DSM-5 and ICD-11 classifications against categorical vs dimensional approaches to the personality disorders

Praca podejmuje problematykę diagnostyki zaburzeń osobowości na tle sporu o dymensjonalne i kategorialne podejście, omawiając ich wzajemne ograniczenia oraz zalety w kontekście ich zastosowania w najnowszych wersjach klasyfikacji zaburzeń osobowości ICD-11 oraz DSM-5.Wobec krytyki dotychczasowych wersji klasyfikacji oraz konieczności dostosowania ich do aktualnego stanu badań empirycznych, najnowsze edycje podjęły próbę odpowiedzi na problemy, jakie stawiało przed nimi znajdujące w nich szerokie zastosowanie podejście kategorialne. Kategorialna konceptualizacja nie była w stanie objąć całego spektrum zaburzeń, prowadząc do nierzetelności diagnostycznej, objawiającej się między innymi w wysokim współczynniku współwystępowania zaburzeń, czy nadmiernym zastosowaniem nieinformatywnej diagnozy zaburzenia osobowości bliżej nieokreślonej (PDNOS). Podejście dymensjonalne zaoferowało większe wyczulenie na nietypowe przypadki graniczne oraz dokładniejszy opis obrazu klinicznego, co wpłynęło na przebieg podjętych w klasyfikacjach zmian, stawiając jednak wyzwanie dotyczące wygody klinicznej przy jego zastosowaniu. Przywołane klasyfikacje DSM-5 oraz ICD-11 zaproponowały odmienne rozwiązania, aby usprawnić proces diagnozy i dopasować jej zgodność z rzeczywistym obrazem klinicznym, co stanowi podstawę do doboru odpowiedniej terapii, a w konsekwencji wpływa również na jej skuteczność, dlatego w pracy zostanie również podjęta kwestia ich rzetelności oraz wiarygodności.

The paper presents two competing approaches to personality disorders, highlighting both their strengths and mutual limitations in context of their usage in the newest editions of mental disorders classifications (ICD-11 and DSM-5). Due to criticism and necessity to adjust diagnosis to current empirical findings, the latest versions of classifications aimed to find the solution to previous issues, related to the limitations of categorical approach. Categorical conceptualization wasn’t able to contain the whole spectrum of disorders, which resulted in inaccuracy of diagnosis, manifested in high comorbidity of disorders and overuse of uninformative Personality Disorder Not Otherwise Specified (PDNOS) diagnosis. Dimensional approach offered greater sensitivity and more reliable description of untypical border cases, which impacted the crucial changes made in classifications, but at the same time it was challenging for the convenience of diagnosis. ICD-11 and DSM-5 proposed different solutions to improve the diagnosis process and adjust its compatibility with the clinical picture of each patient, which is the basis of choosing suitable therapy and ensuring its effectiveness, that is why reliability and credibility as the main objective of classifications will also be discussed.