Exclusion – Sexuality – Disability. Do people with disabilities have right to sex?

W 2018 roku w polskim Sejmie odbywały się protesty osób z niepełnosprawnościami oraz ich opiekunek. Jednym z postulatów protestujących był dodatek rehabilitacyjny w wysokości pięciuset złotych. Kwota realizująca politykę bezpośrednich dopłat (direct payments), która jest przejawem dostrzeżenia w osobach z niepełnosprawnościami autonomicznych podmiotów, wzbudza liczne kontrowersje, szczególnie gdy w publicznej debacie pojawia się pytanie o swobodę wydatkowania przyznanych pieniędzy. Przyjmując, że w wyniku niepełnosprawności dany podmiot spotyka się z ekskluzją również w sferze seksualnej, a doświadczenia intymne korzystnie wpływają na dobrostan jednostki, autor pracy stawia pytanie o to, czy przyznane wsparcie finansowe mogłoby zmierzać do zaspokojenia potrzeb seksualnych osób z niepełnosprawnościami. Celem pracy jest zbadanie adekwatności prawa do seksu w procesie przeciwdziałania skutkom wykluczenia seksualnego osób z niepełnosprawnościami. Praca składa się z pięciu rozdziałów. W pierwszym rozdziale autor definiuje kluczowe dla pracy pojęcia, takie jak „prawo do seksu” oraz „pomoc seksualna”. Analizę opiera na „kontrowersyjnym” rozumieniu prawa do seksu, autorstwa Johna Danahera. Sprowadza się ono do przekonania o istnieniu obowiązku po stronie państwa do zapewnienia osobom wykluczonym seksualnie dostępu do usług osób pracujących seksualnie. W rozdziale drugim, mającym charakter prawnoporównawczy, autor proponuje sześć teoretycznych modeli regulacji prawa do seksu, a następnie przechodzi do omówienia obecnie funkcjonujących europejskich regulacji prawnych dotyczących pomocy seksualnej. W rozdziale trzecim autor rekonstruuje główne stanowiska obecne w dyskusji analitycznej, które opowiadają się za prawem do seksu lub przeciwko niemu. Przywołane są poglądy takich filozofów jak: Jacob M. Appel, Ezio Di Nucci, Frej Klem Thomsen czy Alida Liberman. Następnie, w rozdziale czwartym, autor przedstawia zagrożenia wprowadzenia regulacji prawnych prawa do seksu, opierając się o teorię feministyczną oraz queerową. Wymienia między innymi potencjalne problemy wykorzystania i uprzedmiotowienia kobiecych ciał czy ujednolicenia praktyk seksualnych. Autor kończy swoją pracę przedstawieniem własnego stanowiska w omówionym sporze, opowiadając się za oddolnymi inicjatywami grup zrzeszających osoby, które chcą zaangażować się w proces inkluzji seksualnej osób z niepełnosprawnościami.

In 2018 people with disabilities and their caregivers protested inside the building and in front of the building of the Polish Parliament. One of the protesters’ demands was a monthly rehabilitation benefit of five hundred zlotys. The amount of payment, which implements the policy of direct payments and serves as a manifestation of recognizing people with disabilities as autonomous entities, raises a lot of controversy, especially when the issue of the freedom to expend the granted money is discussed in public debate. Assuming that a disabled person faces exclusion also in the sexual sphere, and that intimate experiences are beneficial to any individual's well-being, the author of the thesis poses the question: Could the granting of financial support contribute to the fulfillment of disabled people’s sexual needs? The purpose of this thesis is to examine the adequacy of the right to sex in the process of counteracting the effects of sexual exclusion of disabled people. The thesis is composed of five chapters. In the first chapter, the author defines the key terms, such as "right to sex" and "sexual assistance." He bases his analysis on John Danaher's 'controversial' understanding of the right to sex. It comes down to the belief that there is an obligation by the state to provide the sexually excluded people with access to the services of sex workers. In the second chapter, which is a legal-comparative analysis, the author proposes six theoretical models for regulating the right to sex, and then proceeds to the overview of the current European legal regulations on sex work. In the third chapter, the author reconstructs the main arguments for or against the right to sex that are present in the analytical discussion. Evoked are the views of such philosophers as Jacob M. Appel, Ezio Di Nucci, Frej Klem Thomsen and Alida Liberman. Then, in chapter four, the author presents the dangers of implementing legal regulation of the right to sex, based on feminist and queer theory. For instance, he mentions the potential problems of exploiting and objectifying women's bodies or standardizing sexual practices. The author concludes his work by presenting his own stance in the dispute, arguing in favor of grassroots initiatives led by the groups of people who want to engage in the process of sexual inclusion of disabled people.