History of rock climbing in Cracow area in the years 1948-1992

The subject of this master work is history of rock climbing in Cracow area in the years 1948-1992. The object of research is the exploration of the Rocks near Cracow understood as the emergence of new climbing roads and also acquisition of new space for the practice of rock climbing at the Cracow area at years 1948-1992. The subject of the research is also environment Cracow climbers who have made the conquest of the rocks. By Cracow climbers is understood not only climbers from Cracow but as well other climbers climbing in Cracow area. Work also moves the topic of motivation, ideology and ethics of climbing in different periods. By Rocks in Cracow area author means valley: Bolechowicka, Będkowska, Kobylańska, Szklarki, Prądnika, Kluczwody, Sanki, Zimny Dół, Brzoskwinki, Aleksandrowicka. Rocks near Cracow include also Ostańce Jerzmanowickie (Fiale, Psi Klatkę, Wzgórze 502), wzgórza w Tyńcu i Piekarach oraz skałki w starych kamieniołomach Zakrzówek i Krzemionki Podgórskie. The work consists of three chapters. The first concerns the basic issues in the field of rock climbing. The second chapter deals with the generation of “Stuntmen”. The third chapter refers to the climbers “New Wave” are co-creators of sport climbing in Poland.

Tematem pracy jest Historia wspinaczkowej eksploracji Skałek Podkrakowskich w latach 1948-1992. Obiektem badań jest eksploracja Skałek Podkrakowskich rozumiana jako powstawanie nowych dróg wspinaczkowych oraz pozyskiwanie nowych przestrzeni pod uprawianie wspinaczki skałkowej pod Krakowem w okresie 1948-1992. Tematem badań jest również środowisko wspinaczy krakowskich, którzy dokonywali podboju skał. Do środowiska krakowskiego należeli wspinacze pochodzący z Krakowa jak również alpiniści prowadzący swoją działalność wspinaczkową pod Krakowem i identyfikujący się z tym środowiskiem. Generacjami, których dotyczy praca są wspinacze lat 50’ i 60’ XX wieku, „Kaskaderzy” oraz „Nowa Fala”. Praca porusza również temat motywacji, ideologii oraz etyki wspinaczkowej w poszczególnych okresach. Funkcjonowanie Skałek Podkrakowskich w świadomości wspinaczy i ich rola dla rozwoju wspinaczki sportowej również znajduje się w obrębie pracy. W poszczególnych rozdziałach autor analizuje czynniki jakie wpływały na podnoszenie poziomu trudności pokonywanych dróg w skałach. Ostatnim elementem badanym w pracy jest otoczka kulturowa środowiska wspinaczy. Opisane zostały zwyczaje, język i stroje odmienne dla poszczególnych generacji. Ramy czasowe pracy obejmują lata 1948 – 1992. W 1948 roku Koło Krakowskiego Klubu Wysokogórskiego zorganizowano pierwszy „masowy” kurs wspinaczki skałkowej. Jest to również data ostatniego numeru pisma „Pokutnik” wydawanego przez przedwojennych wspinaczy krakowskich „Pokutników”. Rok 1992 to schyłek na arenie wspinaczkowej pokolenia „Nowej Fali”. W tym roku na łamach magazynu „Góry” ukazał się artykuł lidera pokolenia wspinaczy lat 80’ Piotra Korczaka pt. „Epitafium Nowej Fali”, symbolicznie kończący czy dominację tej grupy pod Krakowem. Obszarem badań są Skałki Podkrakowskie stanowiące część południowej Jury Krakowsko-Częstochowskiej. Do Skałek Podkrakowskich zaliczamy następujące dolinki: Bolechowicka, Będkowska, Kobylańska, Szklarki, Prądnika, Kluczwody, Sanki, Zimny Dół, Brzoskwinki, Aleksandrowicka. Do Skałek Podkrakowskich zaliczamy również Ostańce Jerzmanowickie (Fiale, Psi Klatkę, Wzgórze 502), wzgórza w Tyńcu i Piekarach oraz skałki w starych kamieniołomach Zakrzówek i Krzemionki Podgórskie. Praca składa się z trzech rozdziałów. Pierwszy dotyczy podstawowych zagadnień z dziedziny wspinaczki skałkowej oraz początków wspinaczki pod Krakowem. W rozdziale tym zostały omówione pokolenia wspinaczy działających do 1948 roku oraz w latach 1948-1967. Drugi rozdział dotyczy pokolenia „Kaskaderów” dominujących w latach 1967-1982. Trzeci odnosi się do wspinaczy „Nowej Fali” będących współtwórcami wspinaczki sportowej w Polsce.