Megastructures as an example of the visionary utopian architecture of the tomorrow's cities and durability of the idea in the XXI century

W pracy ukazany został proces ewolucji idei planowania miast, która doprowadziła w latach 60. XX wieku do powstania obiektów określanych mianem megastruktur. Głównej analizie poddano zjawiska urbanistyczne i architektoniczne, kulturalne i filozoficzne, społeczne i polityczne, zachodzące w Stanach Zjednoczonych i Europie Zachodniej oraz Japonii na przełomie modernizmu i postmodernizmu. Myślenie megastrukturalistyczne miało swój początek w renesansowych planach idealnych miast i nowożytnych utopiach. Jednak dopiero narodziny futurologii, jako dziedziny nauki, oraz rozwój techniki w początkach drugiej połowy ubiegłego wieku, doprowadziły do megastrukturalistycznego zrywu wśród architektów zwłaszcza po roku 1964. Zapoczątkowane przez Fumihiko Makiego i metabolistów japońskich, szybko zyskały zainteresowanie wśród architektów z Europy i USA, zwłaszcza grupy Archigram i Superstudio. Dodatkowo, w kontekście upadku utopijnych idei rodzącego się postmodernizmu, opisane zostały plany megastruktur spotykanych w architekturze przyszłości XXI wieku, których to idea uśpiona przez ostatnich kilka dekad minionego wieku, przetrwała do czasów nam współczesnych, w których ponownie zaistniała.

The thesis shows the process of idea development in city planning, which led architects to make projects of megastructures in the 1960s. Many aspects of city planning and architecture, culture and philosophy, and social and political life have been analyzed. Especially forms of city planning between International Style, Modern and Post-modern architecture in USA, Western Europe, and Japan. The idea of the megastructure began in renaissance plans of ideal cities and utopian philosophy of the late modern period. However, the futures studies and development of technology in the second half of the twentieth century brought megastructures to life in 1964. Developed by Fumihiko Maki and Japanese architectural movement Metabolism, megastructures spread fast among others architects in Europe and USA, especially between Archigram and Superstudio groups.According to the concept of "End of Utopia" in Post-modern architecture, the idea of megastructures did not disappear but remained to modern times as architecture of tomorrow.