Contract of carriage in private international law

W okresie globalizacji obrotu osobowego i powiązań gospodarczych transport jest branżą bardzo umiędzynarodowioną. Jest to dział gospodarki zajmujący się przemieszczaniem osób lub rzeczy. Ludzie zmieniają swoje położenie od zarania dziejów i przewożą różnorakie towary. Przedmiotem pracy magisterskiej jest analiza umowy przewozu w prawie prywatnym międzynarodowym. Nie jest to jedynie opis kolizji praw, ale również znaczenia tego kontraktu w prawie prywatnym sensu largo obejmującym również umowy międzynarodowe oraz prawo merytoryczne. Od czasów rzymskich, przez średniowiecze aż po czasy nowożytne nie powstało wiele aktów prawnych o zasięgu międzynarodowym dotyczących umowy przewozu. We wszystkich tych umowach międzynarodowych znajdują się zarówno przepisy merytoryczne, procesowe jak również normy kolizyjne. W jednym z rozdziałów został poddany analizie wpływ prawa publicznego międzynarodowego na prawo prywatne międzynarodowe oraz szczegółowe opracowanie norm kolizyjnych zawartych w poszczególnych umowach międzynarodowych. Specyfiką międzynarodowego prawa transportowego jest wielość konwencji. Dotyczą one osobno przewozu wykonywanego innym środkiem lokomocji. Z tego powodu pomocne jest rozłączne poddanie analizie aktów prawnych dotyczących każdego z osobna. Istotnym zjawiskiem jest fakt, iż wiele państw nie przystępowało do wszystkich konwencji więc mamy do czynienia również z sytuacją kolizji między konwencjami międzynarodowymi. Wraz z powstaniem Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej w 1958 r. rozpoczęto harmonizację praw państw członkowskich. W dziedzinie transportu nie poczyniono wiele starań, by uregulować materialne kwestie dotyczące umowy przewozu oraz umowy spedycji. EWG odegrała jednak ważną rolę w regulacji kwestii kolizyjnych. Po pierwsze uchwalono w 1980 r. Konwencję Rzymską dot. zobowiązań umownych w której w art. 4 ust.2 uregulowano w sposób szczególny sposób normy kolizyjne odnoszące się do umowy przewozu. Miała ona niebagatelny wpływ na rozwój międzynarodowego prawa zobowiązań Unii Europejskiej. Dzięki włączeniu do Traktatu o Wspólnocie Europejskiej przez Traktat Amsterdamski współpracy sądowej w sprawach cywilnych wydano w 2008 r. rozporządzenie 593/2008 (Rzym I). Zawarto w nim szereg przepisów regulujących normy kolizyjne zobowiązań umownych. Wśród nich znajduje się art. 5. dotyczący umowy przewozu. Ten przepis został poddany szczegółowej analizie, gdyż jest on obecnie kluczowy dla ustalenia prawa właściwego dla tego typu umowy w Polsce i w krajach członkowskich Unii Europejskiej. Oprócz Unii Europejskiej szereg innych państw regulowało tę materię. Transport towarów i osób jest dziedziną, która znajduje się w szczególnym kręgu zainteresowania dla prawników zajmujących się prawem prywatnym międzynarodowym, gdyż jest to jeden z obszarów, w którym najczęściej dochodzi do zawierania i wykonywania kontraktów z elementem międzynarodowym. Z tego powodu istotna jest dogłębna analiza problemu.Reasumując, praca wymagała głębokiej analizy wielu gałęzi prawa i właśnie przejście od tematyki historycznej, przez cywilno-prawną, prawa publicznego międzynarodowego, do szczegółowej analizy prawa właściwego dla umowy przewozu w rozporządzeniu Rzym I mogło dać koherentną całość w analizie tematu.

Transport is a very international branch of economy during comteporary globalisation. It’s main task is to move people and goods. People are changing their residence and carry goods from ancient times. The main subject of the master thesis is an analysis of the carriage contract in private international law. It’s not only description of the collision norm, but also a meaning of this contract sensu largo. From Roman times, through medieval international regulation of carriage contract hadn’t appeared. We can find collision norm in every international agreement. In one of the chapter was characterized influence of the public international law and particular analisys of the collision norm in international conventions. There is a big number of international agreements in transport law. They regulate separately every branch of transport. Harmonisation of collision norm has begun with implementation of the union law. The main task was unification of material law. Second step was collision law. In one of the chapters of thesis is analysis of the Rome Convention from 1980. Due to Treaty from Amsterdam European Union gained new competences as cooperation in civil court cases. It gave a chance to pass regulation Rome I, which contained a collision norm of the contract of carriage in article 5. It’s a subject of the fourth chapter of thesis. Another point of the fourth chapter was analysis of the choice of law in the Rome I regulation.