Determinants of honorary blood donation by the Blood Donors in the province Podkarpacie

STRESZCZENIEWstęp: Krwiodawstwo to ruch społeczny, którego ideą przewodnią jest pozyskiwanie krwi dla potrzeb krwiolecznictwa. Fundament stanowią Krwiodawcy, którzy dobrowolnie oddają swoją krew dla anonimowego biorcy.Cel pracy: Głównym celem pracy było zbadanie czynników wpływających na honorowe oddawanie krwi przez Krwiodawców. Cele szczegółowe to poznanie czynników wskazanych przez Krwiodawców, które pozwoliłyby pozyskać jeszcze więcej krwi oraz ocena ewentualnych czynników demotywujących Krwiodawców. Materiał: Badaną grupę stanowili Krwiodawcy na terenie województwa podkarpackiego zgłaszający się do Regionalnego Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa w Rzeszowie celem oddania krwi. W badaniu uczestniczyło 214 osób, w tym 59 kobiet (27,6%) oraz 155 mężczyzn (72,4%).Metody: W pracy zastosowano metodę ankietową, z wykorzystaniem autorskiego kwestionariusza ankiety. Badanie zostało przeprowadzone w okresie od kwietnia do maja 2014 roku. Wyniki: Próba wyłonienia poszczególnych czynników będących determinantami dla Krwiodawcy w zdecydowanej większości przypadków wskazywała, iż Krwiodawcy korzystają ze swoich przywilejów, lecz nie wpływa to na ich decyzję oddawania krwi. Ostateczny wybór czynników dominujących w podjęciu decyzji bycia dawcą przedstawia się następująco: dla 79,1% była to wyłącznie satysfakcja z bezinteresownej pomocy, dla 13,7% możliwość kontroli swojego stanu zdrowia, zaś dla 7,1% stanowiły względy materialne. W badanej grupie jako czynnik motywujący do jeszcze częstszego oddania krwi 41,4% badanych wskazało konieczność oddania krwi komuś bliskiemu, natomiast aż 25,6% stwierdziło, iż nie ma takich bodźców. Determinację w działaniu i decyzyjności Krwiodawców potwierdziły wyniki badania dotyczące czynników demotywujących, gdzie aż 93,9% stwierdziło, iż nie istnieją czynniki, które mogłyby zniechęcić ich do oddawania krwi. Wnioski: Ustanowione przez przepisy prawa przywileje dla Honorowych Dawców Krwi są wykorzystywane przez Krwiodawców, lecz nie są one bodźcem podstawowym determinującym ich decyzję. Stanowią głównie czynnik zachęcający bądź rekompensujący, co ułatwia pozyskiwanie większej liczby dawców oraz promowanie honorowego krwiodawstwa. Wpisana w Krwiodawstwo idea dobrowolności oraz bezinteresownej pomocy drugiemu człowiekowi stanowi siłę ruchu społecznego jakim jest honorowe oddawanie krwi.

SUMMARY Introduction: Blood donation is a social movement, whose main idea is obtaining the blood for the needs of hameotherapy. The donors who voluntarily give their blood for the anonymous recipient are the foundation. The objective of the study: The main objective of the study was to investigate the factors affecting honorary blood donation by the Blood Donors. The specific objectives were to learn the factors identified by the Blood Donors, which would raise even more blood and evaluation of possible factors demotivating the Blood Donors. The material: The study group consisted of the Blood Donors in the province of podkarpackie reporting to the Regional Blood and Haemotherapy Center in Rzeszow in order to donate blood. The study included 214 people, including 59 women (27.6%) and 155 men (72.4%). The methods: The study utilised the questionnaire method, using the author's questionnaire. The study was conducted in the period from April to May 2014. The results: An attempt to identify the individual factors that are determinants for the Blood Donor in the vast majority of cases indicated that the Blood Donors enjoy their privileges, but it does not affect their decision to donate blood. The final selection of the dominant factors in taking the decision to become a donor is as follows: for 79.1% this was only the satisfaction with the selfless help, for 13.7% it was the ability to control their health, and for 7.1% the material considerations were important. In the study group as a motivating factor to donate blood more frequently, 41.4% of the respondents indicated the need to donate blood for someone close and as many as 25.6% said that there were no such incentives. The determination in action and decisiveness of the Blood Donors were confirmed by the results of research with regard to the demotivating factors, where as much as 93.9% said that there were no factors that could discourage them from donating blood. The conclusions: Established by law privileges for the Honorable Blood Donors are used by the Blood Donors, but they are not the primary stimulus determining their decisions. They are mainly encouraging or offsetting factors, which facilitate the acquisition of a larger number of the donors and the promotion of voluntary blood donation. The idea of volunteerism and selfless help to another human being inscribed in the blood donation is the strength of the social movement which is the voluntary blood donation.Keywords: Blood donor, honorary blood donation, determinants.