Simple view
Full metadata view
Authors
Statistics
Czarna lista inwazyjnych gatunków roślin w Polsce na podstawie mechanizmu hybrydyzacji
Blacklist of invasive plant species in Poland based on the hybridisation mechanism
czarna lista gatunków obcych, EICAT, gatunki inwazyjne, mieszańce roślin
blacklist of alien species, EICAT, invasive species, plant hybrids
W dobie globalizacji wzmożony przepływ osób i towarów sprzyja inwazjom biologicznym, których konsekwencją jest hybrydyzacja obcych gatunków z rodzimymi przedstawicielami flory. Hybrydyzacja stanowi podstawowy mechanizm szkodliwego oddziaływania na rodzime populacje, zmniejszając różnorodność biologiczną i promując inwazyjność obcych gatunków. Skuteczne zarządzanie i przeciwdziałanie skutkom inwazji biologicznych wymaga przeprowadzenia oceny skali wpływu inwazyjnych gatunków i wyznaczenia wśród nich priorytetowych, stanowiących największe zagrożenie dla rodzimych populacji. Celem niniejszej pracy było opracowanie czarnej listy inwazyjnych gatunków roślin w Polsce na podstawie mechanizmu hybrydyzacji z rodzimymi taksonami, przy użyciu klasyfikacji IUCN EICAT. Metodyka badań polegała na ocenie stopnia wpływu wywieranego przez inwazyjne gatunki obce zadomowione w Polsce, za kryterium obejmując krzyżowanie się z rodzimymi gatunkami i przyznanie odpowiedniej kategorii wpływu według standardu IUCN EICAT. W opracowaniu znalazło się 80 gatunków roślin, uznawanych na inwazyjne w Polsce, wśród których dostatecznie rozpoznanych na podstawie mechanizmu hybrydyzacji zostało 35 gatunków. Najliczniejszą kategorią wpływu był bardzo niski stopień oddziaływania (MC), którą przydzielono 32 taksonom. Kategorię średniego wpływu (MO) reprezentował jeden gatunek, a w kategorii niskiego wpływu (MN) znalazły się dwa gatunki. Pozostałe 45 gatunki uznano za niedostatecznie rozpoznane (DD), aby przypisać im dokładniejsze kategorie wpływu. Analiza uzyskanych wyników umożliwiła wskazanie najbardziej inwazyjnego gatunku w Polsce na podstawie mechanizmu hybrydyzacji, którym jest nawłoć kanadyjska Solidago canadensis. Skutki hybrydyzacji inwazyjnych gatunków obcych roślin z rodzimymi populacjami są niewystarczająco poznane w Polsce, dlatego istotne jest podejmowanie prób dalszej kategoryzacji wpływu z zakresu tego zjawiska. Systematyczne tworzenie czarnych list na podstawie klasyfikacji IUCN EICAT może umożliwić skuteczne rozpoznanie najbardziej inwazyjnych gatunków w oparciu o wywierane szkody w środowisku i podjęcie odpowiednich działań zaradczych.
Nowadays, increased socio-economic development promotes biological invasions, resulting in hybridisation of alien and native plant species. Hybridisation is the primary mechanism for damaging native populations, that cause reducing biodiversity and promotes the invasiveness of alien species. Effective management and countering the effects of biological invasions requires assessing the scale of the impact of invasive species and identifying species that pose the greatest threat to native populations. The aim of this study was to create a blacklist of invasive alien plant species in Poland, based on the mechanism of hybridisation with native taxa, using the IUCN EICAT classification. The methodology of the study was to assess the degree of impact exerted by invasive alien species established in Poland, using hybridisation with native species as a criterion and assigning an appropriate impact category according to the IUCN EICAT standard. The study included 80 plant species considered invasive in Poland, among which 35 species were sufficiently identified based on the hybridisation mechanism. The most numerous impact category was minimal concern (MC), which was assigned to 32 taxa. The moderate (MO) impact category was represented by one species and the minor (MN) impact category included two species. The remaining 45 species were considered as data deficient (DD) to be assigned more precise impact categories. The analysis of the obtained results made it possible to identify the most invasive species in Poland based on the hybridisation mechanism, which is Soligado canadensis. The effects of hybridisation of invasive alien plant species with native populations are insufficiently known in Poland, so it is important to attempt further studies about this topic. Systematic blacklisting using the IUCN EICAT classification can enable effective identification of the most invasive species and properly manage them.
