Wierność, funkcjonalność i kultura na rozdrożu. Projekt tłumaczeniowy „Wielkiego Atlasu Ciot Polskich”

Celem niniejszej pracy jest, po pierwsze, sprawdzenie umiejętności początkującego tłumacza przy pracy nad dziełem literackim w formie komiksowej z bogatymi nawiązaniami kulturowymi, zatytułowanym „Wielki Atlas Ciot Polskich” przy wcześniej ustalonych warunkach, a po drugie, przetestowanie stopnia użyteczności metody tłumaczeniowej skonstruowanej przez samego tłumacza i opartej na połączeniu trzech podejść do tłumaczenia zaproponowanych przez strukturalistów, funkcjonalistów i badaczy tzw. Zwrotu Kulturowego. Rozdział pierwszy niniejszej pracy zawiera czysto teoretyczne rozważania na temat wspomnianych wcześniej trzech podejść do tłumaczenia, które uzupełnione są pytaniami odnoszącymi się do przekładalności kultury jako takiej, a także zwięzłym podrozdziałem dotyczącym istotności studiów nad subkulturą w kontekście studiów nad tłumaczeniem. Rozdział drugi skupia się na powieści, na podstawie której powstała adaptacja komiksowa, będąca przedmiotem niniejszej pracy, a także na jej autorze, Michale Witkowskim. Co więcej, bada on konwencję komiksu pod względem jego definicji, struktury i relacji tekst-obraz. Rozdział drugi zwieńczony jest przeglądem rozwoju sceny komiksowej zarówno na świecie jak i w Polsce. Rozdział trzeci niniejszej pracy zawiera opis metodologii zastosowanej w tłumaczeniu komiksu, samo tłumaczenie, a także rozległą analizę, która zakończona jest zbiorem przykładowych problemów tłumaczeniowych napotkanych przez tłumacza. Końcowe akapity zawierają ogólne wnioski i odpowiadają na pytania zawarte we wstępie do niniejszej pracy.

The aim of this thesis is, firstly, to verify a novice translator’s capability of working under pre-set conditions on a piece of culturally rich literature in the form a comic book titled "Wielki Atlas Ciot Polskich", and secondly, to test the degree of usefulness of a translation method devised by the translator himself and based upon the combination of three approaches to translation proposed by the structuralists, the functionalists and the scholarsfrom the Cultural Turn. The first chapter of this thesis contains purely theoretical considerations on the three aforementioned approaches to translation which are supplemented by questions pertaining to the translatability of culture as such and a brief section concerned with the salience of subcultural studies. The second chapter focuses on the novel that the comic book was adapted from and its author, Michał Witkowski. Furthermore, it explores the comics convention in terms of its definitions, structure and text-image interface. The second chapter is concluded with an overview of the development of the comics scene both worldwide and in Poland. The third chapter of this thesis contains the description of the methodology applied to the translation of the comics, the translation itselfand an extensive analysis which is concluded by a selection of exemplary instances of various problems encountered by the translator. The closing paragraphs contain the overall conclusions and answer the quandaries articulated in the Introduction to this thesis.