Raków Prints in the Collections of Cracow Libraries

W pracy przedstawiono w zarysie rozwój drukarstwa na ziemiach polskich w XVII wieku ze szczególnym uwzględnieniem protestanckiego ruchu wydawniczo-drukarskiego w Polsce w tym okresie. Omówiono działalność wydawniczą wybitnych drukarzy polskiego ruchu ariańskiego, Aleksego Rodeckiego oraz Sebastiana i Pawła Sternackich. Przybliżono ówczesne centrum życia umysłowego i religijnego Braci Polskich - Raków, w którym mieściła się sławna oficyna wydawnicza - Typographiae Racovianae oraz Akademia Rakowska. Głównym celem zaś było zinwentaryzowanie zbiorów czterech krakowskich bibliotek, wykazanie obecności w nich druków rakowskich, a następnie opracowanie i stworzenie spisu bibliograficznego rejestrującego piśmiennictwo antytrynitarskie, jakie wyszło spod pras drukarni w Rakowie. Rozdział pierwszy stanowi bazę teoretyczną dla dalszych rozważań. Rozdział ten traktuje o sztuce drukarskiej w XVII-wiecznej Polsce, powstawaniu i działalności różnowierczych drukarni oraz ariańskim mieście Rakowie. Rozdział drugi porusza temat oficyn wydawniczych Aleksego Rodeckiego oraz Sebastiana i Pawła Sternackich. Zaprezentowano tu rys historyczny i dzieje drukarni pełniącej rolę centrali wydawniczej oraz stanowiącej bazowy punkt wysyłkowy publikacji propagujących ideę Braci Polskich na całą Europę. Rozdział ostatni natomiast ukazuje metodę postępowania bibliograficznego, której efektem jest spis bibliograficzny zawarty w aneksie.

The thesis contains an overview of the development of printing in Poland in the seventeenth century, with particular emphasis on the Protestant publishing and printing movement in Poland at that time. It covers the publishing activity of the prominent Polish printers of the Arian movement – Aleksy Rodecki and Sebastian and Paweł Sternacki. It also presents the centre of intellectual and religious life of the Polish Brethren - Raków, where the famous printing house Typographiae Racovianae and Raków Academy were located. However, the key aim of the thesis was constructing an inventory of the collections of four Kraków libraries and highlighting the presence there of old prints, and next developing a bibliographic registry containing anti-Trinitarian literature that had been printed in the Raków print shops. The first chapter is the theoretical fundamentals for further studies. This chapter is about the art of printing in Poland in the seventeenth century, establishing and operation of printing houses of various religions and about the Arian town of Raków. The second chapter refers to the subject of the printing houses of Aleksy Rodecki and Sebastian and Paweł Sternacki. It presents a historical outline and of the printing house as the publishing centre and basic dispatch point of publications popularizing the ideas of the Polish Brethren in the whole of Europe. The last chapter presents the method of bibliographic procedures that results in bibliographic register enclosed in the annex.