Constitutional Council and the a posteriori constitutional review of the laws in France

Celem niniejszej pracy magisterskiej jest, po pierwsze, charakterystyka Rady Konstytucyjnej jako najwyższej instytucji sądownictwa konstytucyjnego we Francji, a po drugie, opis i analiza nowej instytucji we francuskim porządku prawnym, jaką jest priorytetowe pytanie o zgodność z Konstytucją (question prioritaire de constitutionnalité). Przygotowując tę pracę dokonałam analizy: literatury naukowo-prawnej, traktującej o instytucji Rady Konstytucyjnej a także poruszającej tematykę następczej kontroli konstytucyjności prawa we Francji; przepisów konstytucji Republiki Francuskiej z 4 października 1958 roku, zawierających najważniejsze i podstawowe rozwiązania dotyczące Rady Konstytucyjnej oraz priorytetowego pytania o zgodność z Konstytucją; przepisów ustawowych dotyczących sądownictwa konstytucyjnego oraz praktyki orzeczniczej Rady Stanu i Sądu Kasacyjnego, a także samej Rady Konstytucyjnej.Praca magisterska składa się z czterech rozdziałów. Punkt wyjścia stanowią zawarte w rozdziale I zagadnienia dotyczące tradycji francuskiego sądownictwa konstytucyjnego i odwiecznej niechęci Francuzów do kontrolowania prawa a posteriori. W rozdziale tym, w sposób przeglądowy, zostało zaprezentowane narodzenie się idei kontroli konstytucyjności prawa we Francji i jej geneza.Przedstawione zostały również okoliczności wykrystalizowania się instytucji Rady Konstytucyjnej. Następnie wyczerpująco zaprezentowana została ewolucja tej instytucji, od jej skromnych początków sięgających drugiej połowy XX w. aż do współczesności, w której to Rada Konstytucyjna zajmuje doniosłe miejsce we francuskim systemie organów państwowych. Kolejny, drugi rozdział został poświęcony instytucji Rady Konstytucyjnej w takiej formie w jakiej funkcjonuje ona obecnie. Po pierwsze dokonano opisu składu Rady Konstytucyjnej, trybu nominacji członków i ich pozycji ustrojowej. W dalszym ciągu zaprezentowana została forma organizacji i funkcjonowania omawianej instytucji. Na zakończenie rozdziału przedstawione zostały kompetencje Rady Konstytucyjnej. Przedstawiona w rozdziale II charakterystyka instytucji Rady Konstytucyjnej umożliwiła przejście w rozdziale III do szczegółowej analizy modelu następczej kontroli konstytucyjności prawa realizowanego przez Radę Konstytucyjną.Rozważania w rozdziale trzecim zaczynają się od opisu genezy wprowadzenia instytucji QPC do francuskiego porządku prawnego wraz z reformą konstytucyjną z 2008 roku, oraz przedstawienia podstawowych założeń francuskiego ujęcia kontroli konstytucyjności prawa a posteriori. Następnie przedstawiono kolejno: katalog podmiotów uprawnionych do wniesienia QPC, katalog typów sądów przed którymi istnieje możliwość wniesienia QPC, dokonano analizy przedmiotu priorytetowego pytania o konstytucyjność oraz scharakteryzowano wzorzec kontroli w ramach postępowania w ramach QPC. Ostatni, czwarty rozdział pracy poświęcony jest deskrypcji mechanizmu działania postępowania następczej kontroli konstytucyjności prawa w jego dwóch fazach: fazie pierwszej, która toczy się przed sądem, przed którym wniesiono QPC, a następnie przed jedną z najwyższych instancji sądownictwa – Radą Stanu lub Sądem Kasacyjnym; oraz fazie drugiej, mającej miejsce przed Radą Konstytucyjną.Na koniec przedstawione zostały możliwe rozstrzygnięcia procedury priorytetowego pytania o konstytucyjności i ich skutki.

The aim of this thesis is, firstly, description of the Constitutional Council as the highest judicial institution of France. Secondly, a description and analysis of the new institution in the French legal system: the question of unconstitutionality of laws (question prioritaire de constitutionnalité - QPC).The thesis consists of four chapters. The first chapter describes the history and evolution of The Constitutional Council. The second chapter is devoted to a description of the institution of the Constitutional Council in the form in which it functions today. Chapters 3 and 4 of this thesis portray the detailed analysis of the a posteriori model of constitutional review carried out by the Constitutional Council.