The role of the Armenian diaspora in restoring and preserving the memory of the Armenian Genocide of 1915-1923

Diaspora ormiańska to jedna z najstarszych i najbardziej rozproszonych diaspor na świecie – jej historia sięga jeszcze czasów starożytnych, a o jej unikatowości świadczy chociażby fakt, że swoją liczebnością przerasta liczbę ludności Ormian zamieszkujących samą Armenię. Na przestrzeni ostatnich kilkudziesięciu lat podejmuje ona działania, które odgrywają kluczową rolę w podtrzymywaniu pamięci o Medz Yeghern – ludobójstwie Ormian, przeprowadzonym w latach 1915-1923 przez głoszący ideologię tureckiego nacjonalizmu i panturkizmu rząd Młodoturków. To tragiczne w skutkach wydarzenie odcisnęło trwałe piętno na losach Ormian. Zarówno dla tych, którzy do dziś żyją w Armenii, jak i tych rozproszonych w diasporze stanowi ono nie tylko źródło bolesnych wspomnień przekazywanych z pokolenia na pokolenie, ale także kluczowy element ich narodowej tożsamości.Niniejsza praca stawia następujące pytania badawcze: w jaki sposób działania podejmowane przez diasporę ormiańską w wybranych państwach przyjmujących przyczyniają się do podtrzymywania pamięci o ludobójstwie Ormian w latach 1915-1923 oraz jego oficjalnego uznania na arenie międzynarodowej, a także jaka jest jej skuteczność oraz wpływ na społeczeństwo i politykę tych państw. Cel niniejszej pracy stanowi identyfikacja i analiza wykorzystywanych instrumentów i strategii, a także poszczególnych form aktywności współczesnej diaspory ormiańskiej w wybranych państwach przyjmujących (Francji, Polsce i Stanach Zjednoczonych), służących skutecznemu kształtowaniu świadomości historycznej na temat ludobójstwa Ormian. Praca ma za zadanie ukazać, w jaki sposób diaspory lokalne – w zależności od swojego rozmiaru i potencjału oddziaływania – starają się wpływać na społeczeństwa państw goszczących celem upamiętniania tragicznej historii swojego narodu. Istotnymi są również wszelkie działania mające na celu podtrzymywanie tożsamości narodowej z dala od kraju swojego pochodzenia, zwłaszcza w kontekście zachodzących we współczesnym świecie procesów globalizacji, integracji i asymilacji.Temat pracy jest bardzo istotny z perspektywy badań nad rolą diaspory w kształtowaniu polityki zagranicznej państw przyjmujących, a także tych związanych z pamięcią zbiorową, polityką pamięci i tożsamością narodową. Analiza działań diaspory ormiańskiej oraz motywów, którymi się kieruje, pozwala na lepsze zrozumienie mechanizmów wykorzystywanych przez grupy etniczne i narodowe w celu wpływania na społeczeństwa goszczące. Praca ma za zadanie ukazać, w jaki sposób pamięć o katastrofalnym w skutkach wydarzeniu, jakim było ludobójstwo Ormian, jest utrzymywana i przekazywana dalszym pokoleniom.

The Armenian diaspora is one of the oldest and most widespread diasporas in the world – its history dates back to ancient times, and its uniqueness is highlighted by the fact that its population exceeds that of Armenians living in Armenia itself. Over the past several decades, the diaspora has undertaken actions that play a key role in preserving the memory of Medz Yeghern – the Armenian Genocide carried out between 1915 and 1923 by the Young Turks government, which espoused the ideology of Turkish nationalism and Pan-Turkism. This tragic event left a lasting mark on the fate of the Armenian people. For those who still live in Armenia, as well as those scattered across the diaspora, it represents not only a source of painful memories passed down through generations but also a key element of their national identity.This paper poses the following research questions: how do the actions taken by the Armenian diaspora in selected host countries contribute to preserving the memory of the Armenian Genocide of 1915-1923 and its official recognition on the international stage? What is the effectiveness of these actions, and how do they impact the society and politics of these countries?The aim of this paper is to identify and analyze the tools and strategies used, as well as the various forms of activity undertaken by the contemporary Armenian diaspora in selected host countries (France, Poland, and the United States), which are aimed at effectively shaping historical awareness about the Armenian Genocide. The paper seeks to demonstrate how local diasporas – depending on their size and level of influence – strive to affect the societies of host countries in order to commemorate the tragic history of their nation. Equally important are all the efforts aimed at maintaining national identity far from their homeland, especially in the context of the ongoing processes of globalization, integration, and assimilation in the modern world.The topic of this thesis is highly significant in terms of studying the role of the diaspora in shaping the foreign policy of host countries, as well as in the context of collective memory, memory politics, and national identity. The analysis of the actions of the Armenian diaspora and the motives guiding it allows for a better understanding of the mechanisms used by ethnic and national groups to influence host societies. The paper aims to demonstrate how the memory of a catastrophic event, such as the Armenian Genocide, is preserved and passed down to future generations.