dc.abstract.en | Nowadays, increased socio-economic development promotes biological invasions, resulting in hybridisation of alien and native plant species. Hybridisation is the primary mechanism for damaging native populations, that cause reducing biodiversity and promotes the invasiveness of alien species. Effective management and countering the effects of biological invasions requires assessing the scale of the impact of invasive species and identifying species that pose the greatest threat to native populations. The aim of this study was to create a blacklist of invasive alien plant species in Poland, based on the mechanism of hybridisation with native taxa, using the IUCN EICAT classification. The methodology of the study was to assess the degree of impact exerted by invasive alien species established in Poland, using hybridisation with native species as a criterion and assigning an appropriate impact category according to the IUCN EICAT standard. The study included 80 plant species considered invasive in Poland, among which 35 species were sufficiently identified based on the hybridisation mechanism. The most numerous impact category was minimal concern (MC), which was assigned to 32 taxa. The moderate (MO) impact category was represented by one species and the minor (MN) impact category included two species. The remaining 45 species were considered as data deficient (DD) to be assigned more precise impact categories. The analysis of the obtained results made it possible to identify the most invasive species in Poland based on the hybridisation mechanism, which is Soligado canadensis. The effects of hybridisation of invasive alien plant species with native populations are insufficiently known in Poland, so it is important to attempt further studies about this topic. Systematic blacklisting using the IUCN EICAT classification can enable effective identification of the most invasive species and properly manage them. | pl |
dc.abstract.pl | W dobie globalizacji wzmożony przepływ osób i towarów sprzyja inwazjom biologicznym, których konsekwencją jest hybrydyzacja obcych gatunków z rodzimymi przedstawicielami flory. Hybrydyzacja stanowi podstawowy mechanizm szkodliwego oddziaływania na rodzime populacje, zmniejszając różnorodność biologiczną i promując inwazyjność obcych gatunków. Skuteczne zarządzanie i przeciwdziałanie skutkom inwazji biologicznych wymaga przeprowadzenia oceny skali wpływu inwazyjnych gatunków i wyznaczenia wśród nich priorytetowych, stanowiących największe zagrożenie dla rodzimych populacji. Celem niniejszej pracy było opracowanie czarnej listy inwazyjnych gatunków roślin w Polsce na podstawie mechanizmu hybrydyzacji z rodzimymi taksonami, przy użyciu klasyfikacji IUCN EICAT. Metodyka badań polegała na ocenie stopnia wpływu wywieranego przez inwazyjne gatunki obce zadomowione w Polsce, za kryterium obejmując krzyżowanie się z rodzimymi gatunkami i przyznanie odpowiedniej kategorii wpływu według standardu IUCN EICAT. W opracowaniu znalazło się 80 gatunków roślin, uznawanych na inwazyjne w Polsce, wśród których dostatecznie rozpoznanych na podstawie mechanizmu hybrydyzacji zostało 35 gatunków. Najliczniejszą kategorią wpływu był bardzo niski stopień oddziaływania (MC), którą przydzielono 32 taksonom. Kategorię średniego wpływu (MO) reprezentował jeden gatunek, a w kategorii niskiego wpływu (MN) znalazły się dwa gatunki. Pozostałe 45 gatunki uznano za niedostatecznie rozpoznane (DD), aby przypisać im dokładniejsze kategorie wpływu. Analiza uzyskanych wyników umożliwiła wskazanie najbardziej inwazyjnego gatunku w Polsce na podstawie mechanizmu hybrydyzacji, którym jest nawłoć kanadyjska Solidago canadensis. Skutki hybrydyzacji inwazyjnych gatunków obcych roślin z rodzimymi populacjami są niewystarczająco poznane w Polsce, dlatego istotne jest podejmowanie prób dalszej kategoryzacji wpływu z zakresu tego zjawiska. Systematyczne tworzenie czarnych list na podstawie klasyfikacji IUCN EICAT może umożliwić skuteczne rozpoznanie najbardziej inwazyjnych gatunków w oparciu o wywierane szkody w środowisku i podjęcie odpowiednich działań zaradczych. | pl |
dc.affiliation | Wydział Biologii | pl |
dc.area | obszar nauk przyrodniczych | pl |
dc.contributor.advisor | Pliszko, Artur - 173226 | pl |
dc.contributor.author | Wróblewska, Natalia - USOS304391 | pl |
dc.contributor.departmentbycode | UJK/WBNOZ | pl |
dc.contributor.reviewer | Pliszko, Artur - 173226 | pl |
dc.contributor.reviewer | Nobis, Agnieszka - 130983 | pl |
dc.date.accessioned | 2024-09-11T09:02:08Z | |
dc.date.available | 2024-09-11T09:02:08Z | |
dc.date.submitted | 2024-09-09 | pl |
dc.fieldofstudy | biologia | pl |
dc.identifier.apd | diploma-171897-304391 | pl |
dc.identifier.uri | https://ruj.uj.edu.pl/handle/item/438498 | |
dc.language | pol | pl |
dc.subject.en | blacklist of alien species, EICAT, invasive species, plant hybrids | pl |
dc.subject.pl | czarna lista gatunków obcych, EICAT, gatunki inwazyjne, mieszańce roślin | pl |
dc.title | Czarna lista inwazyjnych gatunków roślin w Polsce na podstawie mechanizmu hybrydyzacji | pl |
dc.title.alternative | Blacklist of invasive plant species in Poland based on the hybridisation mechanism | pl |
dc.type | licenciate | pl |
dspace.entity.type | Publication |