Aristotle's theory on the origin of human soul : with an appendix open Letter to Professor Doctor Eduard Zeller on the occasion of his work about Aristotle's theory on the eternity of the spirit

Sonia Kamińska: tłum. z j. niem., wstęp i oprac.

Niniejsza książka oraz dodany do niej przez Tłumaczkę list Franza Brentana do Eduarda Zellera stanowią próbę udowodnienia tezy, że Arystoteles był kreacjonistą, zwłaszcza w odniesieniu do tzw. duszy rozumnej. Na mocy tej tezy Arystoteles miał uważać, że to osobowy Bóg tworzy i umieszcza duszę w człowieku. Swego adwersarza, Eduarda Zellera, Brentano "oskarża" o pre-egzystencję, a więc pogląd, zgodnie z którym dusza rozumna istnieje przed naszymi narodzinami i jest niestworzona. Współcześnie odchodzi się od obu tych poglądów, skłaniając się raczej ku temu, że nous poietikos jest pewną sferą noetyczną, w której poszczególne umysły mają udział, co jest w pewnym sensie nawiązaniem (nawet jeśli nie-świadomym) do późnoantycznych i wczesnośredniowiecznych mistycznych oraz mistycyzujących odczytań Stagiryty. Interpretacja Brentana jest tyle interesująca, co kontrowersyjna. Explicite powołuje się on na bezpośrednich uczniów Stagiryty - Teofrasta i Eudemosa, próbując połączyć ich, pod wieloma względami rozbieżne, poglądy. Jednak jeszcze bardziej ryzykownym krokiem jest całkowite oparcie się na wykładni św. Tomasza, co do której wiadomo dziś, że nie jest wierna Stagirycie, ale filozofii chrześcijańskiej, i stanowi próbę pogodzenia tych dwóch nurtów my-ślowych. Brentano uważa swą inspirację Akwinatą jedynie za umiarkowaną. Czytelnik tej, czy też pozostałych książek z Brentanowskiego cyklu "Aristotelica", przekona się, że inspiracja ta jest potężna. Choć tezy Brentana są kontrowersyjne, to dowodzi ich on bardzo skrupulatnie, wprowadzając Czytelnika w fascynujący świat psychologii Arystotelesa, w którym nic nie jest oczywiste.

This book alongside with Franz Brentano's letter to Eduard Zeller added by the translator are an attempt to prove a thesis that Aristotle was a creationist, especially when it comes to the so called intellectual soul, i.e. that he believed that God conceived as a person creates the soul and implements it into human being. Brentano accuses his arch-enemy, Eudard Zeller, of believing in pre-existence, i.e. that the soul lives before our birth and is uncreated. Nowadays, these arguments are rather outdated, and it is believed that nous poietikos is a kind of noetic sphere, in which particular minds partake, which is to some extent similar to ancient and medieval mystical conceptions. Brentano's interpretation is both interesting and controversial. He calls up the authority of Aristotle's immediate disciples: Eudemus and Theophrastus and tries to reconcile their contradictory views. Moreover, he claims that Aquinas had a special insight into Aristotle (like himself). Although Brentano claims that he is not a Thomist, a careful reader of the whole Aristotelica series will notice how far this inspiration goes.