Liability for damages caused by the operation of an autonomous vehicle

W dobie czwartej rewolucji przemysłowej samochody autonomiczne nie są już fikcją a wizją niedalekiej przyszłości. Problem związany z SI nie leży w niedostatku danych czy problemach natury technologicznej a w braku regulacji prawnych zezwalających na wprowadzenie i użytkowanie pojazdów na drogach publicznych. Praca będzie ma charakter głównie cywilistyczny, stanowi próbę odpowiedzi na pytanie jak kształtuje się odpowiedzialność za szkodę spowodowaną działaniem samochodu autonomicznego. Jako dopełnienie cywilistycznych rozważań, autor porusza problematykę odpowiedzialności za działanie pojazdu autonomicznego na gruncie prawa administracyjnego i karnego. Tezą opracowania jest stwierdzenie, iż osoba poszkodowana powinna mieć w każdym przypadku możliwość dochodzenia, a co za tym idzie zaspokojenia swoich roszczeń odszkodowawczych. Autor głównie poszukuje odpowiedzi na pytanie o podmiot odpowiedzialny za szkodę oraz o jego właściwą podstawę odpowiedzialności. Podejmuje także próbę zdefiniowania sztucznej inteligencji mając na uwadze także kwestie etyczne tego zagadnienia. Autor podejmuje analizę zagadnień odpowiedzialności deliktowej za szkodę spowodowaną przez pojazd autonomiczny, w ślad za doktryną autor wyodrębnia odpowiedzialność na zasadzie winy i odpowiedzialność obiektywną i tenże sposób prowadzi swoje rozważania. Z kolei odpowiedzialność obiektywna zostaje podzielona na odpowiedzialność na zasadzie: bezprawności, słuszności, ryzyka, odpowiedzialność absolutną. W swoim opracowaniu autor porusza każdą z ww. zasad odpowiedzialności deliktowej, rozważając możliwość jej zastosowania do zagadnienia szkody wyrządzonej przez pojazd autonomiczny. Jeden z rozdziałów został poświęcony zagadnieniu ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej. Głównym aktem, na którym autor oparł swoją analizę jest „Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 20 października 2020 r. z zaleceniami dla Komisji w sprawie systemu odpowiedzialności cywilnej za sztuczną inteligencję”. Na marginesie przedstawiono także postacie odpowiedzialności na podstawie innych reżimów pranych niż deliktowy tj. odpowiedzialność na podstawie przepisów karnych i przepisów administracyjnych. Celem autora pracy jest zobrazowanie problemu, który przejawia się w braku wystarczająco szybkiej reakcji przez prawodawstwo zarówno polskie jak i europejskie w stosunku do szybko zmieniającej się rzeczywistości technologicznej, a także próba odpowiedzenia na pojawiające się pytania. Z uwagi na brak obowiązujących przepisów w tym zakresie praca w głównej mierze wyciąga wnioski na przyszłość.

In the age of the fourth industrial revolution, autonomous cars are no longer fiction but a vision of the near future. The problem with AI lies not in the lack of data or technological problems, but in the lack of legal regulations allowing the introduction and use of vehicles on public roads. The paper will be mainly civilian in nature, and will attempt to answer the question of how liability for damage caused by the operation of an autonomous car is shaped. As a complement to civil considerations, the author raises the issue of liability for the operation of an autonomous vehicle on the basis of administrative and criminal law. The thesis of the study is the statement that the injured person should in any case be able to pursue, and thus satisfy its claims for damages. The author mainly seeks an answer to the question about the entity responsible for the damage and its proper basis for liability. He also attempts to define artificial intelligence taking into account ethical issues of this issue. The author analyzes the issue of tort liability for damage caused by an autonomous vehicle, following the doctrine, the author distinguishes liability on the basis of fault and objective liability and thus conducts his considerations. In turn, objective liability is divided into liability on the basis of: unlawfulness, equity, risk, absolute liability. In his study, the author addresses each of the above-mentioned principles of tort liability, considering its applicability to the issue of damage caused by an autonomous vehicle. One chapter is devoted to the issue of liability insurance. The main act on which the author based his analysis is the "Resolution of the European Parliament of 20 October 2020 with recommendations to the Commission on the civil liability regime for artificial intelligence". In the margin, the forms of liability on the basis of other legal regimes than tort, i.e. liability on the basis of criminal laws and administrative regulations, are also presented. The author's aim is to illustrate the problem, which manifests itself in the lack of sufficiently rapid reaction by both Polish and European legislation in relation to the rapidly changing technological reality, and also to attempt to answer the questions that arise. Due to the lack of binding regulations in this field, the work mainly draws conclusions for the future.