dalszy rozwój.pl
dc.affiliationWydział Biologiipl
dc.areaobszar nauk przyrodniczychpl
dc.contributor.advisorSołtys, Zbigniew - 147734 pl
dc.contributor.authorDąbrowska, Elżbietapl
dc.contributor.departmentbycodeUJK/WBNOZpl
dc.contributor.reviewerSołtys, Zbigniew - 147734 pl
dc.contributor.reviewerBłasiak, Tomasz - 127358 pl
dc.date.accessioned2020-07-26T22:26:19Z
dc.date.available2020-07-26T22:26:19Z
dc.date.submitted2016-07-08pl
dc.fieldofstudyneurobiologiapl
dc.identifier.apddiploma-105723-176519pl
dc.identifier.projectAPD / Opl
dc.identifier.urihttps://ruj.uj.edu.pl/xmlui/handle/item/212071
dc.languagepolpl
dc.subject.enbrain size, evolution, physical limits, brain developmentpl
dc.subject.plewolucja, rozmiar mózgu, fizjologiczne ograniczenia, rozwój mózgupl
dc.title"Granice ewolucji mózgu"pl
dc.title.alternativeLimits to brain evolutionpl
dc.typelicenciatepl
dspace.entity.typePublication
dc.abstract.enpl
The human brain is one of the most complex structures known in the animal world. The causes of the origin and direction of future evolution of such advanced organ is still an open and debated question. What we know for sure is that our brain, and particularly the cerebral cortex, grew significantly in size during the course of evolution. In primate brains, the number of neurons increased disproportionally in comparison to other mammalian orders. An analysis of the problem of physical limits of brain evolution must take into account energetic restrictions, which are the main clue of expensive tissue hypothesis. It assumes that to deliver sufficient amount of energy to the expanded brain, the size of other metabolically expensive organs have to be reduced. The expensive brain hypothesis suggests a different view. It assumes that the enlargement of the brain size causes an increase in the whole energy budget or reduction of the quantity of energy dedicated for such vital functions as digestion, locomotion or reproduction. The energy trade-off hypothesis shares similar assumptions. The brain produces a lot of heat which, if not removed, would cause overheating and even death. The efficiency of cooling of brain tissue may be an important factor limiting brain upgrowth. Another limiting factor may be related to the efficiency of internal communication within the brain, which can decrease as the size of the cerebral cortex increases. All of this hypothesis and findings indicate that there are factors limiting brain evolution. But because of brain's complexity and specificity, it is hard to predict the future evolution of this precious organ.
dc.abstract.plpl
Ludzki mózg to najbardziej złożona struktura w świecie zwierząt. Przyczyny oraz mechanizmy jego ewolucji i rozwoju są nierozwiązanym problemami, które są badane przez wielu naukowców. Wiemy, że u naczelnych w trakcie ewolucji zwiększała się masa mózgu oraz rozrostowi uległa kora mózgowa. Znacznemu zwiększeniu, w stosunku do innych zwierząt, uległa również liczba neuronów. Najbardziej oczywistym pomiarem jaki możemy wykonać, oceniając wielkość mózgu jest zważenie go i określenie jego objętości. Tak zmierzona wielkość absolutna rzadko jest stosowana przy porównaniach pomiędzy różnymi gatunkami zwierząt i częściej stosuje się miary relatywne, a w szczególności współczynnik encefalizacji. Analizując ograniczenia w rozwoju mózgu uwzględnić trzeba limity energetyczne, o których mówi teoria kosztownej tkanki. Zakłada ona, że dostarczenie odpowiedniej ilości energii do dużego mózgu u naczelnych wymagało zredukowania masy innych kosztownych metabolicznie organów, głównie jelit. Na nieco inny aspekt wskazuje teoria kosztownego mózgu. Według niej powstanie rozbudowanego mózgu wiąże się ze zwiększeniem całkowitego budżetu energetycznego organizmu lub z ograniczeniem zużycia energii przez inne funkcje życiowe, o czym mówi również teoria kompromisu energii. Tak rozwinięty mózg, zużywając duże nakłady energii w konsekwencji produkuje znaczne ilości ciepła, które muszą być sprawnie usuwane, by zapobiec przegrzaniu. Stanowi to czynnik ograniczający rozwój mózgu. Na skutek zwiększenia rozmiarów kory mózgowej powstają również utrudnienia związane z przesyłaniem informacji oraz tworzeniem połączeń pomiędzy neuronami. Wszystkie wymienione teorie oraz wyniki badań wskazują, że istnieje wiele czynników hamujący ewolucję mózgu. Jednak ze względu na złożoność i specyfikę tego cennego organu trudno jednoznacznie przewidzieć jego dalszy rozwój.
dc.affiliationpl
Wydział Biologii
dc.areapl
obszar nauk przyrodniczych
dc.contributor.advisorpl
Sołtys, Zbigniew - 147734
dc.contributor.authorpl
Dąbrowska, Elżbieta
dc.contributor.departmentbycodepl
UJK/WBNOZ
dc.contributor.reviewerpl
Sołtys, Zbigniew - 147734
dc.contributor.reviewerpl
Błasiak, Tomasz - 127358
dc.date.accessioned
2020-07-26T22:26:19Z
dc.date.available
2020-07-26T22:26:19Z
dc.date.submittedpl
2016-07-08
dc.fieldofstudypl
neurobiologia
dc.identifier.apdpl
diploma-105723-176519
dc.identifier.projectpl
APD / O
dc.identifier.uri
https://ruj.uj.edu.pl/xmlui/handle/item/212071
dc.languagepl
pol
dc.subject.enpl
brain size, evolution, physical limits, brain development
dc.subject.plpl
ewolucja, rozmiar mózgu, fizjologiczne ograniczenia, rozwój mózgu
dc.titlepl
"Granice ewolucji mózgu"
dc.title.alternativepl
Limits to brain evolution
dc.typepl
licenciate
dspace.entity.type
Publication
Affiliations

* The migration of download and view statistics prior to the date of April 8, 2024 is in progress.

Views
103
Views per month
Views per city
Warsaw
22
Poznan
8
Katowice
6
Wroclaw
6
Lublin
4
Szczecin
4
Częstochowa
3
Gdynia
3
Mikołów
3
Rzeszów
3

No access

No Thumbnail Available