Strategie egzotyzacji i oswojenia w polskich tłumaczeniach Robinsona Crusoe

Celem niniejszej pracy jest porównanie i analiza fragmentów polskich tłumaczeń Robinsona Crusoe: tłumaczenia Birkenmajera i tłumaczenia Anczyca, oraz na podstawie różnic w tłumaczeniu walut i jednostek miar, określenie w którym tłumaczeniu zostały zastosowane strategie egzotyzacji, a w którym strategie oswojenia. W pierwszym rozdziale prezentuję poglądy odnośnie egzotyzacji i oswojenia uczonych takich jak: Schleirmacher, Venuti, oraz skalę od egzotyzacji do oswojenia zaproponowaną przez Poucke’a. W drugim rozdziale prezentuję poglądy na temat nieprzetłumaczalności uczonych: Lipińskiego, Bałuk-Ulewiczowej i Catforda. Ten rozdział zawiera również podział nieprzetłumaczalności na językową i kulturową zaproponowaną przez Catforda i opisaną szerzej przez Wojtasiewicza, oraz metody radzenia sobie z nieprzekładalnością w tłumaczeniu oparte na artykule Vinaya i Darbelneta. W trzecim rozdziale następuje porównanie i analiza wybranych fragmentów polskich tłumaczeń i oryginału. Na podstawie tłumaczenia walut i jednostek miary, a także różnic w treści, można dojść do wniosku, że w tłumaczeniu Birkenmajera została zastosowana strategia egzotyzacji, a w tłumaczeniu Anczyca miała zastosowanie strategia oswojenia.

The aim of this thesis is to compare and analyse some excerpts from two Polish translations of Robinson Crusoe: one completed by Birkenmajer and the other completed by Anczyc and, on the basis of differences in translation of currencies and units of measure, define which of them is foreignized and which is domesticated.In the first chapter I present some views on foreignization and domestication of such scholars as Schleiermacher, Venuti, and the scale from foreignization to domestication proposed by Poucke. In the second chapter I present some ideas concerning untranslatability according to Lipiński, Bałuk-Ulewiczowa and Catford. This chapter also contains the division into linguistic untranslatability and cultural untranslatability proposed by Catford and elaborated by Wojtasiewicz, and the ways of solving the problem of untranslatability in translation based on the article written by Vinay&Darbelnet. In the third chapter there is a comparison and the analysis of some excepts from Polish translations and the original. On the basis of differences between the translation of currencies and units of measures, as well as, the differences in the plot, it can be concluded that translation completed by Birkenmajer was foreignized, whereas translation by Anczyc was domesticated.