Republic of Peru in 2024: Between Democracy and Authoritarian Rule

Peru już od samego początku istnienia republiki zmaga się z wyzwaniem wprowadzenia stabilnych demokratycznych rządów. Proces ten związany jest z zachodzącymi na świecie „trzema falami demokratyzacji" Samuela P. Huntingtona, w których na zmianę z demokratycznymi rządami mają miejsce autorytaryzmy i dyktatury. W Peru tak jak w wielu innych państw regionu Ameryki Łacińskiej i Karaibów występuje obecnie tendencja odwrotu od demokracji, która nazwana została „trzecią falą autokratyzmu". Po zakończeniu dziesięcioletniej dyktatury Alberto Fujimoriego państwo zmaga się z widmem ustanowionej wówczas neoliberalnej konstytucji oraz korupcji i praktyk łamania praw człowieka, które były powszechnym zjawiskiem w dobie walki z terroryzmem ugrupowania Sendero Luminoso. W wyniku kryzysu politycznego trwającego od 2016 roku oraz protestów w ramach estallido social z 2022 roku Peru utraciło status pełnej demokracji. Economist Intelligence Unit określiło to państwo jako reżim hybrydowy, co związane jest z zmierzaniem w kierunku rządów autorytarnych i oddalaniem się od wizji skonsolidowanej demokracji. Zastosowanie procedury impeachmentu w stosunku do prezydenta Pedro Castillo doprowadziło do gwałtownej erozji reżimu demokratycznego w tym państwie, która stała się przedmiotem analizy poniższej pracy podzielonej na trzy rozdziały. W pierwszych dwóch o charakterze teoretycznym omówiono przede wszystkim koncepcje „trzech fal demokratyzacji" oraz uwarunkowania społeczno-gospodarcze Peru. Ostatni rozdział badawczy poświęcony został problematyce kryzysu politycznego oraz masowych protestów, które rozpoczęły się 7 grudnia 2022 roku. W pracy zastosowano jakościowe metody badawcze, takie jak krytyczna analiza literatury, obserwacja bezpośrednia zjawisk oraz wywiady nieustrukturyzowane, a także metodę ilościową, czyli analizę danych statystycznych.

Peru has faced challenges in establishing stable democratic governments since the beginning of the republic. This struggle is tied to Samuel P. Huntington's concept of the "three waves of democratization," where democracies alternate with authoritarian regimes and dictatorships worldwide. Like many other countries in the Latin American and Caribbean region, Peru is currently experiencing a trend away from democracy, labeled as the "third wave of autocratization." After the end of Alberto Fujimori's ten-year dictatorship, the country grappled with the legacy of the neoliberal constitution established during that time, as well as corruption and human rights abuses, which were widespread during the era of combating the Sendero Luminoso terrorist group. Due to the political crisis since 2016 and protests during the estallido social in 2022, Peru lost its status as a full democracy. The Economist Intelligence Unit classified the country as a hybrid regime, reflecting its drift towards authoritarian rule and away from the vision of consolidated democracy. The impeachment of President Pedro Castillo accelerated the erosion of the democratic regime in Peru, becoming the subject of analysis in the following work, divided into three chapters. The first two chapters, theoretical in nature, primarily discuss the concepts of the "three waves of democratization" and the socio-economic conditions of Peru. The final research chapter focuses on the issues of political crisis and mass protests that began on December 7 of 2022.The research employed qualitative research methods such as critical literature analysis, direct observation and unstructured interviews, as well as quantitative methods, including statistical data analysis.