Violin music and its functions in Cudzoziemka by Maria Kuncewiczowa and The Kreutzer Sonata by Leo Tolstoy

Praca podejmuje próbę zgłębienia tematu muzyki skrzypcowej i pełnionych przez nią funkcji w Cudzoziemce Marii Kuncewiczowej i Sonacie Kreutzerowskiej Lwa Tołstoja. W pracy dokonuję analizy psychologicznej głównych bohaterów w oparciu o pojawiające się w tekstach utwory skrzypcowe, które stanowią ilustrację dla ich przeżyć wewnętrznych, mają również znaczenie symboliczne w kontekście ich osobowości, relacji z otoczeniem i głoszonych przez nich poglądów. Muzyka skrzypcowa w omawianych utworach pełni bardzo podobne funkcje, pomimo iż oba utwory mają zupełnie inną konstrukcję i fabułę. Nieco obszerniej temat muzyki został potraktowany w Cudzoziemce ze względu na elementy autobiograficzne - przywoływane wielokrotnie na kartach powieści kompozycje muzyczne są opisywane z perspektywy poszczególnych postaci – Róży Żabczyńskiej oraz członków jej rodziny – i w większości przypadków wiążą się z silnymi emocjami, a także w sposób symboliczny pokazują przeżycia głównej bohaterki. Podobnie temat muzyki został zaprezentowany w Sonacie Kreutzerowskiej, chociaż znajduje się on na nieco dalszym planie – najistotniejszą rolę pełnią przedstawione w monologu Pozdnyszewa poglądy Tołstoja (między innymi na temat małżeństwa, macierzyństwa, antykoncepcji, demoralizacji społeczeństwa), na drugim miejscu natomiast znajdują się zagadnienia psychologiczne – przede wszystkim problem zazdrości i zdrady. Jednak w obu tekstach muzyka silnie oddziałuje na bohaterów, zwłaszcza za pośrednictwem utworów skrzypcowych – Koncertu D-dur Johannesa Brahmsa u Kuncewiczowej i Sonaty A-dur op. 47 nr 9 Kreutzerowskiej Ludwiga van Beethovena u Tołstoja – które wywierają znaczący wpływ na ich emocje i stany psychiczne. Dokonując analizy porównawczej powieści Kuncewiczowej i noweli Tołstoja, koncentruję się przede wszystkim na pojawiających się w nich opisach wymienionych kompozycji muzycznych, biorąc pod uwagę – w odwołaniu do badań nad związkami literatury i muzyki – sposób ich przedstawienia w tekście literackim, a także ich funkcje oraz znaczenie w kontekście interpretacji i analizy psychologicznej głównych postaci. Zwracam uwagę na sposób przedstawienia muzyki w tekście literackim, zastosowane w omawianych przeze mnie utworach środki stylistyczne i językowe, mające na celu oddanie charakteru występujących w nich utworów skrzypcowych. Liczne nawiązania do utworów skrzypcowych pojawiają się w nich nieprzypadkowo – stanowią one nie tylko tło dla przeżyć emocjonalnych bohaterów, ale również – odwołując się do innych dziedzin – mają znaczenie symboliczne. Ich zasadniczą funkcją jest zwrócenie uwagi czytelnika na pewne problemy psychologiczne, moralne i społeczne (to ostatnie w szczególności dotyczy Sonaty Kreutzerowskiej), które w połączeniu z towarzyszącymi im motywami muzycznymi prezentują się bardziej wyraziście. Muzyka występuje w omawianych przeze mnie tekstach również w celu wskazania pewnych istotnych problemów, związanych z jej rolą w społeczeństwie (między innymi kwestia elitarności muzyki), a także z postacią artystów i problemów wykonawczych (między innymi są to odpowiednie dla wykonywanej przez nich muzyki warunki i okoliczności).

The main subject of my work is violin music and its functions in Cudzoziemka by Maria Kuncewiczowa and Kreutzer Sonata of Leo Tolstoy. This article analyzes the psychology of the main characters on the basis of the texts that appear in the violin works that exemplify their internal experiences, they also have a symbolic meaning in the context of their personality, relationship with the environment and their opinions. Violin music in these creations has a very similar function , even though both stories have a completely different design and storyline. Some of the music has been extensively treated in a foreigner because of the autobiographical elements - cited repeatedly in the pages of a novel musical compositions are described from the perspective of different characters - Róża Żabczyńska and members of her family - and in most cases are associated with strong emotions , and also in a symbolic show experiences of the protagonist. Similarly, the music was presented in The Kreutzer Sonata , although it is a bit the background - the most important role is played out in a monologue of Pozdnyszewa which presents Tolstoy's opinions (including the problem of marriage, motherhood, contraception, corruption of society ), in second place but there are psychological issues - first of all the problem of jealousy and betrayal. However, in both texts, the music has a strong impact on the characters , particularly through the works for the violin - Concerto in D Major by Johannes Brahms in Kuncewiczowa's novel and Sonata in A major , Op. 47 No. 9 by Ludwig van Beethoven's Kreutzer in Tolstoy's story - which have a significant impact on their emotional and mental states. Making a comparative analysis of the novel and the short story of Kuncewiczowa and Tolstoy, I concentrate mostly on descriptions of these musical compositions, taking into account - in reference to the study of the trade literature and music - the way they are presented in a literary text , as well as their functions and importance in the context of the interpretation and analysis of the psychological main characters . I pay attention to the presentation of the music in a literary text used in these works, including stylistic and linguistic measures aimed at putting the character occurring in those works for the violin . Numerous references to the works for the violin appear in them no accident - they are not just a backdrop for the characters emotional experience , but also - by referring to other areas - are symbolic . Their principal function is to alert the reader to some psychological problems , moral and social (the latter in particular, the Kreutzer Sonata) , which, in conjunction with the accompanying musical themes present themselves more clearly. Music is in these texts are also used to identify some important issues related to its role in society (including the issue of elitism music) , as well as the figure of artists and performance problems (among other things they are suitable for their specific domain of music terms and circumstances) .