On a comical text translation (on the basis of Venedikt Erofeyev's poem in prose Moscow-Petushki and its Polish translation by Andrzej Drawicz)

Praca ma charakter językoznawczy. Głównym jej celem stała się odpowiedź na pytanie: jakimi środkami posługuje się tłumacz by zachować kategorię komizmu nie odbiegając zbytnio od oryginału? W rozdziale teoretycznym omówiony został rozwój badań nad komizmem od czasów najdawniejszych do współczesności. Druga część tego rozdziału poświęcona została zagadnieniu przekładu.W części badawczej zanalizowane zostały przykłady komizmu językowego w tekście oryginału oraz ich realizacje w tekście przekładu. Za materiał badawczy posłużyły: poemat prozą "Moskwa-Pietuszki" Wieniedikta Jerofiejewa oraz jego polskie tłumaczenie autorstwa Andrzeja Drawicza. Podstawą teoretyczną analizy stały się klasyfikacja dowcipu językowego stworzona przez Danutę Buttlerową (podział na dowcipy o charakterze ogólnokomicznym oraz żarty swoiście językowe: oparte o modyfikacje postaci związków frazeologicznych, bazujące na twórczości neologicznej i wyzyskujące tradycyjne elementy leksykalne) oraz systematyka transformacji dokonywanych przez tłumacza, zaproponowana przez Leonida Barchudarova (inwersje, substytucje, uzupełnienia, opuszczenia).W rozdziale podsumowującym znalazło się omówienie trudności w tłumaczeniu poszczególnych kategorii komizmu oraz sposobu ich przekładania, a także komentarz dotyczący postawy tłumacza podczas pracy nad przekładem tekstów komicznych.

The main aim of this linguistic thesis is to determine, what kind of measures should be taken by translator to keep category of humour in translation without substantial deviations from the original text.The theoretical chapter contains description of development of research on humour from the earliest days to the present time. The second part of this chapter is devoted to the issue of translation.In the research chapter there is a linguistic analysis of examples of linguistic humour from the original text and its translation. Venedikt Erofeyev's poem in prose "Moscow-Petushki" and its Polish translation by Andrzej Drawicz were used as the research material. The theoretical base consists of two theories: Danuta Buttler's classification of linguistic jokes (divided into generally comical jokes and linguistic jokes: based on idioms modifications, based on neologistic creation and exploiting traditional lexical elements) and categorization of translator's transformations, proposed by Leonid Barkhudarov (divided into inversions, substitutions, additions and omissions).In the summarizing chapter there is the description of difficulties of the translation of individual types of humour and the way of translating them. There is also a comment concerning translator's attitude to a comical text translation.