Commune self-government in the Second Polish Republic in the former austrian partition before unification (1918-1933)

Celem pracy jest przedstawienie ustroju obowiązującego w samorządzie gminnym na terenie byłego zaboru austriackiego w latach 1918-1933, omówienie zmian jakie miały w miejsce na skutek reform wcielanych w życie przez władze II Rzeczpospolitej, oraz ocena skuteczności ówczesnego państwa polskiego sprostały zadaniu zreformowania tego samorządu.W pracy zastosowana została metoda historyczno-prawna, dla przedstawienia funkcjonowania samorządu gminnego w omawianym okresie, kształtujących go przepisów oraz uwarunkowań historycznych w jakich te przepisy powstawały i obowiązywały. Jej konstrukcja z kolei, jest historyczno-rzeczowa z elementami opisowymi, dla klarownego i chronologicznego przedstawienia obowiązujących na przestrzeni lat aktów prawnych oraz ich poszczególnych przepisów.Praca jest podzielona na dwa rozdziały, w obrębie których dodatkowo wyróżnione zostały podrozdziały. Pierwszy rozdział poświęcony historii i genezie unormowań prawnych obowiązujących na terenie Galicji zawiera dwa podrozdziały. W podrozdziale pierwszym przedstawione zostało tło historyczne powstania kluczowych dla porządku prawnego Galicji ustaw, które w dużej mierze zachowały swoją moc obowiązującą, do roku 1933. Sięga on aż do lat, pięćdziesiątych, XIX w. okresu znaczących przemian w administracji państwa austriackiego. W drugim podrozdziale przedstawione i scharakteryzowane zostały przemiany, jakim podlegał samorząd terytorialny już w okresie II Rzeczpospolitej oraz uwarunkowania historyczne, w których zmuszone były funkcjonować ówczesne władze Polski.Drugi rozdział dotyczący zadań i organizacji samorządu gminnego na terenie b. Galicji w latach 1918-1933, został podzielony na pięć podrozdziałów. Pierwszy podrozdział, dotyczy podziału terytorialnego ziem, które po roku 1918 powróciły w granice Polski, ich obszaru i zaludnienia, oraz stanu prawnego. Drugi podrozdział dotyczy obowiązującej ordynacji wyborczej dla gmin. W trzecim omówione są zadania i kompetencje rady gminy, w czwartym z kolei zadania i kompetencje przynależne wójtowi. W piątym zaś, nadzór nad samorządem gminnym przez wyższe hierarchicznie organy samorządowe, oraz władze państwowe.Konkluzją pracy jest stwierdzenie, że w latach 1918-1933 władze II Rzeczpospolitej nie dokonały gruntownej reformy administracji na terenie byłego zaboru austriackiego, ograniczając się jedynie do zadań harmonizujących i najbardziej koniecznych. Przyczynami takiego stanu rzeczy była nie tylko trudna sytuacja w jakiej znalazły się ówczesne władze, ale też fakt, że tereny byłego zaboru austriackiego nie wymagały tak wielu reform i tak dużej uwagi, m.in przez wzgląd na funkcjonowanie tam polskiej trójszczeblowej administracji samorządowej.

The aim of the study is to present the system in force in the communal self-government in the area of the former Austrian partition in 1918-1933, to discuss the changes that took place as a result of the reforms implemented by the authorities of the Second Polish Republic, and to assess how efficiently the authorities of the then Polish state coped with the task of reforming this self-government.The historical and legal method was used in the work to present the functioning of the commune self-government in the discussed period, the regulations that shaped it and the historical conditions in which these regulations were created and applied. Its structure, on the other hand, is historical-legal with descriptive elements for a clear and chronological presentation of the legal acts in force over the years and their individual provisions.The work is divided into two chapters, within which sub-chapters have been additionally distinguished. The first chapter, devoted to the history and genesis of legal regulations in force in Galicia, contains two sub-chapters. The first sub-chapter presents the historical background of the emergence of the statutes of key importance for the legal order of Galicia, which largely remained in force until year 1933. It dates back to the 50s of the nineteenth century, the period of significant changes in the administration of the Austrian state. The second subchapter presents and characterizes the changes that the local government underwent as early as during the Second Polish Republic and the historical conditions in which the then Polish authorities were forced to operate.The second chapter on the tasks and organization of the communal self-government in former Galicia in the years 1918-1933 was divided into five sub-chapters. The first sub-chapter concerns the territorial division of the lands that returned to Poland after year 1918, their area and population, and the legal status. The second subchapter concerns the binding electoral law for communes. The third discusses the tasks and competences of the commune council, and the fourth discusses the tasks and competences of the commune administrator. The fifth one, supervision over the commune self-government by higher hierarchically self-government bodies and state authorities.The conclusion of the work is the statement that in the years 1918-1933 the authorities of the Second Polish Republic did not carry out a thorough reform of the administration in the former Austrian partition, limiting themselves only to harmonizing and most necessary tasks. The reasons for this state of affairs were not only the difficult situation in which the then authorities found themselves, but also the fact that the areas of the former Austrian partition did not require so many reforms and so much attention, e.g. for the sake of functioning there, staffed by Poles and the Polish-speaking three-tier local government administration.