Psychiatric observation in criminal proceedings

Praca dotyczy obecnej regulacji instytucji obserwacji psychiatrycznej w polskim procesie karnym. W rozdziale pierwszym omówiono znaczenie stanu zdrowia psychicznego oskarżonego zarówno pod kątem ponoszenia odpowiedzialności karnej z punktu widzenia prawa materialnego, jak również pod kątem możliwości uczestnictwa w czynnościach procesowych przez oskarżonego z punktu widzenia prawa procesowego. Na tym tle ujęto celowość przeprowadzenia środka dowodowego w postaci obserwacji psychiatrycznej. Rozważono również prawidłowość usytuowania powyższej instytucji w Kodeksie Postępowania Karnego, także na tle regulacji bliźniaczych instytucji w systemach prawnych innych państw. Zwrócono również uwagę na ingerencję w prawo do wolności osobistej poprzez stosowanie obserwacji psychiatrycznej.W rozdziale drugim instytucja obserwacji psychiatrycznej została ujęta na tle historycznym. Zaprezentowano zmiany, jakim ulegał omawiany przepis od roku 1928 do obecnego brzmienia, ze szczególnym uwzględnieniem nowelizacji z dnia 24 lutego 2009 r. oraz wpływu na tę nowelizację orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego z dnia 10 lipca 2007 r. (sygn. SK 50/06).W rozdziale trzecim omówiono dokładnie art. 203 k.p.k. w obecnym brzmieniu. Zaprezentowano również rozbieżności w doktrynie, dotyczące interpretacji poszczególnych wyrażeń użytych przez ustawodawcę, a także wątpliwości co do prawidłowości zastosowanych rozwiązań.W rozdziale czwartym przedstawiono instytucję obserwacji psychiatrycznej w ujęciu statystycznym, odnosząc się do praktycznego zastosowania art. 203 k.p.k. zarówno przed, jak i po nowelizacji z dnia 24 lutego 2009 r.W pracy potwierdzona została konieczność zachowania instytucji obserwacji psychiatrycznej w procesie karnym, zaprezentowano jednak szereg nieścisłości zawartych w art. 203 k.p.k., a także zaproponowano rozwiązania, mające na celu usprawnienie przeprowadzania badań w zamkniętych zakładach leczniczych.

The work concerns the current regulation of psychiatric observation in the polish criminal procedure.The first section discusses the importance of the mental health of the accused in terms of criminal liability in relation to substantive law as well as in relation to the defendant's involvement in the litigation process in terms of procedural law, and in this context, the purpose of the psychiatric observation was considered. The correctness of the emplacement of the psychiatric observation in the Code of Criminal Procedure was also discussed, also in relation to the regulation of psychiatric observation in the legal systems of other countries. Attention has also been paid to the interference with the right to personal liberty that may be caused by psychiatric observation.The second section discusses the changes in regulation of psychiatric observation from 1928 to the current wording, with particular emphasis on the act of amending of 24 February 2009 and the impact of the ruling of the Constitutional Court of 10 July 2007 (No SK 50/06) on this amendment. The third section discusses the article 203 of the Code of Criminal Procedure in the current wording. Certain doubts about the correctness of the regulation have been considered.The fourth section presents psychiatric observation in statistical terms, referring to the practical application of the article 203 of the Code of Criminal Procedure.The work confirms that psychiatric observation needs to be preserved in criminal proceedings, but a number of inaccuracies in the article 203 of the Code of Criminal Procedure has been noted. Further amendments have been proposed with the aim of improving the effectiveness of psychiatric observation.