Hypogeous fungi in diet of a small rodents in Gorczański National Park

Grzyby podziemne to sztuczna, polifiletyczna grupa ekologiczna w skład której wchodzą przedstawiciele gromad Ascomycota, Basidiomycota i Zygomycota. Hypogeiczność jest to cecha która powstała niezależnie od siebie u tych grup. Cechą charakteryzującą hypogeiczność jest proces tworzenia i dojrzewania zarodników który przebiega w obrębie gasteroidalnych (zamkniętych) owocników pod powierzchnią ziemi. W większości są to grzyby tworzące symbiotyczne relacje mykoryzowe z roślinami. Grzyby podziemne rozprzestrzeniają swoje zarodniki przy pomocy organizmów wektorowych takich jak gryzonie (np. nornica ruda) dla których owocniki grzybów hypogeicznych stanowią często ważne uzupełnienie diety. Wykształcanie mykoryz oraz istnienie ścisłych relacji pomiędzy gatunkami grzybów podziemnych a konsumującymi je gryzoniami tworzy sieć zależności ekologicznych pomiędzy ewolucyjnie odległymi od siebie organizmami. Grzyby podziemne na terenie Polski są słabo poznaną grupą organizmów. Przeprowadzone badania miały na celu sprawdzenie różnorodności gatunkowej oraz udziału w diecie gryzoni grzybów podziemnych na 12 transektach umiejscowionych na terenie Gorczańskiego Parku Narodowego. W przeanalizowanych materiałach z dwóch miesięcy (sierpień i wrzesień) stwierdzono obecność 12 taksonów grzybów hypogeicznych w tym 10 gatunków należących do 9 rodzajów: Chamonixia, Elaphomyces, Genea, Hydnotrya, Leucogaster, Melanogaster, Octaviania, Picoa, Tuber oraz dwóch rodzajów potraktowanych zbiorczo: Hysterangium i Hymenogaster. Najczęściej notowanymi gatunkami były Octaviania asterosperma, Chamonixia caespitosa oraz Melanogaster tuberiformis. Więcej taksonów stwierdzono w sierpniu (11) aniżeli we wrześniu (6 taksonów), natomiast we wrześniu zanotowano większe spożycie grzybów podziemnych. Głównym konsumentem owocników były osobniki nornicy rudej (Myodes glareolus) w szczególności samice. Obecność zarodników grzybów podziemnych stwierdzono u 75% przeanalizowanych osobników nornicy rudej zarówno na transektach leśnych jak i na transektach łąkowych. Większa różnorodność taksonów została zanotowana na transektach przebiegających przez lasy bukowe. Obecność zarodników w próbach pobranych na transektach łąkowych świadczy o ważnej roli gryzoni jako źródła inokulum mykoryzowego w sukcesji leśnej.

Hypogeous fungi are artifical, polyphiletic ecological group consisting representatives of Ascomycota, Basidiomycota and Zygomycota. They evolved independly in many evolutionary lineages of fungi. Feature that defines hypogeic fungii is formation and maturation of their spores in gasteroid sporocarps under the ground. Most fungi from this group are mycorrhizal symbionts of plants. Hypogeous fungi disperse they spores by animal vectors such rodents, e.g. bank voles. For vector organisms fungal fruitbodies are important supplement of their diets. Formation of mycorrhizas and close relationships between hypogeous fungi and rodents creates an important net of ecological interrelationships. Hypogeous fungi are poorly known group in Poland. Present study were to check species diversity of consumed hypogeous fungi and their contribution in diet of rodents in the Gorczański National Park. The study were conduted on 12 transects located in forest (most of sites) and meadows. In analysed materials 12 taxa of hypogeous fungi were noted, including 10 species belonging to 9 genera: Chamonixia, Elaphomyces, Genea, Hydnotrya, Leucogaster, Melanogaster, Octaviania, Picoa, Tuber. Additionally spores of two genera: Hysterangium and Hymenogaster were noted but not asigned to species. Most aboundant taxa were Octaviania asterosperma, Chamonixia caespitosa and Melanogaster tuberiformis. More taxa were detected in from August (11) but in September (6), however in the latter month they were consumed in bigger amount. Main consumer of sporocarps of hypogeous fungi was bank vole (Myodes glareolus) mainly females. Presence of hypogeous fungi spores was notice in 75% of analysed bank vole fecal samples both in forest transects and grass transects. Bigger diversity of fungal taxa was observed in transects located in beeches forests. The presence of spores in samples collected in meadows indicates the role of rodents as the source of mycorrhizal inoculum in forest succession.