Tożsamość Marcela Reich-Ranickiego - próba analizy

The identity of Marcel Reich-Ranicki - an attempt at an analysis

Tożsamość Marcela Reich-Ranickiego jest tematem rozważań zawartych w powyższej pracy magisterskiej, która składa się z pięciu rozdziałów. Ogólnym celem badawczym pracy jest poszukiwanie śladów tożsamości znanego krytyka literackiego poprzez krytyczne spojrzenie na jego życiorys obfitujący w dramatyczne zdarzenia, jak choćby pobyt i ucieczka z getta warszawskiego czy też czas spędzony w piwnicy polskiej rodziny podczas ukrywania się przed Niemcami po udanej ucieczce z getta. Rekonstrukcja życiorysu Reicha-Ranickiego bazuje na krytycznym spojrzeniu na jego autobiografię pt. „Moje życie” oraz inne źródła, takie jakie: wywiady telewizyjne i prasowe przeprowadzone zarówno z Reichem-Ranickim, jak i z osobami z jego najbliższego otoczenia oraz liczne publikacje dotyczące Reicha-Ranickiego, nazywanego w Niemczech papieżem krytyki literackiej.Przedmiotem rozważań w pierwszym rozdziale jest skomplikowana tożsamość narodowa Reicha-Ranickiego, który urodził się w żydowskiej rodzinie mieszkającej w Polsce, lecz będącej również związanej z Niemcami. Mimo że Reich-Ranicki żył niejako „pomiędzy” kulturami: polską, żydowską i niemiecką, to nie czuł się tożsamy z żadną z nich. Z tym wiąże się poczucie braku „swojego miejsca na ziemi” oraz uznania literatury za ojczyznę, co zostało przedstawione w drugim rozdziale. W trzecim rozdziale można znaleźć informacje o życiu zawodowym Reicha-Ranickiego i specyfice krytyki literackiej. Następnie opisano przyjacielskie, ale też w niektórych przypadkach wrogie relacje Reicha-Ranickiego z pisarzami. Ostatni rozdział jest poświęcony przyczynom masowej popularności Reicha-Ranickiego , co w dużym stopniu powiązane jest z prowadzonym przez niego programem telewizyjnym pt. „Kwartet Literacki”.Analiza dokonana w powyższej pracy magisterskiej pozwala na stworzenie zarysu tożsamości Marcela Reicha-Ranickiego na podstawie jego życiorysu i wypowiedzi dotyczących tego tematu oraz umożliwia skonfrontowanie ich z opinią innych obserwatorów. Wnioskiem płynącym z powyższych rozważań jest stwierdzenie dotyczące sprzeczności poszczególnych elementów tożsamości Reicha-Ranickiego, co może wskazywać na celowe wykreowanie obrazu własnej osoby poprzez ignorowanie niektórych faktów i skupienie się na po-szczególnych, pasujących do wizerunku krytyka aspektów.

The topic of this master's thesis is the identity of Marcel Reich-Ranicki who was not only a literary critic, but also a Holocaust survivor and a spy. The thesis deals with the different aspects of his life in order to find out his identity. The study is based on the anlysis of the autobiography of Marcel Reich-Ranicki as well as on the various books, interviews and articles about him and by him.The results did not support the expectations that Reich-Ranicki felt attached to the Jewish culture, the Polish culture or the German culture. He emphasised that the literature is a kind of his homeland. It can be concluded that an official lack of attachment to any of the culture can be a part of the image of an independent literary critic that Reich-Ranicki wanted to create. However, more attention needs to be given to this topic as the identity is connected to feelings and one cannot call anybody's feelings into question. One has to read between the lines while analysing the identity of the literary critic in order to distinguish between the image and the identity of Marcel Reich-Ranicki.

Die Identität von Marcel Reich-Ranicki, dessen Lebenslauf sowohl mit der jüdischen, als auch mit der polnischen und der deutschen Kultur verbunden war, wurde zum Gegenstand der in der vorliegenden Magisterarbeit angestellten Überlegungen. Die vorliegende Magisterarbeit besteht aus fünf Kapiteln. Im ersten Teil der Arbeit werden die jüdischen, die polnischen und die deutschen Spuren der Identität von Reich-Ranicki vorgestellt. Dann folgt die Beschreibung der These, dass der Literaturkritiker die Literatur als Zuflucht und auch als seine Heimat betrachtete. Im dritten Teil wird die berufliche Tätigkeit von Reich-Ranicki besprochen. Weiterhin sollen seine Beziehungen zu den anderen Personen aus dem Literaturbetrieb untersucht werden. Abschließend wird die Popularität von Marcel Reich-Ranicki unter Einbeziehung von der Literatursendung „Das Literarische Quartett“ analysiert.In dieser Arbeit kann keine eindeutige Antwort aus die Frage der Identität von Marcel Reich-Ranicki gegeben werden, da es eine ganz individuelle Frage, die von jeder Person selbst bearbeitet wird, ist. Deswegen soll man sich bei der Untersuchung der Identität vor allem auf die Aussagen von Reich-Ranicki stützten. Es wurde deutlich gezeigt, dass der Kritiker sein Bild in der Öffentlichkeit im Griff haben wollte und Manches nur für sich behielt.