Jakie trudności mogą powodować igekötők? Analiza wybranych igekötők ze słownikiem węgiersko-polskim.

What difficulties may cause a igekötők? Chosen igekötők analysis with hungarian-polish dictionary.

Celem niniejszej pracy magisterskiej jest stworzenie opisowej syntezy węgierskich przedrostków wraz z przedstawieniem ich funkcji semantycznych i syntaktycznych. Praca składa się z czterech części. W pierwszym rozdziale zostały przedstawione wyniki przeprowadzonej ankiety oraz zostały zebrane materiały do uczących się języka węgierskiego, które poruszają tematykę prefiksów czasownikowych. Drugi rozdział stanowi opis prefiksów czasownikowych jako części mowy, a także ich funkcji oraz typów prefiksów. Za bardzo przydatny uważam II.IV podrozdział, w którym zostały przedstawione przykłady w których sytuacjach przedrostek piszemy osobno, a w których razem. Trzeci rozdział stanowi analiza przedrostków czasownikowych (be, el, fel, ki, le, meg). Przy każdym przedrostku zostały przedstawione funkcje semantyczne i syntaktyczne. Funkcję semantyczne zostały przedstawione w postaci pięciu grup: 1. Czasownik staję się tranzytywny, 2. Czasownik otrzymuje nową rekcję, 3. Czasownik staje się intranzytywny, 4. Czasownik traci swą rekcję, 5. Czasownik zmienia swoje rekcje. Czwarty rozdział stanowi słownik czasowników z przedrostkami (eszik, hisz, iszik, tesz, vesz, visz). W każdym miejscu, gdzie polskie tłumaczenie nie oddawało istoty węgierskiego czasownika, wyraz został opatrzony w przykłady bądź opis sytuacji, w której można użyć dany czasownik.

The aim of this master’s thesis is to explore the semantic and syntactic functions of Hungarian verb prefixes along with their descriptive synthesis. The thesis consists of four chapters. Chapter 1 covers the author’s survey findings and offers an inventory of learning tools for learners on the topic of verb prefixes. These are discussed in Chapter 2 as a class of words, including their functions, types and instances in which they are written separately or together with the main verb. Chapter 3 examines verb prefixes (be, el, fel, ki, le, meg) in more detail, including their semantic and syntactic properties. The latter are divided into five groups, depending on whether they make the verb: 1. transitive; 2. acquire new rection; 3. intransitive; 4. lose its rection; 5. change its rections. Chapter 4 is a dictionary of verbs (eszik, hisz, iszik, tesz, vesz, visz) with their prefixes. Wherever the Polish translation does not adequately convey the meaning of the Hungarian verb, the author provides examples or a brief description of the contexts in which they occur.

A jelen mesterdolgozat célja a magyar igekötőkről szóló a leíró jellegű szintézist elkészítése, a szemantikai és szintaktikai funkciójuk bemutatásával. A mesterdolgozat négy részből áll. Az első fejezetben bemutatom a kérdőív eredményét és a tankönyvek leírását, ahol szerepel az igekötő tematikája. A második fejezet az igekötőkről, mint a viszonyszavak szól – az igekötők fogalmáról, funkcióiról és típusairól. Nagyon hasznos magyar nyelvet tanuló szempontjából tartom a II.IV alfejezet, amely a helyesírással foglalkozik ilyen mondatokban, ahol az igekötős igék találhatóak. A harmadik fejezet a be, el, fel, ki, le, meg igekötők elemzéséből áll. Minden igénél bemutattam a szemantikai és szintaktikai funkciójukat. A szintaktikai funkciót minden igekötőnél öt csoportba osztottam be, azaz 1. Az ige tárgyassá válik, 2. Az ige új vonzatot kap, 3. Az ige tárgyatlanná válik, 4. Az ige elveszíti a vonzatát, 5. Megváltozik az ige vonzat kerete. A negyedik fejezetben olvasható az eszik, hisz, iszik, tesz, vesz, visz igéknek az igekötős formájuk lengyel megfelelőkkel, amit nagyon hasznosnak tartok a magyar nyelvtanulás szempontjából. Minden igénél, ahol a fordítás nem adhatta meg a jelentés jellegét, elláttam a szót példamondattal vagy helyzet leírásával.