Neophytes of Małopolska Voivodeship

Kenofity to grupa antropofitów, które przybyły na obszar znajdujący się poza ich naturalnym zasięgiem po roku 1500 n.e. Niektóre gatunki kenofitów rozprzestrzeniają się w bardzo szybkim tempie i mogą stanowić bardzo poważny problem zarówno dla rodzimej szaty roślinnej jak też dla gospodarki człowieka. Gatunki takie określamy jako inwazyjne. Na terenie województwa małopolskiego występuje wiele rzadkich i zagrożonych gatunków roślin oraz cennych zbiorowisk roślinnych. Znaczną powierzchnię zajmują tu obszary chronione. Jednocześnie wiele rejonów tego województwa poddane jest silnej antropopresji, która niewątpliwie sprzyja rozprzestrzenianiu się kenofitów. Celem niniejszej pracy było określenie bogactwa gatunkowego kenofitów, analiza przestrzennego rozmieszczenia tej grupy roślin na terenie województwa małopolskiego oraz określenie czynników, które na tym obszarze szczególnie sprzyjają rozprzestrzenianiu się kenofitów. W wyniku analiz, które przeprowadzono wykorzystując dane zawarte w bazie ATPOL, ustalono, że na terenie województwa małopolskiego występuje 257 gatunków kenofitów, tj. 69% wszystkich kenofitów zanotowanych dotychczas na ternie naszego kraju. Około 65% kenofitów występujących w województwie małopolskim to gatunki pochodzenia euroazjatyckiego. Wśród kenofitów stwierdzonych w województwie małopolskim aż 43% stanowią epekofity. Natomiast 25% występujących tu kenofitów posiada status gatunków inwazyjnych. Najwięcej stanowisk kenofitów znajduje się w rejonie dużych miast oraz tam gdzie występuje duże zagęszczenie dróg i kolei. W związku z tym, wyraźna koncentracja kenofitów cechuje miasta takie jak: Kraków, Tarnów i Nowy Sącz oraz część województwa małopolskiego zlokalizowaną przy granicy z województwem śląskim. Większa liczba gatunków kenofitów występuje na północy województwa małopolskiego. Część północna województwa cechuje się silniejszą antropopresją i łagodniejszym klimatem niż część południowa. Rozprzestrzenianiu się kenofitów w województwie małopolskim sprzyjają stała rozbudowa infrastruktury drogowej oraz urbanizacja.

Neophytes are a group of anthropophytes which arrived in the area located beyond their original geographic range limit after the year 1500. Some neophytes are spreading very quickly and can cause serious problem for native plant cover and human economy. We call them an invasive species. There are many rare and endangered of plant species and communities in the area of Małopolska Voivodeship. This Voivodeship has got lot of law protected areas. Simultaneously, many parts of the Voivodeship are influenced by strong anthropopressure which promote spreading of neophytes. The aims of this study were to examine diversity of neophytes, analyse their distribution patterns in the area of Voivodeship and indicate factors which favour neophyte occurring. We analysed information obtained from ATPOL database. There are 257 species of neophytes in the Małopolska Voivodeship. It is 69% of all neophyte species which occur in Poland. Neophytes from Eurasia are 65% of all neophytes in the Voivodeship. Epecophytes are 43% of all neophytes in the studied area. Invasive are 25% of all neophytes in the Małopolska Voivodeship. The neophyte localities are concentrated within big cities and along roads and railways. A large concentration of neophytes occur mainly in Kraków, Tarnów and Nowy Sącz as well as along the border between Małopolska Voivodeship and Silesian Voivodeship. Many of neophyte species occur in a northern part of the Małopolska Voivodeship. The northern part of the Małopolska Voivodeship is characterised by stronger anthropopressure and warmer climate than the southern part. The spreading of neophytes in the Małopolska Voivodeship is promoted by development of road infrastructure and urbanisation.