Images in poems of Wisława Szymborska. Poetry-painting integration in Polish language education

Niniejsza praca podejmuje temat korespondencji sztuki malarskiej z poetycką w ramach nowej formuły egzaminu maturalnego, którą Ministerstwo Edukacji Narodowej przygotowuje na 2015 rok. W takim kontekście sprawą kluczową wydaje się kwestia nauki myślenia o tekstach kultury oraz o korelacjach, jakie między nimi zachodzą. Proponowane przeze mnie ujęcie tego tematu ma więc na celu spojenie nauki czytania obrazu na lekcjach języka polskiego z uzmysłowieniem istoty sztuki w ogóle. Dlatego też swoje rozważania zaczynam od zaprezentowania wielowiekowego istnienia literatury i malarstwa jako „siostrzanych sztuk”, które stworzyło intertekstualny łańcuch dialogów. Następnie formułuję wykaz sposobów wzajemnego przenikania się obrazów literackich oraz malarskich i opisuję je. Zaprezentowana geneza nierozerwalnego związku oraz teorie relacji ww. sztuk posłużyły mi do osiągnięcia celów praktyczno-wdrożeniowych, którymi było opracowanie modeli szkolnych spotkań z poezją i malarstwem (na wzór podręczników francuskich „prowadzących linię wzroku” ucznia) oraz stworzenie projektów przykładowych lekcji, które mogłyby zmniejszyć zobojętnienie, niechęć, bądź w skrajnych przypadkach bezradność uczniów wobec intersemiotycznych wyjaśnień.

This work is devoted to the correspondence of the painting art with the poetry art within the scope of a new high school leaving examination formula being in the course of preparation by the Ministry of National Education for 2015. In this context the crucial matter seems to be learning of thinking about texts on culture and correlation between them. The approach to this subject proposed by me aims then at the connection of teaching how to read images on Polish lessons with being aware of the essence of art in general. Therefore, my deliberations I start with presenting the centuries old existence of the literature and painting as “sister arts”, what has created intertextual chain of dialogues. Next, I formulate the methods list of mutually pervading literary and painting images and I describe them. The origin of inseparable connection and relation theories presented of am. arts I used to reach practical-implementation goals, which were elaboration of school patterns for meetings with poetry and painting (on the model of French coursebooks “guiding pupil’s sight”) and creating drafts of exemplary lessons which might lessen indifference, dislike or, in extreme cases, helplessness in pupils against intersemiotic explanations.