Prose of the interwar period regarding the problems of contemporary times. Gombrowicz and Schulz in the new educational contexts

Praca dotyczy twórczości Witolda Gombrowicza i Brunona Schulza postrzeganych z perspektywy współczesnego młodego czytelnika. Proza autorów została omówiona przez pryzmat dwóch, pozornie niezależnych, kategorii: nowoczesności i nacjonalizmu. Zjawiska te potraktowano w pracy jako nowe konteksty, z pomocą których można odczytywać omówioną literaturę na nowo. Rozprawa przedstawia współczesny potencjał dydaktyczny prozy międzywojennej, zaś dopełnieniem rozważań na ten temat jest analiza wyników badań przeprowadzonych wśród młodzieży szkół ponadpodstawowych. Egzemplifikacją edukacyjnej wizji autorki są zaproponowane rozwiązania dydaktyczne, ujęte w postaci cykli lekcji na temat badanych zagadnień. Rozprawę rozpoczyna omówienie dorobku międzywojennej myśli polonistycznej, ze szczególnym uwzględnieniem założeń Kazimierz Wóycickiego i jego koncepcji rozbioru literackiego. W kolejnym kroku autorka przedstawia zarys kluczowej problematyki prozy w okresie międzywojennym i jej dzisiejszy potencjał dydaktyczny. Druga część pracy dotyczy twórczości Gombrowicza i jej miejsca w edukacji polonistycznej na szczeblu szkoły średniej. W pracy zaproponowano połączenie teorii autora na temat formy i pojęcia nowoczesności, rozwiniętej w Ferdydurke, oraz porównanie jej ze współczesnym rozumieniem tych zjawisk. Część trzecia dotyczy nacjonalizmu w jego historycznym wydaniu i współczesnych przejawach W odpowiedzi na to zjawisko w zaproponowano w pracy cykl lekcji o kulturze przedwojennej, sprzyjający kształtowaniu postaw uczniów i przeciwdziałający szkodliwym uprzedzeniom. W tej części omówiono prozę Brunona Schulza i motyw sztetla w twórczości autora. Rozważania dotyczące twórczości pisarzy zostały opatrzone konkretnymi rozwiązaniami dydaktycznymi, które pokazują, w jaki sposób pracować z tekstami dwudziestolecia międzywojennego, wykorzystując współczesne konteksty.

The work deals with the work of Witold Gombrowicz and Bruno Schulz from the perspective of a contemporary young reader. The prose of the authors was discussed through the prism of two seemingly independent categories: modernity and nationalism. These phenomena were treated in the work as new contexts, which helps to read literature anew. The work presents the didactic potential of interwar prose. These considerations were completed by the research carried out among students at high school. The didactic solutions proposed in the form of cycles of lessons on the subject of the problems examined are an exemplification of author’s convictions.The first part of the work includes the presentation of the achievements of the interwar didactics Polish thought, with special regard to the assumptions of Kazimierz Wóycicki and his concept of literary partition. Then there is a short outline of the main problems of prose in the interwar period and its didactic potential. The second part of the work was devoted to the work of Gombrowicz and his place in school classes. The work proposed the combination of the author's theory on the form and concept of modernity proposed in Ferdydurke and its comparison to the contemporary understanding of this phenomenon. The third part deals with nationalism in a historical context, showing the original face of the phenomenon and in the context of contemporary behaviors, characterized by the ideas of this movement. In response to this phenomenon, a series of lessons dealing with pre-war culture was proposed in the work, aimed at making students aware of the subject and creating positive conditioning. This section discusses the prose of Bruno Schulz and the motif of the shtetl in the author's works. Both parts concerning the writers show how to work with interwar literature using contemporary contexts in lessons.