Składnia i semantyka partykuł wzmacniających na przykładzie literatury dla młodzieży

Syntax and semantics of focus particles on the basis of youth literature

Tematem niniejszej pracy jest składnia i semantyka partykuł wzmacniających w języku niemieckim. Rozprawa dzieli się na część teoretyczną i praktyczną. Po krótkim wprowadzeniu opisane zostało pojęcie, cechy i główne cele literatury dla młodzieży. W kolejnym rozdziale zwrócono szczególną uwagę na definicje partykuł. Zostały przy tym wymienione ich cechy. Następnie autor pracy przechodzi do analizy podgrupy partykuł, jaką stanowią partykuły wzmacniające. W pierwszej kolejności zwrócono uwagę na różne możliwości nazewnictwa tejże klasy, po czym omówiono obszary w zdaniu, do których partykuły wzmacniające mogą się odnosić. W nawiązaniu do tego poruszone zostały również takie aspekty jak np. niejednoznaczność syntaktyczna i semantyczna. Kolejno zajęto się dokładną analizą zdań zawierających partykuły "nur" (tylko), "auch" (też), "gerade" (właśnie). Zostały podane informacje, jakie pozycje powyższe elementy mogą zajmować w zdaniu. Głównie zbadane zostało ich położenie w stosunku do frazy nominalnej. Po analizie syntaktycznej następuje semantyczna. W tym celu przedstawiono takie terminy jak: asercja, presupozycja, implikatura. W ostatniej części pracy partykuły wzmacniające zostały zanalizowane pod względem ich liczby oraz cech syntaktycznych i semantycznych w literaturze dla młodzieży. Posłużono się przy tym testami służącymi do analizy partykuł wzmacniających. Opisany sposób działania prowadzi ostatecznie do wniosków, które kończą całą pracę.

The subject of the present work is the syntax and semantics of the german focuse particles. The thesis is divided into two parts: the theoretical and practical part. The short introduction makes the beginning of the work. Then the definition of the youth literature is described, including its characteristics and main aims. In the next chapter the term 'particles' is considered. The features of particles are also mentioned. Then there is a question on the focuse particles that is the subgroup of the particles. Firstly the names-varieties are given. Secondly it is analysed which parts of the sentence the focusing particles have the influence on. In addition, elements such as the syntax and semantics ambiguity are explained. After that the particles 'nur', 'auch' and 'gerade' are described precisely. This part is based on the information what positions the focusing particles could have in the sentence. Mostly it's about their position towards the nominal phrase. Then there follows the last part of the thesis. It is concentrated on the processing of those elements in the youh literature on the basis of the theory described in the previous chapters. At the beginning the number of the focuse particles is researched. Then it has been stressed how the terms 'focuse', 'focuse-ambiguity', 'assertion', 'presupposition' and 'implicature' refer to the sentences with the focusing particles. What's more, their position is researched, too. The tests to analysing of the focuse particles are also used. This is all to come to the conclusions that end the thesis.

Das Thema der voliegenden Arbeit ist die Syntax und Semantik der Gradpartikeln anhand der Jugendliteratur. Die Abhandlung gliedert sich in theoretischen und analytischen Teil auf. Nach der kurzen Einleitung wird der Begriff Jugendliteratur eingeführt, indem man ihre Mermale und Hauptziele nennt. Dann übergeht man zur Partikeln. Da werden auch ihre Eigenschaften angegeben. Im nächsten Teil konzentriert man sich auf die Untergruppe der Partikeln, die die Gradpartikeln bilden. Man stellt verschiedene Benennungs-Möglichkeiten dar und beschreibt die Möglichkeiten der Bezüge dieser Elemente. Danach folgt die genauere Behandlung der Sätze mit Gradpartikeln. Die Stellungsmöglichkeiten der Gradpartikeln werden dabei ausführlich beschrieben. Haptsächlich jedoch legt man den Fokus auf ihre Position der Nominalphrase gegenüber. In der nächsten Etappe der Arbeit wird die semantische Analyse der Gradpartikel-Sätze durchgeführt. Dabei erklärt man solche Begriffe wie: Assertion, Präsupposition, Implikatur. Die Gradpartikeln nur, auch und gerade werden jeweils getrennt nach ihren semantischen Merkmalen erforscht. Der letzte Teil des Aufsatzes besteht darin, dass man die Anzahl der Gradpartikeln in der Jugendliteratur angibt und dann die ausgewählten von ihnen analysiert. Solche Aspekte werden berücksichtigt: Fokus, Fokusambiguitäten, Stelllungsmöglichkeiten, Assertion, Präsupposition, konversationelle Implikatur. Dazu werden auch die Tests zur Analyse der Gradpartikel-Sätze verwendet. Das alles führt letztendlich zu Schlussfolgerungen, die die Arbeit enden.