Genesis w języku niemieckim. Porównanie wybranych fragmentów przekładu Lutra i tłumaczenia Bubera-Rosenzweiga, z uwzględnieniem Jednolitego tłumaczenia (Einheitsübersetzung) i Biblii Tysiąclecia

Genesis in German. Comparison of selected passages of Luther's translation and Buber-Rosenzweig's translation , with consideration for the Unified translation (Einheitsübersetzung) and Biblia Tysiąclecia

Celem mojej pracy magisterskiej jest analiza porównawcza dwóch niemieckich tłumaczeń Pisma Świętego : Biblii Marcina Lutra i Biblii w przekładzie Martina Bubera i Franza Rosenzweiga z polskim tłumaczeniem Biblii Tysiąclecia. W niektórych miejscach analizy są wymieniane także fragmenty niemieckiej Biblii Einheitsübersetzung (Jednolite tłumaczenie). Na początku koncentruję się na historii tłumaczeń Biblii oraz omówieniu czterech analizowanych wersji Biblii ze szczególnym uwzględnieniem celów tłumaczy oraz recepcji tekstu. W części teoretycznej staram się przedstawić niektóre definicje tłumaczenia, ale również sprawdzić, jak właściwie wygląda praca tłumaczeniowa z różnych perspektyw. Zdecydowałam się na omówienie typologii tekstu Kathariny Reiß, głównymi pojęciami jakie zostały ponadto wyjaśnione są Adäquatheit i Äquivalenz. Do części analitycznej pracy wybrane zostały trzy fragmenty Pierwszej Księgi Mojżeszowej, opowiadające o stworzeniu człowieka. Na podstawie analizy tych krótkich fragmentów przedstawiam przede wszystkim różnorodne cechy tłumaczeń, które są ściśle związane z wyznaniem, tradycją tłumaczy, ale także grupą odbiorców danej wersji Biblii. W ten sposób chcę pokazać, że każde tłumaczenie Biblii jest dobrze przemyślane i zostało stworzone z ważnych zamiarów. Jednocześnie muszę stwierdzić, że żadne tłumaczenie Biblii nie jest idealne i nie należy ograniczać czytania do jednego tłumaczenia.

The aim of my master's thesis is to compare two German translations of the Holy Scripture : Martin Luther's Bible and the Bible in Martin Buber's and Franz Rosenzweig's translation with the Polish translation The Bible of the Millennium. In some parts of the analysis fragments of the German Bible Einheitsübersetzung (Uniform translation)are also mentioned. At the beginning it focuses on the history of the Bible translations and the discussion of the four analysed versions of the Bible, with particular emphasis on the goals of translators and the reception of the text. In the theoretical part I try to present some definitions of translation, as well as to see how translation work looks like from different perspectives. I decided to discuss the typology of text of Katharina Reiß, the main concepts that have also been explained are adequacy and equivalence. For the analytical part of the work three fragments of the First Book of Moses have been selected, telling the story of the creation of man. Based on the analysis of these short excerpts, I present, above all, the various characteristics of translations, which are closely related to religion, tradition, but also to the special groups of recipients of a given version of the Bible. In this way, I showed that every translation of the Bible is well thought out and has been created with important intentions. At the same time, I have to say that none Bible translation is perfect and that we should not limit the reading of the Bible to only one translation.

Das Ziel meiner Magisterarbeit ist die vergleichende Analyse zweier deutschen Übersetzungen der Heilligen Schrift: der Bibel von Martin Luther und der Verdeutschung der Schrift von Martin Buber und Franz Rosenzweig mit Berücksichtigung der polnischen Übersetzung Biblia Tysiąclecia. An manchen Stellen der Analyse werden auch Passagen aus der deutschen Einheitsübersetzung herangezogen. Am Anfang konzentriere ich mich auf die Geschichte der Bibelübersetzungen und die Besprechung von vier analysierten Versionen der Bibel mit besonderer Berücksichtigung der Ziele der Übersetzer und der Rezeption des Textes. Im theoretischen Teil versuche ich, manche Definitionen des Übersetzens darzustellen, aber auch zu prüfen, wie die Übersetzungsarbeit aus verschiedenen Perspektiven aussieht. Ich habe mich entschieden, die Texttypologie von Katharina Reiß zu besprechen, als Hauptbegriffe wurden außerdem Adäquatheit und Äquivalenz geklärt. Zum analytischen Teil der Arbeit wurden drei Passagen des ersten Buches Mose ausgewählt, die von der Schöpfung des Menschen handeln. Anhand der Analyse der kurzen Passagen stelle ich vor allem die unterschiedlichen Merkmale der Übersetzungen dar, die eng mit der Konfession, der Tradition der Übersetzer, aber auch der Gruppe der Rezipienten einer bestimmten Version der Bibel verbunden sind. Auf diese Weise zeige ich, dass jede Bibelübersetzung wohl bedacht ist und aus wichtigen Absichten geschaffen wurde. Gleichzeitig stelle ich fest, dass keine Bibelübersetzung ideal ist und man das Lesen der Bibel nicht zu einer Übersetzung beschränken soll.