The limits of legality of medical experiment on the human embryo

W dzisiejszych czasach przeprowadzanie eksperymentów jest konieczne, nie tylko dla poprawy i zachowania zdrowia ale również, dla ogólnego rozwoju wiedzy. Doświadczenia jednakże mogą okazać się niebezpieczne dla uczestników, dlatego też muszą być przeprowadzane z zachowaniem wielu warunków oraz odpowiadać aktualnemu stanowi wiedzy. Ponadto winny być zachowane podczas przeprowadzania eksperymentu pewne reguły ostrożności zmniejszające szansę urzeczywistniania negatywnych skutków podejmowania działania.W niniejszej pracy zwrócono uwagę, że w najnowszym orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej termin zarodek rozumiany jest w sposób szerszy tj. nie tylko jako powstała w wyniku zapłodnienia komórką, która zaczęła się dzielić, ale również odnosi się do każdej niezapłodnionej ludzkiej komórki jajowej, w którą wszczepiono jądro komórkowe pochodzące z dojrzałej komórki ludzkiej, jak i która została pobudzona do podziału i dalszego rozwoju w drodze partenogenezy. Innymi słowy definicja embrionu ludzkiego dla jego skuteczniejszej ochrony jest pojmowana znacznie szerzej niż tradycyjnie, albowiem nie tylko zapłodnienie może prowadzić do powstania człowieka. Nie mniej w zakresie ochrony prawno-karnej embrionu ludzkiego zauważono, że polskie prawo w stosunku do istoty ludzkiej używa dwóch pojęć człowiek i dziecko poczęte bez określenia ustawowo wyraźnej relacji pomiędzy pojęciami. Z uwagi na co ewentualnych konsekwencji karnych przekroczenia zasad legalności eksperymentów medycznych należy upatrywać w przepisach mających za przedmiot ochrony nie tyle człowieka, co życie i zdrowie dziecka poczętego.Zagadnienie eksperymentu ze względu na praktyczną doniosłość i specyfikę jest kompleksowo unormowane w polskim prawie. Jednak można zauważyć istotne mankamenty w postaci naruszenia konstytucyjnych gwarancji dopuszczalności eksperymentu medycznego. Regulacje u.m. w pewnych przypadkach naruszają godność i wolność człowieka stawiając go wyłącznie w roli podmiotu eksperymentu. Dlatego lekarz i pielęgniarka przeprowadzający eksperyment muszą kierować się Zasadami Etyki Lekarskiej i Pielęgniarskiej oraz sumiennie czuwać nad jego przebiegiem.Zabieg Lekarski w swojej istocie realizuje znamiona czynu zabronionego, np. naruszenia czynności narządu ciała lub spowodowanie ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, ale z uwagi na cel leczniczy jest on dopuszczalny, a nawet konieczny. Nie znaczy to, że eksperymentatorzy mają swobodę w prowadzeniu badań. Droga od projektu eksperymentu do jego realizacji jest bardzo długa. Muszą zachować wiele przesłanek materialnych i formalnych.

Today, experimentation is necessary not only for improvement and maintenance of health, but also for a general knowledge development. But as experiments can become dangerous for participants, they have to be conducted under many conditions and correspond to current knowledge status. Furthermore, there have to be highest precautions, to minimize chances for negative effects of actions.This paper highlights fact of the latest decision of the European Union Court of Justice appellation “embryo” is understood more widely, i.e. not only as a inseminated cell, which started dividing, but also as non-inseminated human egg-cell, that has been implanted with nucleus from mature human cell, stimulated for further dividing and development in parthenogenesis process. In other words, human embryo definition, for more efficient protection is understood much widely than in traditional way, as not only insemination can cause human birth. Still, in polish legal regulations, there is no precise demarcation between notions: human and unborn child. This means, that probable consequences of breaching the law in medical experiments should be sought not in regulations concerning human, but life and health of unborn child.Experiment issue, due to practical importance and specificity, is standardized very complex in polish law. Nonetheless, there can still be observed essential faults in breaching constitutional guarantees of permissibility medical experiments. Regulations of medical act in some situations can violate the dignity and freedom of human, making him only a subject of experiment. That is why doctor, as well as nurse conducting experiment must stick to principles of medical ethics and nursing and faithfully watch the whole process.Medical treatment might look as prohibited action, for example an impairment of organ or causing health damage, but for medical goal can be admissible or even necessary. It doesn’t mean that scientists can do whatever they want in the name of experiment. Way from experiment project to completed process is very long, as there have to be many material and formal conditions to be fulfilled.