Musical interpretation of text and the issue of number symbolism in the works of Johann Sebastian Bach by the example of "Actus tragicus" BWV 106

Na kartach tej pracy poruszono kwestię związków słowno-muzycznych oraz zagadnienie symboliki liczbowej na gruncie muzyki. Relacje zachodzące pomiędzy tekstem słownym a muzyką zostały zaprezentowane na przykładzie kantaty Actus tragicus (BWV 106) autorstwa Johanna Sebastiana Bacha. W utworze tym zidentyfikowano dwadzieścia dwie figury retoryczne oraz szereg nieskodyfikowanych przez teoretyków powiązań muzyki z tekstem. Odnaleziono również pojedyncze przykłady użycia prostej symboliki liczbowej. Analizę kantaty BWV 106 poprzedza zarys historii retoryki muzycznej od starożytności do epoki baroku. W omówieniu każdego okresu dokonano przeglądu myśli najważniejszych teoretyków, takich jak Eustache Deschamps, Hermann Finck, Pietro Pontio, Joachim Burmeister, Johann Mattheson oraz Athanasius Kircher. W celu zaobserwowania kształtowania się retoryki muzycznej w praktyce sięgnięto również do przykładów z twórczości wybitnych kompozytorów, między innymi Guillaume’a de Machaut i Claudia Monteverdiego. Temat symboliki liczbowej został omówiony z perspektywy myśli teoretyczno-filozoficznej. Wywody na temat kształtowania się symbolów liczbowych zostały wzbogacone o historyczne dowody potwierdzające, że Bach znał i interesował się symboliką liczb szczególnie w odniesieniu do Biblii. Interpretowanie dzieł kantora lipskiego w odniesieniu do symboliki liczbowej stało się podstawą teorii wielu muzykologów, między innymi Friedricha Smenda. W niniejszej pracy poglądy tego muzykologa zostały skonfrontowane z dowodami historycznymi.

This thesis deals with an issue of word-music relationship and the problem of number symbolism on the field of music. Linkages between words and music were presented on the example of cantata Actus tragicus (BWV 106) by Johann Sebastian Bach. In this piece twenty-two rhetorical figures were found, as well as many non-codified by music theorists linkages between music and text. Simple, individual examples of number symbolism were also identified in this work. Analysis of cantata BWV 106 is preceded by historic outline of music rhetoric, which begins in ancient times and ends in baroque. In discussion of each covered period there are reviews of ideas and works of major theorists such as Eustache Deschamps, Hermann Finck, Pietro Pontio, Joachim Burmeister, Johann Mattheson and Athanasius Kircher. Examples from the works of prominent composers, including Guillaume de Machaut and Claudio Monteverdi, were also used to ilustrate the formation of musical rhetoric in practice. The topic of number symbolism was discussed from the point of theoretical and philosophical thoughts. Study on the shaping of number symbols were enriched with historical proofs which confirmed that Bach knew and was interested in number symbolism especially in reference to the Bible. Interpretation of Leipizg cantor works in reference to number symbolism became the foundation to theory of many musicologists, for example Friedrich Smend. In this paper, the views of this musicologist are confronted with historical evidence.