UNACCOMPANIED MINORS APPLYING FOR INTERNATIONAL PROTECTION IN POLAND

Tematem niniejszej pracy są prawa małoletnich cudzoziemców, którzy będąc pozbawionymi opieki, ubiegają się o udzielenie ochrony międzynarodowej w Polsce. W pracy tej dokonano analizy prawa międzynarodowego oraz krajowego celem zbadania polskiego porządku prawnego pod kątem potencjalnych słabości proceduralnych postępowania o udzielenie ochrony międzynarodowej toczącego w sprawie małoletniego bez opieki. Następnie w pracy dokonano analizy informacji udostępnianych w specjalistycznych bazach danych oraz w raportach sporządzanych przez organizacje pozarządowe celem zestawienia wniosków wyciągniętych z analizy obowiązującego prawa z sytuacją jaka ma miejsce w praktyce. Sytuacja związana z kryzysem uchodźczym w Europie ma tendencję do dynamicznych zmian. Dlatego też, choć na dzień dzisiejszy zjawisko małoletnich bez opieki ubiegających się ochronę międzynarodową w Polsce należy uznać za niszowe, nie oznacza to, że sytuacja ta nie ulegnie zmianie w najbliższym czasie. Małoletni uchodźcy, którzy zostali pozbawieni opieki, należą do jednej z najbardziej wrażliwych grup dotkniętych tym kryzysem. Z tego też powodu tak ważnym jest, aby państwo w którym poszukują oni ochrony międzynarodowej było w pełni przygotowane na zabezpieczenie ich najlepszego interesu oraz podjęcie wszelkich możliwych działań w celu poprawienia ich wyjątkowo ciężkiej sytuacji życiowej, przede wszystkim poprzez zapewnienie im ochrony oraz bezpieczeństwa, których z różnych względów nie jest w stanie zagwarantować im państwo, z którego pochodzą małoletni. Pierwszy rozdział niniejszej pracy ma charakter wstępny i ma na celu przybliżenie ogólnej specyfiki proceduralnej postępowania w sprawie udzielania ochrony międzynarodowej małoletnim bez opieki, ze szczególnym uwzględnieniem korzystania w nim z klauzuli dobra dziecka. Każdy kolejny rozdział zarysowuje aspekty prawne kolejnych faz rzeczonego postępowania. Pierwszy z nich opisuje kwestie związane z przybyciem małoletniego do Polski takie jak np. działania identyfikacyjne podejmowane przez Straż Graniczną czy ustanowienie kuratora dla małoletniego, a także regulacje związane ze złożeniem wniosku o udzielenie ochrony międzynarodowej. Następnie przedstawiona została sytuacja małoletnich w trakcie rozpatrywania ich wniosku przez właściwe organy administracji państwowej, a zwłaszcza warunków pobytu małoletnich w Polsce, ze szczególnym uwzględnieniem problemu detencji małoletnich cudzoziemców bez opieki, oraz ich dostępu do praw fundamentalnych takich jak dostęp do edukacji czy opieki medycznej. Ostatni rozdział omawia problemy prawne związane z zakończeniem postępowania, a przede wszystkim materię związaną z wydawaniem decyzji, które je kończą bądź umarzają, a także procedury łączenia małoletniego z rodziną oraz wydalania go z Polski. Poddanie analizie pozycji małoletnich bez opieki w omawianej procedurze pod dwoma kątami, pod kątem analizy systemu prawnego oraz stanu egzekwowania tych regulacji w praktyce, pozwoli na uzyskanie pełnego obrazu faktycznej sytuacji prawnej małoletnich bez opieki, którzy pragną uzyskać ochronę międzynarodową w naszym kraju, co w rezultacie umożliwi potwierdzenie, że Polska gwarantuje odpowiedni poziom ochrony praw przysługujących pozbawionym opieki małoletnim cudzoziemcom, którzy ubiegają się o udzielenie ochrony międzynarodowej w Polsce.

The topic of this master’s thesis is the legal status of unaccompanied minors, who were deprived of custody, applying for international protection in Poland. This master’s thesis presents an analysis of international and domestic law in accordance to evaluate Polish legal order for potential procedural weaknesses of the proceedings concerning application of unaccompanied minor for international protection. Then, the master’s thesis presents an analysis of data accessible in expert databases and made available by reports conducted by NGOs in order to confront its findings with situation that takes place in practice. State of affairs concerning European refugee crisis has a tendency for dynamic changes. Therefore, even though as of today the case of unaccompanied minors applying for international protection in Poland should be seen as a niche issue, it does not mean that this state will not change in near future. Unaccompanied minors are one of the most vulnerable groups of people who were affected by the aforementioned crisis. For that reason it is vital that the state in which they are seeking international protection is fully prepared to secure their best interest and to conduct all possible actions to improve theirs already exceptionally difficult life situation, especially by providing them protection and security that can not be guaranteed by the minor’s country of origin. First chapter of this master’s thesis is an introductory one and aims to explain general specifics of the proceedings concerning an unaccompanied minor applying for international protection, with particular emphasis on the use of the principle of the interest of the child in it. Subsequent chapters outline legal aspects of the following phases of the proceeding in question. First of them describes matters concerning arrival of the unaccompanied minor to Poland like for example identifying actions conducted by the Border Patrol (Straż Graniczna), appointment of the legal representative (kurator) who will represent minor in the proceeding, and legal framework regarding the submission of the application for international protection. Next, the master’s thesis presents legal status of unaccompanied minors while their application is being reviewed, especially conditions of their stay in Poland, with particular emphasis on the issue of the detention of unaccompanied minors, and their access to fundamental rights like education and medical care. The last chapter discusses legal issues associated with the ending of proceedings, chiefly matters regarding issuing a decision which ends or discontinues it, but also procedures concerning reunification of minors with their family or expulsion of minors from Poland. Analysing the legal status of unaccompanied minors in the discussed procedure in terms of the analysis of the legal system and its execution in practice, will allow to get a full picture of the factual legal position of unaccompanied minors who wish to be granted international protection in our country and as a result, it will allow to confirm that Poland ensures an adequate level of protection of rights to which unaccompanied minors, who apply for international protection in Poland, are entitled to.