"Utilitarianism of moral decisions in the context of chronopsychology"

Głównym celem niniejszej pracy jest zbadanie zależności pomiędzy porą dniai chronotypem osoby badanej a stopniem w jakim klasyczne dylematy moralne zostaną przez nią rozwiązane w sposób utylitarny. Na podstawie dotychczasowych badań ukuty został termin „morning morality effect” opisujący występowanie mniejszej skłonność do oszustwa rano niż później w ciągu dnia. Pod wpływem kolejnych badań sugerujących istotną rolę chronotypu, jako moderatora wspomnianego efektu zaczęto używać sformułowania „chronotype morality effect”. Interesującym zagadnieniem jest wpływ pory dnia i chronotypu na inny aspekt decyzji moralnych jakim jest utylitaryzm. Na temat zależności między porą dnia a utylitaryzmem znaleźć można tylko pracę Trémolière i Gosling, która powstaław wyniku ponownej analizy danych obserwacyjnych zebranych wcześniej w ich laboratorium. Wspomniana problematyka pozostawia więc szerokie pole do dalszych badań, które stanowią przedmiot poniższej pracy. W badaniu wykorzystano kwestionariusz chronotypu (KCh) oraz skalę mierzącą poziom empatii - Empathic Drive Short Scale (EED). Wykorzystane zostało również pytanie dotyczące hipotetycznej darowizny na cele charytatywne oraz zestaw pytań składający się z wybranych klasycznych dylematów poświęceniowych. Badanie zostało przeprowadzone na próbie 251 osób. Po przeprowadzeniu analizy statystycznej możemy zauważyć istnienie zależności pomiędzy chronotypema stopniem utylitaryzmu w rozwiązaniach zaprezentowanych dylematów moralnych. Zaobserwowany został także związek pomiędzy chronotypem a wysokością deklarowanej darowizny na cele charytatywne. Wykazano także istnienie ujemnej korelacji pomiędzy stopniem utylitaryzmu w rozwiązaniach dylematów poświęceniowych a empatią oraz deklarowanym stopniem religijności. Większość wyników stanowi potwierdzenie dotychczasowej wiedzy opisanej w literaturze. Potwierdzenie jednej z hipotez pozwoliło zaobserwować związek pomiędzy chronotypem a utylitaryzmem, który według wiedzy autora, nie jest na razie ujęty w literaturze przedmiotu. Ponieważ badania nad moralnościąw kontekście chronopsychologii zostały rozpoczęte stosunkowo niedawno, istnieje potrzeba dalszej eksploracji związanych z tą tematyką zależności.

The main aim of this study is to investigate the relationship between the time of day and the chronotype of the subject and the extent to which classical moral dilemmas are resolved by the subject in a utilitarian manner. Based on previous research, the term "morning morality effect" was coined to describe the occurrence of a lower propensity to cheat in the morning than later in the day. Further studies suggesting the important role of chronotype asa moderator of this effect led to the use of the term "chronotype morality effect". An interesting issue is the influence of time of day and chronotype on another aspect of moral decisions, namely utilitarianism. On the relationship between time of day and utilitarianism, one can only find the work of Trémolière and Gosling, which resulted from a re-analysis of observational data collected earlier in their laboratory. The aforementioned issue thus leavesa wide field for further research, which is the subject of the following paper. The study useda chronotype questionnaire (KCh) and a scale measuring level of empathy - the Empathic Drive Short Scale (EED). A question about a hypothetical charitable donation and a set of questions consisting of selected classic post-sacrifice dilemmas were also used. The survey was conducted on a sample of 251 people. After performing a statistical analysis, the existence of a relationship between chronotype and the degree of utilitarianism in the solutions of the presented moral dilemmas was observed. The relationship between chronotype and the amount of declared charitable donations was also observed. A negative correlation was also found between the degree of utilitarianism in the solutions of the sacrifice dilemmas and empathy and the declared degree of religiosity. Most of the results confirm previous knowledge reported in the literature. Confirmation of one of the hypotheses made it possible to observe a relationship between chronotype and utilitarianism, which, to the author's knowledge, has not yet been reported in literature. Since research on morality in the context of chronopsychology has been started relatively recently, there is a need for further exploration of the topic.