Artykuł stanowi asumpt do badań nad złożoną kwestią mistycyzmu ludzi świeckich we wczesnonowożytnej literaturze ascetycznej. Pomimo średniowiecznego elitaryzmu w głoszeniu "drogi doskonałości chrześcijańskiej", tradycyjnie kojarzonej ze stanem zakonnym, już wczesny renesans, a następnie czasy potrydenckie zaproponowały tak osobom żyjącym w małżeństwie, jak i całym rodzinom swego rodzaju duchowość monastyczną. Egzemplifikacji owej tendencji do uwzględniania możliwości uświęcenia i mistycznego oglądu rzeczywistości w ramach świeckiej codzienności dostarczają dzieła Erazma z Rotterdamu, św. Franciszka Salezego oraz Maríi z Ágredy (casus Świętej Rodziny). Istotny dla całego toku rozumowania jest krótki rys historyczny, który w oparciu o koncepcję długiego trwania idei wskazuje na patrystyczne i średniowieczne źródła wczesnonowożytnego ujęcia mistyki chrześcijan "żyjących w świecie".

This paper is a proposal for future research on the complex issue of the mysticism of secular people in the context of early-modern religious culture. Despite the medieval exclusivity evident in the proclamation of "the way of Christian perfection", usually associated with monasticism, the early Renaissance and then post-Trent religious movement proposed a married person and family sui generis monastic spirituality. Works of Erasmus, St. Francis de Sales and María de Ágreda (casus of Holy Family) are examples of the trend to include the possibility of sanctification and especially the mystical view of reality into everyday secular life. It is very important for the reasoning to sketch a short historical view, which indicates at the patristic and medieval sources of Christian mysticism that "lives in the world", based on the concept of the long duration of ideas.