Czy nazwy własne i neologizmy są w pełni przetłumaczalne? Analiza porównawcza nazw własnych i neologizmów z serii książek o Harry Potterze oraz ich tłumaczeń z języka angielskiego na język polski i język niemiecki.

W niniejszej pracy przedstawiony został problem nieprzetłumaczalności nazw własnych i neologizmów na podstawie serii książek o Harrym Potterze autorstwa J. K. Rowling w trzech wersjach językowych – angielskiej, polskiej oraz niemieckiej. Dzięki szczegółowej analizie porównawczej wybranych przykładów ukazane zostało zjawisko nieprzetłumaczalności wynikającej zarówno z różnic językowych, jak i kulturowych, a także jego wpływ na komunikację międzykulturową i odbiór przekazu przez czytelników docelowych. W pierwszej części pracy zaprezentowane zostały definicje, funkcje i znaczenia nazw własnych oraz neologizmów. Następnie poruszone zostały zagadnienia teoretyczne związane ze zjawiskiem nieprzetłumaczalności oraz przedstawione metodologie tłumaczeniowe dotyczące nazw własnych i neologizmów. Ostatnią część pracy stanowi gruntowna analiza porównawcza trzydziestu pięciu nazw własnych, podzielonych na antroponimy, toponimy i inne nazwy własne, oraz dziesięciu neologizmów, podzielonych na magiczne stworzenia i magiczne urządzenia.

The paper discussed the problem of untranslatability of proper names and neologisms on the basis of the Harry Potter series and its translations from English into German and Polish. Through the in-depth analysis of selected examples and their comparison, and concluding upon the decisions made by translators, the thesis aims at demonstrating the phenomenon of untranslatability and the way it affects intercultural communication. First, the thesis discusses the linguistic nature of proper names and neologisms – their definitions, conveyed meanings and functions. Then, the theories concerning the untranslatability problems are described and the most useful methodologies for rendering proper names and neologisms are presented. Finally, the detailed analysis of the chosen proper names divided into anthroponyms, toponyms and other proper names is presented, followed by the analysis of ten neologisms divided into magical objects and magical devices.