M. Gorky's Mother as an initianion of socrealism. Presentation of a woman

Obraz kobiet na przestrzeni wieków ulegał nieustannej zmianie. Pierwszy rozdział niniejszej pracy stanowi subiektywny przegląd wybranych bohaterek znanych dzieł literatury rosyjskiej od epoki staroruskiej do XIX wieku. Śledząc ich losy możemy odnaleźć informacje na temat pozycji społecznej kobiet, ich życia i dokonać rekonstrukcji sylwetki kobiecej w poszczególnych epokach. Widzimy, jak przedstawienia matek i żon w każdej z epok literackich różniły się od siebie i jak bohaterki utworów zmieniały się na przestrzeni wieków. Po krótkiej charakterystyce wybranych postaci literackich autorka przechodzi do opisu burzliwych czasów, kiedy rozpoczęto budowanie nowego państwa i powstała nowa metoda twórcza. Opisany w rozdziale II przełom XIX i XX wieku, rewolucja październikowa, dojście bolszewików do władzy, rządy Lenina, a później Stalina silnie wpłynęły na zmianę stosunków społecznych w Rosji. Autorka pragnie pokazać, że rewolucja bolszewicka nie objęła wyłącznie kwestii politycznych i ekonomicznych. Nowe państwo miało być jednym wielkim eksperymentem w dziedzinie publicznego wychowania, przy pomocy którego starano się stworzyć „nowych ludzi”. Pod pojęciem rewolucji bolszewicy pojmowali również rewolucję w kulturze, dlatego też w rozdziale trzecim niniejszej pracy autorka analizuje czym była nowa polityka kulturalna, a także nowy prąd literacki, to jest realizm socjalistyczny. Szczególne miejsce w bolszewickim eksperymencie zajęła literatura. Pisarze współpracujący z władzą kreowali wizerunki pozytywnych bohaterów, mających stanowić przykład i być uosobieniem pożądanych cech. W galerii bohaterów znalazły się również kobiety, które często zaczęto traktować jako centralne postaci utworów. W niniejszym rozdziale autorka stara się także ustalić gdzie sięgają początki socrealizmu i jaki jest związek pisarza Maksyma Gorkiego z nową metodą.Rozdział IV poświęcony został Maksymowi Gorkiemu oraz jego powieści "Matka". Pisarz, uznany za klasyka literatury radzieckiej, był jednym z twórców realizmu socjalistycznego. Początkowa twórczość pisarza, zaangażowanego w sytuację w państwie i współpracującego z bolszewikami, była odpowiedzią na wydarzenia w kraju. O tych trudnych, a zarazem przełomowych czasach opowiada powieść, która ukazała się w 1907 r., na długo przed ustaleniem socrealizmu. Centralnymi postaciami utworu zostali Paweł Własow oraz jego matka, która jest zupełnie nowym i niespotykanym wcześniej w literaturze przedstawieniem kobiety. Pelagia Własowa jest przykładem prostego człowieka z ludu, który ewoluuje wewnętrznie i staje się świadomym uczestnikiem ruchu rewolucyjnego. Nędzne życie, pozbawione jakiejkolwiek nadziei nabiera nowego sensu. W rozdziale tym autorka stara się przedstawić rolę jaką pisarz powierzył swej bohaterce, a także spojrzeć na kwestię macierzyństwa i miłości matki, które miały bezpośredni wpływ na przemianę postaci. W zakończeniu pracy autorka porusza temat kobiet w socrealistycznej rzeczywistości. „Nowa kobieta” jest wyzwolona od obowiązków domowych i oddana socjali-stycznej pracy, którą wykonuje na równi z mężczyznami. Bohaterka staje się centralną postacią wielu utworów, w których uczuciowość, tak widoczna we wcześniejszych epokach literackich, zostaje zastąpiona przez zaangażowanie w kwestie społeczne i oddanie idei.

The aim of this thesis is to present M. Gorky’s “Mother” as an initiation of socrealism. In the chapter I: “Presentation of a woman in Russian literature” author decides to present different female characters in Russian literature from X to XIX-th century: from the woman totally subordinated to man, to woman liberated. Chapter II: ”The introduction to the culture and to the literature of soviet time” is devoted to the history. In this part author tries to show the influence of historical process from the beggining of XX century on the Russian culture. Author focuses on the Russian Revolution of 1917 and the Bolshevics’ regime.In the chapter III: „The culture and literature of Socialist realism” author explains what was the history and characteristics of Socialist realism in Russia. Author underlines the role of literature.Last chapter:” M.Gorky and his novel „Mother”” is devoted to the writer and to his famous book, first published in Russia in 1907 and interpretated as the first stone laid in the foundations of Soviet literature. In this chapter author describes the M. Gorky’s life and it’s literary creation, then focuses on the book and on a main charakter: Pelagia Vlasov. Basing on mentioned charakter author tries to show what was the type of a woman in the early Socialist relism period, when the official method didn’t exist.Ending is an attempt to show the women position in soviet time.