Dydaktyzacja tłumaczenia na przykładzie lekcji języka niemieckiego zawodowego

Didactisation of translation on the example of German professional language lesson

Celem niniejszej pracy jest pokazanie jak efektywnie wprowadzić tłumaczenie do lekcji języka niemieckiego zawodowego. Zaprezentowane tu ćwiczenia tłumaczeniowe nie powinny być jednak rozumiane jako „ożywienie” metody gramatyczno-tłumaczeniowej. Dydaktyzacja dotyczy tekstów charakterystycznych dla lekcji języka obcego zawodowego, tj. ogłoszeń o pracę, życiorysów oraz tekstów reklamowych, a materiał przeznaczony jest do pracy z uczniami średniozaawansowanymi. Starannie zdydaktyzowane teksty zawierają nie tylko dokładne wskazówki do przeprowadzenia możliwie najefektywniejszej lekcji języka obcego z wprowadzeniem tłumaczeń, lecz także specjalnie opracowane arkusze z ćwiczeniami leksykalnymi. W centralnym punkcie pracy stoją rozwijanie kompetencji tłumaczeniowej oraz kompetencji w zakresie języka fachowego, jak również rozwijanie sprawności produktywnych. Nie bez znaczenia pozostaje także fakt, że uczniowie mają możliwość przeprowadzenia rozmowy kwalifikacyjnej, napisania listu motywacyjnego czy wypełnienia formularza rezerwacji pokoju, co pozwala przenieść ich w role, które przypadną im w życiu zawodowym. Pokładam nadzieję, iż niniejsza praca posłuży nauczycielom chcącym wprowadzić ćwiczenia tłumaczeniowe do lekcji języka niemieckiego zawodowego, a przy tym przekażą swoim uczniom niektóre strategie tłumaczeniowe.

The aim of this work is to demonstrate how to introduce translation successfully into a lesson of professional German. The translation exercises presented here should not be considered as an attempt to revive a grammatical-translative method, yet. Didactisation concerns texts characteristic for lessons of a foreign professional language, i.e. job advertisements, CVs and advertising slogans and the material is designed for students of intermediate level. Carefully didactised texts include not only precise instructions how to carry out possibly most effective lesson of a foreign language with the introduction of translation, but also specially prepared lexical exercise sheets. In the central part of the work there stand developing translation competence and ability in the sphere of professional language as well as increasing productive skills. It is not without meaning that the students have an opportunity to make a job interview, write a letter of motivation or fill in a room reservation form, which makes it possible to put them in the roles which they will have to play in their professional life.I hope this work will serve the teachers who wish to introduce translation exercises into the lessons of German professional language, and thus to hand on certain translation strategies to their students.

Mit der vorliegenden Arbeit wird die Absicht verfolgt, den Lehrenden zu zeigen, wie Übersetzen am Beispiel des berufsbezogenen Deutschunterrichts effektiv umgesetzt werden sollte sowie die immer noch skeptische Stellungnahme mancher Lehrkräfte zum Einsatz des Übersetzens im Fremdsprachenunterricht abzubauen. Die hier dargestellten Übersetzungsübungen sollten vonseiten der Lehrkräfte keinesfalls als eine Wiederbelebung der Grammatik-Übersetzungs-Methode verstanden werden. Als Stoff dienen typische Textsorten des berufsbezogenen Fremdsprachenunterrichts wie: Stellenanzeigen, Tabellen und Werbetexte, die mit dem Gedanken an fortgeschrittene Lernenden didaktisiert wurden. Die sorgfältig ausgewählten Texte enthalten nicht nur genaue Hinweise zur Durchführung des möglichst effektivsten Fremdsprachenunterrichts mit Einsatz von Übersetzen, sondern auch speziell angefertigte Arbeitsblätter mit lexikalischen Übungen. Im Mittelpunkt der Arbeit stehen in erster Linie die Förderung von fachsprachlicher und translatorischer Kompetenz sowie die Entwicklung produktiver Fertigkeiten. Nicht unerheblich ist auch die Tatsache, dass sich die Lernenden mit den Textsorten des berufsbezogenen Fremdsprachenunterrichts auseinandersetzen werden können. Mit den folgenden Didaktisierungsbeispielen verbindet sich die Hoffnung, dass sich die Lehrer dafür entscheiden werden, einige Vorschläge der Übersetzungsübungen zu den Textsorten im berufsbezogenen Deutschunterricht in die Praxis umzusetzen, wobei den Lernenden manche Übersetzungsstrategien geschickt vermittelt werden.