Vision of Creating the World in Mesoamerican Mythologies

Praca opisuje system religijny Majów oraz Azteków skupiając się na sferze odnoszącej się do mitów o powstaniu świata. We wstępie zawarte są informacje o ogólnym rozwoju Mezoameryki oraz ogólny opis mitu i jego znaczenia w kulturze. Cześć poświęcona Majom składa się z trzech podrozdziałów, w pierszym z nich opisane są źródła wiedzy o religii Majó takie jak cztery kodeksy: Paryski, Madrycki, Drezdeński oraz Grolier. Jest również opis Księgi Popol Vuh Majów Quiche uważanej za jeden z najbardziej watościowych dokumentów, gdzie opisane są dzieje rodu dynastii Quiche oraz historie powstania. Wymieniona jest również Księga Chilam Balam. Drugi rozdział koncentruje się na przedstawieniu ogólnego systemu religijnego. Zawiera między innymi opis wyobrażenia świata Majów, który skłądał się z 13 poziomów niebios oraz 9 poziomów zaświatów, które były miejscem strachu i bólu. Religia była dla mieszkańców częścią ich codziennego życia i była ściśle powiązana z rytualnością, kalendarzem oraz astrologią. Bliżej opisane bóstwa to między innymi bóg stwórca Itzamna, Kibich Ajaw oraz obecy w mitologii Quetzalcoatl, który u Majów nosił imię Kukulcan bądź Gucumatz. Trzeci podrozdział opisuje historie związane w powstaniem. Z początkami świata oraz człowieka. Opisuje kilka wersji mitu o BohaterskichBliźniakach, którzy kładą kres podziemiu Xiabla. Następnie znajduje się również mit o powstaniu człowieka, o czterech próbach stworzenia idealnych ludzi, z których ta ostatnia była udana, gdyż ludzie powstali z idealnego pokarmu, kukurydzy, który następnie został im ofiarowany przez bogów jako strawa. Druga część pracy opisuje cywilizację Azteków. Analogicznie to części o Majach, pierwszy podrozdział zawiera informacje o źródłach wiedzy o religii Azteków. Należą do nich dokumenty kolonialne takie jak Kodeks Florentyński, Memoriales, Historia de los indios de Nueva Espana oraz szczegółowo opisany Dysk Słoneczny Piedra del Sol, zwany potocznie kalendarzem Azteków. Odnalezienie Dysku miało bardzo duże znacznie, gdyż dostarczył on wielu cennych informacji o historii ale przede wszystkich i wierzenia i jak te połączone były z astrologią. W samym środku dysku widnieje twarz najprawdopodobniej boga Tonatiuh. Drugi podrozdział przedstawia ogólny system religijny Azteków. To jak system ten ewaluował przygarniając coraz to nowe wierzenia podbijanych przez Azteków ludów. Wiele z bóstw było zaadoptowanych od wcześniejszych kultur np. Totlteków. Część ta opisujerównież poszczególne bóstwa takie jak wspomniany wcześniej Quetzalcoatl, który egzystował już przed obecnościa w religii Tolteków, Huitzilopochtli będący patronem Azteków, bóg deszczu Tlaloc oraz Mixcoatl. Ponadto opisana jest również wizja świata Azteków, w której także znajdują się poziomy zaświatów i poziomy niebios. Ostatni podrodział to mity kreacyjne gdzie opisane jest tworzenie i niszczenie kolejnych światów zwanych Słońcami, z których piąte, to obecne, nosi nazwę Nahui Ollin. Dzięki Quetzalcoatlowi powstał człowiek, a także dzięki niemu człowiekowi został podarowany pokarm, kukurydza. Zakończenie pracy jest krótkim podsumowaniem i porównaniem poszczególnych konceptów mitów Azteków i Majów.

The work describes two major civilizations of Aztecs and Mayas. The introduction includes general information about Mesoamerica and the main concept of myth and its meaning in culture. first part of the work concerns Mayas. The first subchapter describes the sources of knowledge about Maya religion, which are the four codices: Dresden, Paris, Madrid and Grolier,; albo a great work called Popol Vuh of the Quiche tribe describing the dynasty as well as myths of creation, whose authors remain anonymous Another major source is Chilam Balam which represents many religious conceept. Second subchapter explains Maya religion in general. Their vision of world having 13 heavens and 9 underwold layers, and between them there is a seiba tree connecting those two world. This part brings us closer to few certain gods so important for Maya people. Itzamna being the creator god, Quetzalcoatl who is known as Kukulcan or Gucumatz in the Yucanatn regionąnd Kinich Ajaw. Third part concentrate on creation myths. It desrcibed the Hero Twins who go to the underworld to retrieve the bodies of their father and uncle and thanks to their wit and courage they defeat the lords of the underworld. There is also myth explaining all the creations and destructions of the world beacuse of gods' search of perfection of the human race. Once they created the perfect man, made from maize, which was the perfect food they were satisfied and the universe did not have to be destroyed. Second part concerns Aztec people, and simirarly to the first part, here the first subchapter describes the sources of Aztec religion which are Florentine Codex, Memoriales and Piedra del Sol, called the Sun Stone, which gives lot of information about Aztec history and religious life. In the middle there is the face of sun god Tonatiuh. Second subchapter contains general information about the Aztec religion and their view of the world. The world was divided into 13 heavens and 9 underworld kingdoms with one god ruling over each layer. They also perceived world as having four courners with the center which they believed was their great city of Teniochtitlan. Of major importance were gods to the Aztect. God Tohatiuh, Huitzilopochtli being their patron god, and Quetzalcoatl, which was a deity existing long before the Aztecs came to the Valley of Mexico. third subchapter concentrates on creation myth describing how the world and man came into being. Like in Maya version, here the world was created and destroyed few times, and with it, the people as well. Each era was called a Sun. There is also myth describing the story of Quetzalcoatl as creator of men in the 5th Sun, who also brought to the people their perfect food, corn.Summary of the work is a brief description of similarities between Maya and Aztec religious concepts and mainly creation myths