Translation as an update. Boeing, Boeing, Marc Camoletti's farce in two polish translations.

Celem i głównym założeniem tej pracy jest analiza porównawcza i próba opisania zabiegów zastosowanych przez tłumaczy francuskiej sztuki Boeing, boeing Marca Camolettiego. Analizie porównawczej poddano przekład Henryka Rostworowskiego pt. Latające narzeczone z 1965 roku oraz przekład Bartosza Wierzbięty pt. Boeing, Boeing z roku 2009.Marc Camoletti urodził się 16 listopada 1923 roku w Genewie, w rodzinie włoskiej. Jego pierwszą sztuką była La Bonne Anna w 1958 roku. W 1962 roku napisał wielki i najbardziej znany przebój komediowy Boeing, Boeing. Jest to komedia sytuacyjna z samolotem w tle, w dowcipny sposób pokazująca relacje damsko – męskie. W Polsce wystawiono do tej pory pięć sztuk Camolettiego.Sztuki Marca Camolettiego zakwalifikowane zostały jako tzw. teatr bulwarowy zaliczany do literatury popularnej. Nazwa ta pochodzi od paryskich bulwarów, na których w XIX wieku powstało szereg teatrów przeznaczonych dla masowej publiczności, które prezentowały dramy, melodramaty i komedie. W miarę upływu czasu teatr bulwarowy zwiazał się z piéce bien faite (sztuka dobrze napisana) i z lekkim repertuarem komediowym (zwłaszcza z farsą). Teatr bulwarowy dostarcza rozrywki zarówno widzom, jak i satysfakcji twórcom. Farsa to gatunek dramatyczny, który ukształtował się w średniowiecznej literaturze francuskiej. Jej największy rozkwit przypada na XV i XVI wiek. Oparta jest na błahym konflikcie, żywej akcji, komizmie sytuacyjnym oraz efektach błazenady, karykatury i groteski. Ma ona plebejski charakter. Jej nadrzędnym celem jest wywołanie żywiołowego śmiechu u widza lub też wprowadzenie wątków satyrycznych o charakterze politycznym, obyczajowym lub społecznym.Literatura popularna pojawiła się już w starożytności. To dziedzina twórczości literackiej, która obejmuje utwory przeznaczone dla szerokiego grona czytelników i nastawione na realizację ich potrzeb osobowościowych, na dostarczenie im rozrywki i silnych przeżyć emocjonalnych.. Z tą literaturą związana jest także produkcja filmowa, telewizyjna, teatralna i estradowa. Specyfika literatury popularnej ujawnia się w przekładzie na języki obce. Badacze sugerują kilka problemów pojawiających się w tłumaczeniach tej literatury, wśród nich można wymienić cechy kulturowe utworu, obrazy, figury stylistyczne, stereotypy, uwarunkowania polityczne, społeczne, konteksty historyczne czy też biograficzne. W tłumaczeniach literatury popularnej może pojawić się także nadmierna wulgaryzacja języka, zbyt duża swoboda tłumaczenia, niewierność wobec tekstu oryginału oraz adaptowanie tekstu do polskich realiów. Porównując oryginał i przekłady Rostworowskiego i Wierzbięty, wyraźne widać, że Wierzbięta stosuje w swoim tłumaczeniu zamiennik słowa nacechowany wulgaryzmem i ordynarnością. Zmienia ramy interakcyjne, tak aby były one czytelne oraz akceptowalne w kulturze i języku tekstu zwłaszcza dla młodego pokolenia. Ważniejszy dla niego jest autentyzm współczesnych realiów niż poprawność translatorska z oryginałem. Używa on również więcej wyrazów obcojęzycznych (angielskich, niemieckich i rosyjskich), które pozwalają zachować koloryt postaci i podkreślić przynależność narodową postaci. W przekładzie Wierzbięty znalazły się także naśladowania makaronicznej mowy młodych użytkowników języka polskiego, które pozwalają na uzyskanie efektu humorystycznego. uzyskać efekt humorystyczny

The purpose and main goal of this thesis is to analyze and describe the procedures used by the translators of French play Boeing, Boeing of Marc Camolettiego. Comparative analysis were translated by Henry Rostworowski in 1965 and by Bartosz Wierzbieta in 2009. In 1962, Marc Camoletti wrote his great comedy Boeing, Boeing that soon became famous. Marc Camoletti plays have been classified to so called bedroom farce. A bedroom farce or sex farce is a type of light comedy, centered on the sexual pairings and recombinations of characters as they move through improbable plots and slamming doors. The bedroom farce is perhaps the most common form of farce. In theatre, a farce is a comedy which aims at entertaining the audience by means of unlikely, extravagant, and improbable situations, disguise and mistaken identity, verbal humor of varying degrees of sophistication, which may include word play, and a fast-paced plot whose speed usually increases, culminating in an ending which often involves an elaborate chase scene. Farces are often highly incomprehensible plot-wise (due to the large number of plot twists and random events that often occur), but viewers are encouraged not to try to follow the plot in order to avoid becoming confused and overwhelmed. Farce is also characterized by physical humor, the use of deliberate absurdity or nonsense, and broadly stylized performances. Farces have been written for the stage and film. The translations of popular literature may also appear excessive vulgarization of language, too much freedom of translation, unfaithful to the original text, and adapt the text to the Polish reality. Interpreters of texts often use text differences, because some elements of a foreign language can be preserved, and is understandable to the recipient's home, but part of it is omitted or transformed into native equivalents, taking into account the cultural differences of the country and the realities of the time. This makes it easier to assimilate and reflect the meaning of the situation. In the translations of the analyzed text are visible differences. Rostworowski tried to keep the situational context fully understood by the Polish audience. However, Wierzbieta does not stick to the original version, he change the frame interactively, so that they are readable and acceptable in the culture and language of the text especially for the younger generation. More important to him is the authenticity of contemporary realities than the correct translation of the original. It also uses more words in foreign languages (English, German and Russian), which allow you to keep the form and color to emphasize a nationality.Rostworowski did his translation very honestly it does differ so much from the French version. It is well understood and funny at the same times, which proves the correct translation.The aim of Wierzbieta wasn’t a faithful translation, but to give to the play a humor. His dialogues are more powerful, language and more filled with slang.