Simple view
Full metadata view
Authors
Statistics
Użytkowanie przestrzeni miejskiej przez nietoperze (Chiroptera) na przykładzie rzek miasta Krakowa
The use of urban space by bats (Chiroptera), the case of rivers in Cracow
nietoperze, rzeki, Kraków, urbanizacja
bats, rivers, Cracow, urbanization
Postępująca urbanizacja negatywnie wpływa na bogactwo gatunkowe flory i fauny przez przekształcenia naturalnych siedlisk. Część nietoperzy (Chiroptera) adaptuje się do miejskich środowisk szybciej, natomiast inne wolniej lub w ogóle. Poszczególne gatunki nietoperzy wykazują preferencje względem zajmowanych środowisk, jednak niezwykle istotnymi dla nich są miejsca związane z wodą. Celem tej pracy była ocena znaczenia miejskich środowisk związanych z rzekami dla nietoperzy. Aktywność nietoperzy rejestrowano za pomocą detektora ultrasonicznego na pięciu odcinkach transektowych wyznaczonych wzdłuż dwóch rzek przepływających przez miasto Kraków: Wisły i Rudawy. Analizowano różnice w użytkowaniu środowisk rzecznych w zależności od pory roku oraz wybranych czynników środowiskowych. Zarejestrowane nietoperze oznaczano do trzech grup: a) karliki; b) mroczki i borowce; c) nocki, gacki i mopki, w zależności od typu preferowanego środowiska. Aktywność poszczególnych grup mierzono czasem jaki zajmowały emitowane przez nie dźwięki w trakcie prowadzonych nasłuchów. Wyróżniono również typy zachowań nietoperzy: przelot, żerowanie i komunikacja. Wykazano różnice istotne statystycznie w użytkowaniu poszczególnych środowisk przez grupy nietoperzy na przestrzeni całego badanego sezonu. Aktywność karlików była wysoka na wszystkich analizowanych odcinkach, co może wynikać z ich dużych możliwości adaptacyjnych. Widoczne były preferencje do środowisk sztucznie oświetlonych. Latem grupa ta wykorzystywała głównie przestrzenie otwarte, a wiosną półotwarte i zamknięte. Duża aktywność grupy mroczki i borowce, obserwowana była w środowiskach od otwartych do półotwartych przy dużym oświetleniu. Grupa ta obecna była w mieście przede wszystkim latem. Grupą najwrażliwszą na przekształcenia (światło, odlesianie), okazały się nocki, gacki i mopki, które w mieście pojawiały się głównie wiosną i związane były ze środowiskami mocno zadrzewionymi i zaciemnionymi. Udział głosów żerowiskowych poszczególnych grup pokrywał się z ich aktywnością w analizowanych środowiskach. Wskazuje to na duże znaczenie żerowiskowe środowisk nadrzecznych. Znaczny udział zarejestrowanych głosów socjalnych nie został przypisany do wyróżnionych grup. Prawdopodobnie wynika to z modyfikacyjnego wpływu środowiska miejskiego. Badania wykonane w tej pracy są jednymi z niewielu dotyczącymi aktywności nietoperzy w środowiskach zurbanizowanych.
Urbanization negatively affects the species richness of flora and fauna by transformation of natural habitats. Some bats’ species (Chiroptera) are adapting for urban environments rapidly, while other slowly or not at all. Particular species have specific preferences for occupied environments, but places associated with water seem to be very important determinant of bats’ occurrence. The aim of this study was to evaluate the importance of urban environments related to the rivers for bats. Bats’ activity was recorded using ultrasonic detector in five sections set along two rivers that flow through the Cracow city: Vistula and Rudawa. Differences in use of river environments, in relation to the time of year and selected environmental factors were analyzed. Registered bats, were pooled into three groups: a) pipistrelle bats; b) serotine, northern, parti-coloured bats and noctules; c) mouse-eared, long-eared and barbastelle bats, according to the type of environment preferred. The activity of each group was measured by means of time the sounds emitted by them has taken. Types of behavior of bats: flight, feeding and communication, were distinguished. Statistically significant differences in the use of environments for each of the bat group during the entire season has been shown. The activity of pipistrelle bats was high in all of the analyzed sections, which may result from its high adaptive capability. Preferences of lit environments were visible. During the summer, this group used mainly open spaces, in the spring semi-open and closed. Great activity of serotine, northern, parti-coloured bats and noctules was observed in environments from open to semi-open, under high light conditions. This group was present in the city mainly in the summer. The most vulnerable to urbanization process and in consequence habitats transformation (light, deforestation) were the mouse-eared, long-eared and barbastelle bats group, which were recorded mainly in the spring and were associated with greatly forested and dark environments. The proportion of feeding buzzes coincided with the groups’ activity in analyzed environments. This indicates the importance of the city riverine environments as foraging sites. A considerable share of social calls has not been assigned to any of analyzed groups. This is probably due to the great impact of the urban environment to modify the bats’ communication. This study is one of the few concerning bats' activity in urban environments.
dc.abstract.en | Urbanization negatively affects the species richness of flora and fauna by transformation of natural habitats. Some bats’ species (Chiroptera) are adapting for urban environments rapidly, while other slowly or not at all. Particular species have specific preferences for occupied environments, but places associated with water seem to be very important determinant of bats’ occurrence. The aim of this study was to evaluate the importance of urban environments related to the rivers for bats. Bats’ activity was recorded using ultrasonic detector in five sections set along two rivers that flow through the Cracow city: Vistula and Rudawa. Differences in use of river environments, in relation to the time of year and selected environmental factors were analyzed. Registered bats, were pooled into three groups: a) pipistrelle bats; b) serotine, northern, parti-coloured bats and noctules; c) mouse-eared, long-eared and barbastelle bats, according to the type of environment preferred. The activity of each group was measured by means of time the sounds emitted by them has taken. Types of behavior of bats: flight, feeding and communication, were distinguished. Statistically significant differences in the use of environments for each of the bat group during the entire season has been shown. The activity of pipistrelle bats was high in all of the analyzed sections, which may result from its high adaptive capability. Preferences of lit environments were visible. During the summer, this group used mainly open spaces, in the spring semi-open and closed. Great activity of serotine, northern, parti-coloured bats and noctules was observed in environments from open to semi-open, under high light conditions. This group was present in the city mainly in the summer. The most vulnerable to urbanization process and in consequence habitats transformation (light, deforestation) were the mouse-eared, long-eared and barbastelle bats group, which were recorded mainly in the spring and were associated with greatly forested and dark environments. The proportion of feeding buzzes coincided with the groups’ activity in analyzed environments. This indicates the importance of the city riverine environments as foraging sites. A considerable share of social calls has not been assigned to any of analyzed groups. This is probably due to the great impact of the urban environment to modify the bats’ communication. This study is one of the few concerning bats' activity in urban environments. | pl |
dc.abstract.pl | Postępująca urbanizacja negatywnie wpływa na bogactwo gatunkowe flory i fauny przez przekształcenia naturalnych siedlisk. Część nietoperzy (Chiroptera) adaptuje się do miejskich środowisk szybciej, natomiast inne wolniej lub w ogóle. Poszczególne gatunki nietoperzy wykazują preferencje względem zajmowanych środowisk, jednak niezwykle istotnymi dla nich są miejsca związane z wodą. Celem tej pracy była ocena znaczenia miejskich środowisk związanych z rzekami dla nietoperzy. Aktywność nietoperzy rejestrowano za pomocą detektora ultrasonicznego na pięciu odcinkach transektowych wyznaczonych wzdłuż dwóch rzek przepływających przez miasto Kraków: Wisły i Rudawy. Analizowano różnice w użytkowaniu środowisk rzecznych w zależności od pory roku oraz wybranych czynników środowiskowych. Zarejestrowane nietoperze oznaczano do trzech grup: a) karliki; b) mroczki i borowce; c) nocki, gacki i mopki, w zależności od typu preferowanego środowiska. Aktywność poszczególnych grup mierzono czasem jaki zajmowały emitowane przez nie dźwięki w trakcie prowadzonych nasłuchów. Wyróżniono również typy zachowań nietoperzy: przelot, żerowanie i komunikacja. Wykazano różnice istotne statystycznie w użytkowaniu poszczególnych środowisk przez grupy nietoperzy na przestrzeni całego badanego sezonu. Aktywność karlików była wysoka na wszystkich analizowanych odcinkach, co może wynikać z ich dużych możliwości adaptacyjnych. Widoczne były preferencje do środowisk sztucznie oświetlonych. Latem grupa ta wykorzystywała głównie przestrzenie otwarte, a wiosną półotwarte i zamknięte. Duża aktywność grupy mroczki i borowce, obserwowana była w środowiskach od otwartych do półotwartych przy dużym oświetleniu. Grupa ta obecna była w mieście przede wszystkim latem. Grupą najwrażliwszą na przekształcenia (światło, odlesianie), okazały się nocki, gacki i mopki, które w mieście pojawiały się głównie wiosną i związane były ze środowiskami mocno zadrzewionymi i zaciemnionymi. Udział głosów żerowiskowych poszczególnych grup pokrywał się z ich aktywnością w analizowanych środowiskach. Wskazuje to na duże znaczenie żerowiskowe środowisk nadrzecznych. Znaczny udział zarejestrowanych głosów socjalnych nie został przypisany do wyróżnionych grup. Prawdopodobnie wynika to z modyfikacyjnego wpływu środowiska miejskiego. Badania wykonane w tej pracy są jednymi z niewielu dotyczącymi aktywności nietoperzy w środowiskach zurbanizowanych. | pl |
dc.affiliation | Wydział Biologii | pl |
dc.area | obszar nauk przyrodniczych | pl |
dc.contributor.advisor | Cichoń, Mariusz - 127571 | pl |
dc.contributor.author | Ślęzak, Justyna | pl |
dc.contributor.departmentbycode | UJK/WBNOZ | pl |
dc.contributor.reviewer | Cichoń, Mariusz - 127571 | pl |
dc.contributor.reviewer | Wierzbowska, Izabela - 132623 | pl |
dc.date.accessioned | 2020-07-26T20:08:00Z | |
dc.date.available | 2020-07-26T20:08:00Z | |
dc.date.submitted | 2016-10-14 | pl |
dc.fieldofstudy | biologia | pl |
dc.identifier.apd | diploma-103400-199360 | pl |
dc.identifier.project | APD / O | pl |
dc.identifier.uri | https://ruj.uj.edu.pl/xmlui/handle/item/209923 | |
dc.language | pol | pl |
dc.subject.en | bats, rivers, Cracow, urbanization | pl |
dc.subject.pl | nietoperze, rzeki, Kraków, urbanizacja | pl |
dc.title | Użytkowanie przestrzeni miejskiej przez nietoperze (Chiroptera) na przykładzie rzek miasta Krakowa | pl |
dc.title.alternative | The use of urban space by bats (Chiroptera), the case of rivers in Cracow | pl |
dc.type | master | pl |
dspace.entity.type | Publication |